Mustaqil yechish uchun masalalar

4.3 -MAVZU. MEXANIK VA ELEKTROMAGNIT TOʻLQINLAR

MUSTAQIL YECHISH UCHUN MASALALAR

1. 
   Tebranish manbai chastotali yassi tovush toʻlqinini hosil qila oladi. Manbani tebranish amplitudasi . Boshlangʻich vaqtda manba nuqtalarini siljishi maksimal boʻlsa tebranish tenglamasi yozilsin. Tovush tezligining deb olib, Soʻnish protsessi hisobga olinmasin.
   
2. 
   Togʻri chiziq ustida bir biridan masofada ikki nuqta joylashgan. Shu togʻri chiziq boʻylab tezlik bilan toʻlqin tarqalmoqda. Tebranish davri . Shu nuqtalardagi tebranishlarni faza farqi aniqlansin.
   
3. 
   Yassi chopar tovush toʻlqinining tenglamasi
   sekundlarda x-metrlarda). Muhit zarrachalarining siljish amplitudasi toʻlqin uzunligi ga nisbati topilsin.
   
4. 
   Elastik shnur boʻylab koʻndalangtoʻlqin tezlik bilan tarqalmoqda. Shnurning tebranish davri . Manbadan masofa yotgan nuqtaning vaqtni momentdagi tezligi Shnur nuqtalarining tebranish amplitudasi aniqlansin.
   
5. 
   Davri boʻlgan toʻlqin togʻri chiziq boʻylab tezlik bilan tarqalmoqda. Shu togʻri chiziqda fazalar farqi boʻlgan ikki nuqta oraligʻi –topilsin.
   
6. 
   Tebranishlar manbadan togʻri chiziq boʻylabamplitudasi boʻlgan toʻlqin tarqalmoqda. Manbadan toʻlqin uzunligiga teng masofada tebranish davriga teng vaqt momentida nuqtaning siljish ning kattaligi topilsin.
   
7. 
   Chastotasi tezligi . Elastik toʻlqinning bir-biridan masofada joylashgan nuqtalardagi tebranishlarni fazalar farqi topilsin.
   
8. 
   Vibrator tarqalayotgan toʻlqinning tezligi , davri . Toʻlqin nurining yoʻnalishiboʻylab masofalardagi ikkala nuqtalar oraligʻida tebranishning fazalar farqi - topilsin. Tebranish nuqtalarining amplitudasi bir xil . Boshlangʻich momentida siljish boʻlgan da shu nuqtalarning siljishi topilsin.
   
9. 
   Bir nurda joylashgan va tebranishlar manbaidan va masofada boʻlgan ikki nuqta rad fazalar farqi bilan tebranmoqdalar. Agar manbaning tebranish davri boʻlsa, shu muhitda tebranishlarning tarqalish tezligi aniqlansin.
   
10. 
    Agar bir-biridan masofada joylashgan nuqtalarning fazalar farqi ga teng boʻlsa, chastotada toʻlqin qanday tezlik bilan tarqaladi?
    
11. 
    Soʻnmas tebranishlarning tenglamasi koʻrinishda berilgan. Tebranishlar boshlangandan soʻng oʻtgach, tebranishlar manbaidan masofada joylashgan nuqtaning muvozanat holatdan siljishi aniqlansin. Tebranishlarning tarqalish tezligi
    
12. 
    Agar tezlik bilan toʻlqin tarqalayotgan togʻri chiziqdagi ikki nuqtaning tebranishlarining fazalarini farqi boʻlsa, shu nuqtalar orasidagi masofa topilsin. Tebranishlarning davri
    
13. 
    Yassi tovush toʻlqini chastotali tebranishlar manbaidan vujudga keltirilmoqda. Manbaning tebranish amplitudasi . momentda manbadan masofada joylashgan muhit nuqtalarining siljish aniqlansin. Tovush toʻlqinining tezligi . Soʻnish eʻtiborga olinmasin.
    
14. 
    Manba tebranishlarining tenglamasi . Tebranishlar boshlangandan soʻng vaqt oʻtgach, tebranishlar manbaidan masofada joylashgan nuqtaning siljishi aniqlansin. Toʻlqin ning tarqalish tezligi .
    
