Mutaxassis xodimlarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti


Konformizmi va nonkonformizm xodisalarining mohiyati



Download 9,09 Mb.
Pdf ko'rish
bet323/392
Sana30.12.2021
Hajmi9,09 Mb.
#95110
1   ...   319   320   321   322   323   324   325   326   ...   392
Bog'liq
2020. 2-tuplam 03.02.2020

Konformizmi va nonkonformizm xodisalarining mohiyati 
Konformizm - bu real yoki tasavvurlardagi guruhning shaxs e‘tiqodi va xulq-atvoriga 
ta‘sirini tushuntiruvchi xodisadir. U ikki xil namoyon bo‗lishi mumkin: 
-yon berish - qalban qo‗shilmasa-da, tashqi xaraktada ko‗pchilik firiga ergashish; 
-ma‘qullash - e‘tiqod va qarashlarning ijtimoiy tayziqqa to‗la mos kelishi. 
Konformizmning  tabiatini  tushuntiruvchi  eksperimentlar  (masalan,  Muzafer  Sherif, 
Solomon Ash, Milgram va b.q.) ma‘lum ma‘noda bizga hayotda yoqmaydigan narsalarning 
kelib  chiqishini,  masalan,  johillikning,  o‗g‗rilik  yoki  boshqa  illatlarning  tabiatini 
tushunishga imkon beradi, ya‘ni, johillik yoki yomonlik, albatta yomon odamlarning borligi 
uchun  kelib chiqmaydi, balki odamlarning turli  vaziyatlarda  noxaqlikka  ko‗nikishlari yoki 
xudbinlik  yoki  yovuzlikni  ko‗rib  o‗tib  ketaverish,  ularga  nisbatan  isyonni  namoyon 
qilmaslik oqibatidir. 
Konformizm  xodisasini  eksperimental  yo‗l  bilan  o‗rgangan  tadqiqotchilarning 
fikricha, bu - ma‘lum  shart-sharoitlarning oqibatidir. Masalan, konformizm guruhning katta 
yoki  kichikligiga,  uning  hajmiga  bog‗liq.  Odamlar  o‗zlari  uchun  biroz  bo‗lsa-da,  obro‗li 
yoki  yoqimtoy  bo‗lgan  odamlar  soni  uch  yoki  undan  ortiq  bo‗lgan  sharoitda  ularning 
gaplariga  juda  tez  ishonib,  ergashib  ketaveradilar.  Bundan  tashqari,  yuqori  darajali 


 
238 
konformizm  xolati  biror  masala  yuzasidan  javoblar  ko‗pchilik  ichida  berilganda,  yoki 
oldindan biror javobga sha‘ma qilinmagan sharoitda tez sodir bo‗ladi. 
Nima  uchun  odamlar  konformizmni  namoyon  etadilar,  bu  aslida  inson  tabiatiga  zid 
emasmi?  degan  savol  tabiiy.  Yoki  bo‗lmasa,  ko‗pchilikning  ta‘siriga  o‗ylamay-netmay 
berilaverish yaxshimi? Bu shaxsning o‗zligiga, mustaqilligiga putur yetkazmaydimi, degan 
savol  o‗rinli  bo‗lib,  uning  javobini  ikki  manbadan  -  jamiyatning  insonlar  uchun  ishlab 
qo‗ygan  normalari  tizimidan,  shunga  mos  tarzda  odamning  o‗zgalar  tomonidan  tan 
olinishiga  intilishidan  va  odamlarning  o‗zaro  kommunikativ  ma‘lumotlar  almashinishlari 
jarayonida so‗zlar va iboralar orqali bir-birlariga yetkazadigan ta‘sirlari orqali tushuntirishga 
xarakat  qiladi.  Kim  ko‗proq  konformli,  degan  savolga  ko‗pchilik  mualliflar  ayollarning 
erkaklarga,  yoshlarning  kattalarga  nisbatan  ancha  ishonuvchan  va  ta‘sirlarga  beriluvchan 
ekanliklarini e‘tirof etadilar. Bundan tashqari, olimlar bu xodisaning  milliy-xududiy o‗ziga 
xosliklarini  va  bu  kabi  xulq-atvor ayrim tang, sust  vaziyatlarda odam  irodasining  pastlashi 
sifatida  namoyon  bo‗lishini  aytishgan.  Nima  bo‗lganda  ham,  bizningcha,  shaxsning  tashqi 
tayziqlarga  berilishi,  tanqidsiz  u  yoki  bu  xarakat  tiplariga  ergashib  ketaverishi  individual 
xususiyatlarga bog‗liq bo‗ladi.  
KONFORMIZM 
Normativ ta‘sir  Informatsion ta‘sir 
Boshqa  odamlarga  yoqish,  ularning  kutishlariga  mos  harakat  qilishga  asoslangan 
konformizm.  Borliq  to‗grisida  boshqa  kishilar  ma‘lumotlarini  qabul  qilishga  asoslangan 
konformizm odamning dunyoqarashiga, mentalitetiga va ma‘lumoti darajasiga bog‗liqdir.  

Download 9,09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   319   320   321   322   323   324   325   326   ...   392




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish