Ишлаб чиқариш ишлари
Юк ташиш (транспорт) иши
Ёрдамчи
ишлар
Асосий
(технологик)
иш
Тайёрлаш -тугатиш ишлари
Қўшимча
ишлар
1.2-rasm. Ishlab chiqarish jarayonining tizimi
Bu jarayonlar va ishlarni belgilangan talablar asosida tashkil etilishi yetishtirilayotgan mahsulotning sifatiga va tannarxiga bevosita ta’sir ko’rsatadi.
3.Ishlab chiqarish jarayonini amalga oshirish uchun talab etiladign asosiy va transport ishlarning yig’indisi qishloq xo’jaligi mahsulotlarini yetishtirish texnologiyasini belgilaydi.
Bunda bajariladigan ishlarning sifat ko’rsatgichlari, materiallarni sarflash me’yorlari, muddatlari, vositalari, tanlangan vositalarning ish unumi, mehnat va yoqilg’i sarfi va boshqa ko’rsatgichlar to’g’risidagi ma’lumotlar texnologik kartalar deb ataladigan maxsus jadvallar ko’rinishida tayyorlanadi va bu ma’lumotlar fermer xo’jaliklarining biznes rejasini tuzishda asosiy xujjat bo’lib hisoblanadi.
Qishloq xo’jaligi mahsulotlarini yetishtirishda mineral o’g’itlar, yoqilg’i moylash materiallari, kimyoviy va boshqa ashyolar miqdorini, texnologik jarayonlarni bajarishga ketgan mehnat sarflari, mexanizator va ishchilar soni va toifalari, qishloq xo’jaligi mashinalari va agregatlariga bo’lgan talab texnologik kartalar yordamida aniqlanadi.
Shuning uchun fermer xo’jaliklarida texnologik kartalardan qishloq xo’jaligi mahsulotlari yetishtirish tadbirlarini rejalashtirishda va biznes rejalar ishlab chiqishda foydalaniladi.Etishtiriladigan har bir ekin turiga, ularni yetishtirish texnologiyalariga mos holda qishloq xo’jaligi ekinlarini parvarishlash va mahsulot yetishtirish bo’yicha namunaviy texnologik kartalar ishlab chiqiladi
Ushbu texnologik kartalar ilmiy-tadqiqot institutlari va joylardagi tajribali mutaxassislar tomonidan har 5 yilda yangilanib, unda so’nggi yillarda mamlakatimiz qishloq xo’jaligi mashinasozligi korxonalarida ishlab chiqarilayotgan, shuningdek, xorijiy davlatlardan olib kelinayotgan traktorlar hamda qishloq xo’jaligi mashinalaridan unumli foydalanishga katta e’tibor beriladi.
Texnologik kartalar tuzishdan maqsad:1) mintaqalarni o’ziga xos tuproq-iqlim sharoitlarini hisobga olgan holda ilg’or agrotadbirlar va mashinalar tizimidan samarali foydalanib, ekinlar yetishtirish jarayonining mexaniztsiyalash darajasini oshirish;2) mehnat va moddiy resurslardan unumli foydalanish; 3) mahsulot yetishtirishda ishchi kuchi, yoqilg’i, mineral o’g’itlar va mexanizatsiya sarflarini qisqartirish;4) mahsulot tannarxini kamaytirish maqsadida foydalanadigan texnika va jihozlarni arzonroq turlari bilan almashtirish; 5) bir yurishda bir necha turdagi ishlarni bajaradigan qurama (aralash) agregatlardan keng foydalanishdan iborat.
Texnologik kartalar agronomiya, muxandislik, iqtisodiy va tashkiliy yo’nalishlar bo’yicha aniq tavsiyalardan tuzilgan rejali xujjat hisoblanadi.
Texnologik xaritalar namunaviy bo’lganligi uchun har bir fermer xo’jaligi o’zining biznes-rejasini tuzishdan oldin ushbu texnologik kartalar asosida hududning tuproq-iqlim sharoitini hisobga olgan holda ekiladigan har bir ekin turi uchun amaliy texnologik kartalar tuzib chiqishlari hamda qaysi mintaqaga to’g’ri kelishi, hosildorlikni kanchalik bo’lishiga qarab sarf xarajatlarni hisoblashlari kerak.
Paxta yetishtirish uchun respublikamiz hududlari 3 ta mintaqaga bo’lingan.
Do'stlaringiz bilan baham: |