15. 
    Soʻnmast oʻlqin biror nuqtasining harakat tenglamasi koʻrinishga ega. Toʻlqin tarqalayotgan togʻri chiziqda, berilgan nuqtadan va masofada joylashgan nuqtalarning harakat tenglamalari yozilsin. Toʻlqinning tarqalish tezligi .
    
16. 
    Chastotasi boʻlgan yassi toʻlqin manbaidan masofada, toʻlqin tarqalish yoʻnalishiga tik ravishda devor joylashgan. Chopar toʻlqin bilan devordan qaytgan toʻlqinlarning qoʻshilishi natijasida hosilboʻladigan turgʻun toʻlqinning birinchi uchta doʻngliklardan toʻlqin manbaigacha boʻlgan masofalar aniqlansin. Toʻlqin tezligi
    
17. 
    Yassi tovush toʻlqin davri , amplitudasi
    : toʻlqin uzunligi esa ga teng. Tebranishlarning boshlangʻich fazasini nolga teng deb olib, tebranishlar manbaidan masofada joylashgan muxit nuqtalari uchun: 1) vaqtning momentidagi siljish; 2) vaqtning shu momenti uchun tezlik va topilsin.
    

18. 
    Rezinali shnur boʻylab toʻlqin da tarqala boshlaydi. Bir-biridan masofada joylashgan shnurdagi nuqtalarning tebranishlarini fazalar farqi ga teng. Toʻlqin necha sekunddan soʻng toʻlqin manbaidan masofada joylashgan shnur nuqtasiga yetib boradi?
    
19. 
    Soʻnmas tebranishlarning tenglamasi koʻrinishga ega. Tebranishlar boshlangandan soʻng oʻtgach, tebranishlar manbaidan masofada joylashgan nuqtaning tezlanishi a topilsin.
    
20. 
    Yassi toʻlqintogʻri chiziq boʻylab tezlik bilan tarqalmoqda. Toʻlqin manbaidan va masofada, shu togʻri chiziqda joylashgan ikki nuqta amplitudaga va fazalar farqiga ega. Vaqtning momenti uchun shu nuqtalarning siljishi topilsin.
    
21. 
    Yassi toʻlqinining tenglamasi , bu yerda ; Aniqlansin. 1) Toʻlqin uzunligi va tebranishlar chastotasi. 2) Toʻlqin ning faza tezligi 3) Muhit zarrachalari va tezlanishlarini maksimal qiymatlarini.
    
22. 
    Koʻndalang toʻlqin tezlik bilan elastik shnur boʻylab tarqalmoqda. Shnur nuqtalarning tebranish davri . Toʻlqin nurida joylashgan va toʻlqin manbaidan va masofada boʻlgan nuqtalarning tebranishlarini fazalar farqi topilsin.
    
23. 
    Quyidagi ifoda, boʻlgan da, toʻlqin tenglamasini qanoatlantirishini koʻrsating.
    

24. 
    Havoda chastota va amplituda bilan tarqalayotgan yassi toʻlqin tenglamasi tuzilsin. Tovushning havodagi tezligi
    
25. 
    Bir jinsli elastik muhitda koʻrinishdagi yassi toʻlqin tarqalmoqda. Vaqtning momenti uchun va kattaliklarni ga bogʻlanish chizmasini tasvirlang.
    
26. 
    Nuqtalar chastota bilan tebranayotgan muhitda tarqalayotgan yassi toʻlqinning tenglamasi tuzilsin. Berilgan chastotaga mos keluvchi toʻlqin uzunligi . Muvozanat xolatdan muxit nuqtalarining maksimal siljishi toʻlqin uzunligidan marta kichikdir.
    
27. 
    Yassi chopar toʻlqin tenglamasi koʻrinishga ega, bu yerda: u zarrachalarning siljishi, cm; -vaqt, -toʻlqin tarqalayotgan oʻq boʻylab masofasi, . Bir-biridan masofada joylashgan nuqtalar tebranishining fazalar farqi aniqlansin.
    
28. 
    Agar tebranma konturdagi kondensator sigʻimi va tebranishlarda undagi maksimal kuchlanish , konturdagi maksimal tok boʻlsa, tebranma kontur qanday toʻlqin uzunlikga moslangan?
    
29. 
    Konsentrik kabelda tashqi va ichki simlar oraligʻi dielektrik singdiruvchanligi ga teng boʻlgan dielektrik bilan toʻldirilgan boʻlsa, kabelda elektromagnit toʻlqinlarining taralish tezligi topilsin. Kabeldagi yoʻqotishlar eʻtiborga olinmasin.
    
30. 
    Tebranma konturga tokning oʻzgarishi tenglamaga boʻysunadi. Kontur tarqalayotgan elektromagnit toʻlqinning uzunligi aniqlansin.
    
31. 
    Glitsiringa botirilgan ikkita parallel simlar chastotasi boʻlgan elektromagnit tebranishlar generatori bilan induktivligi orqali bogʻlangan. Glitserinning dielektrik singdiruvchanligi Uning magnit singdiruvchanligi _o=1. Simlardagi turgʻun toʻlqinlarning doʻngliklari orasidagi masofa aniqlansin.
    
32. 
    Tebranma kontur sigʻimi boʻlgan kondensatordan, induktivligi ga teng gʻaltakdan va li aktiv qarshilikdan tashkil topgan. Agar gʻaltakning aktiv qarshiligi eʻtiborga olinmasa, konturda tarqalayotgan toʻlqinning uzunligi qanchaga oʻzgaradi?
    
33. 
    Har birini sigʻimi boʻlgan va oʻzaro parallel ulangan ikkita kondensatordan, induktivligi ga teng gʻaltakdan va aktiv qarshilikdan tashkil topgan tebranma kontur qanday toʻlqin uzunlikka rezonanslanishi mumkin?
    
34. 
    Kabelni ichik va tashqi oʻtkazgichlarining orasi dielektrik bilan toʻldirilgandan soʻng unda elektromagnit toʻlqinlarni tarqalish tezligi ga kamaydi. Dielektrik elektr qabul qiluvchanligi aniqlansin.
    
35. 
    Agar simlarni uzunligi boʻlib, ular kerosinga tushirib qoʻyilsa ikki simli liniyani xususiy tebranishlarning eng kichik chastotasi topilsin.
    

36. 
    Tebranma konturdagi kondensator qoplamalari orasidagi potensiallar ayirmasini vaqt boʻyicha oʻzgarish tenglamasi
    koʻrinishga ega. Kondensator sigʻimi . Shu konturga mos keluvchi toʻlqin uzunlik topilsin.
    
37. 
    Induktivligi gʻaltak qoplamalarining orasi va yuzasi boʻlgan yassi kondensatorga ulangan. Agar kontur toʻlqin uzunlikka moslangan boʻlsa, qoplamalar orasini toʻldirgan muxitni dielektrik singdiruvchanligi aniqlansin.
    
38. 
    Chastotasi boʻlgan tovushning bir davri oraligʻida toʻlqin uzunligi ga teng nechta elektromagnit tebranish boʻladi.
    
39. 
    Induktivlik gʼaltagida da tok ga oʻzgarsa, unda induksiyalanadi. Gʼaltakdan va sigʻimga ega boʻlgan kondensatordan tashkil tgan tebranma konturi boʻlgan generator hosil qilayotgan radio toʻlqinning toʻlqin uzunligi topilsin.
    
40. 
    Yassi elektromagnit toʻlqin va boʻlgan bir jinsli va izotrop muhitda tarqalmoqda. Toʻlqinning elektron maydoni kuchlanganligi amplitudasi . Toʻlqin ning magnit maydoni kuchlanganligi amplitudasi va toʻlqinning faza tezligi topilsin.
    
41. 
    Yassi akustik toʼlqinning siljish va tezligini suvdagi amplitudaviy qiymatlari mos ravishda va ga teng. Siljish va tezlikni toʼlqin tenglamalari tuzilsin. Tebranish boshlangandan soʻng vaqt oʼtgach, tebranishlar manbaidan masofada joylashgan nuqtaning siljishi va tezligi topilsin.
    
42. 
    Agar toʼlqinlar tarqalayotgan muhitda koordinatalar boshi shunday tanlab olinsaki, u muhit nuqtalarini siljish doʻngligi bilan ustma-ust tushsin, xoʼqi esa toʼlqin tarqalish yoʻnalishi bilan mos tushsin, u holda masofada muhit nuqtalarini siljishi tenglama bilan ifodalanadi. Yuguruvchi Toʻlqinlar tenglamasi tuzilsin. Zarrachalar tezliklari ekstremal qiymatga ega boʻlgan nuqtalar koordinatalari aniqlansin.
    
43. 
    tenglamaga ega boʻlgan tovush toʻlqin uchun:1) muhit zarrachalari tezligi amplitudasi ; 2) zarrachalar tezligi amplitudasi ni toʻlqinni tarqalish tezligiga nisbati aniqlansin.
    
44. 
    Miltiq oʻqi tezlik bilan harakatlanmoqda. Qoʻzgʻalmas kuzatuvchi oldidan oʻtayotgan oʻq chiqarayotgan tovushning chastotasi necha marta oʻzgaradi? Tovushning havoda tarqalishi tezligi
    
45. 
    Dengiz qirgʻogʻidagi kuzatuvchi paroxod gudogini eshitadi. Kuzatuvchi va paroxod qoʻzgʻalmas holatda boʻlganlarida, kuzatuvchi qabul qilayotgan tovush chastotasi Paroxod harakatlanib, kuzatuvchiga yaqinlashayotgan boʻlsa, qabul qilinuvchi tovush chastotasi Agar paroxod harakatlanib, kuzatuvchidan uzoqlashayotgan boʻlsa, qabul qilinuvchi tovush chastotasi Birinchi va ikkinchi holda paroxod tezligi topilsin, agar tovushning havo tezligi boʻlsa.
    
46. 
    Parovoz gudogining asosiy toni chastotasi . Parovoz kuzatuvchi tomon tezlik bilan yaqinlashayotgan boʻlsa, kuzatuvchi gudok tovushi qanday chastotada qabul qilinadi?
    
47. 
    Koʻrshapalakoʻzidan chastotali ultratovush tarqatib, tezlik bilan devorga perpendikulyar ravishda harakat qilayapti. Qanday va ikki chastotali tovushni koʻrshapalak eshitayapti? Tovushning havodagi tezligi
    
48. 
    Oʻzidan chastotali tovush tarqalayotgan manba, qoʻzgʻalmas kuzatuvchi yonidan tezlik bilan oʻtib bormoqda. Kuzatuvchi manba unga yaqinlashayotganda va undan uzoqlashayotganda qabul qiluvchi chastotalar bir-biridan qanchaga farq qiladi? Havoning temperaturasi
    
49. 
    tezlik bilan harakatlanayotgan poyezd davomida signal beradi. Qoʻzgʻalmas kuzatuvchi poyezd signali qanday vaqt davomida qabul etadi, agar poyezd undan uzoqlashayotgan boʻlsa. Tovushning tarqalish tezligi deb hisoblansin.
    
50. 
    Qoʻzgʻalmas kuzatuvchi yonidan uchib oʻtgan oʻqning tovushining chastotasi 4 marta oʻzgaradi . Agar tovush havodagi tezligi boʻlsa, oʻq qanday tezlik bilan harakatlanmoqda?
    
51. 
    Ikki poyezd bir-biriga tomon va tezliklar bilan harakatlanmoqda. Birinchi poyezd chastotali signal bermoqda. Poyezdlar bir-biri bilan uchrashishdan oldin, ikkinchi poyezddagi pasajir signalni qanday qabul qiladi? Tovushni havodagi tezligi .
    
52. 
    tezlik bilan harakatlanayotgan manba
    davomida signal bermoqda. Qoʻzgʻalmas kuzatuvchi bu signalni qanday vaqt davomida qabul qiladi, agar manba undan uzoqlashayotgan boʻlsa. Tovushning tarqalish tezligi
    
53. 
    Qoʻzgʻalmas lokatordan chastotali ultratovush dastasi yaqinlashayotgan suv osti kemasi tomon tarqatilgan. Agar manbaning tebranish chastotasi bilan, kemadan qaytgan signal chastotasi ayirmasi boʻlsa, suv osti kemaning tezligi topilsin. Ultratovushning dengiz suvidagi tezligini deb hisoblansin.
    
54. 
    Qoʻzgʻalmas kuzatuvchi oldidan poyezd oʻtayotganda uning signal tovushining yuksakligi kesim oʻzgaradi. Agar poyezdni harakat tezligi boʻlsa, chastotani nisbiy oʻzgarishi /_o topilsin. Tovushni tarqalish tezligi
    
55. 
    Yoʻlda ikki avtomashina va tezlik bilan bir-biriga tomon harakatlanmoqda. Avtomashinalardan birinchisi chastotali signal beradi. Amtomashinalar bir-biriga yaqinlashayotganda va bir-biridan uzoqlashayotganda ikkinchi avtomashina haydovchisi bu signalni qanday chastotada qabul qiladi? Tovush tarqalish tezligi .
    

56. 
    Tez yurar poyezd  tezlik bilan yoʻlda turgan elektropoyezdga yaqinlashmoqda. Elektropoyezd chastotali signal beradi. Tezyurar poyezd mashinisti bu signalni qanday chastotada qabul qiladi?
    
57. 
    Temir yoʻl platformasi yonidan tezlik bilan elektropoyezd oʻtmoqda. Platformada turgan kuzatuvchi poyezd yaqnlashayotganda sirena tovushini chastotada, poyezd uzoqlashayotganda esa chastotada qabul etadi. Tovushni havoda tarqalish tezligi topilsin.
    
58. 
    Signal chastotasi boʻlgan qoʻzgʻalmas elektropoyezd yonidan tezlik bilan poyez oʻtib bormoqda. Poyezd elektropoyezddan uzoqlashayotganda yoʻlovchilar signalni qanday _ν chastota bilan qabul qilishadi? Tovushni tarqalish tezligi
    
59. 
    Poyezd stansiya yonidan tezlik bilan oʻtib bormoqda. Elektropoyezd signalini chastotasi . Poyezd uzoqlashayotganda platformada turgan kishi signalni qanday chastotada qabul etadi? Tovushni tarqalish tezligi .
    
60. 
    Parovoz tezlik bilan tinch turgan kuzatuvchiga yaqinlashmoqda. Agar mashinist parovoz signalini chastota bilan eshitsa, u holda bu signalni kuzatuvchi qanday chastotada qabul etadi? Tovushni tarqalish tezligi
    
61. 
    Chastotasi boʻlgan tovush manbai va rezonator bir togʻri chiziqda joylashgan. Rezonator toʻlqin uzunligiga moslangan boʻlib, u qoʻzgʻalmasdir. Tovush manbai togʻri chiziq boʻylabharakatlana oladi. Tovush toʻlqinlari taʻsirida rezonator tebrana boshlashi uchun, tovush manbai qaysi yoʻnalishda va qanday tezlik bilan harakat qilishi lozim?
    
62. 
    Tinch turgan manba barcha yoʻnalishda toʻlqin uzunlikdagi tovushni tarqatmoqda. Agar manbani tovush tezligini yarmiga teng boʻlgan tezlik bilan harakatga keltirsak, toʻlqin uzunligi qanday oʻzgaradi?
    
63. 
    Togʻri yoʻl boʻylab tezlik bilan yengil avtomobil harakatlanmoqda. Uni chastotali signal berib, tezlik bilan harakatlanayotgan maxsus amtomashina quvib oʻtadi. Yengil avtomobildagi yoʻlovchilarga signal qanday  chastotada eshitiladi? Tovushni tarqalish tezligi
    
64. 
    Yoʻlni togʻri chiziqli uchastka boʻylabikki elektropoyezd bir xil tezlik bilan, bir-biriga tomon harakatlanmoqda. Bir-biri bilan uchrashgach, mashinistlar uzoq vaqt davomida signal berib salomlashadi. Signallarning chastotalari bir xil boʻlib, . Poyezdlar uchrashgan joydan biror bir masofada boʻlgan temir yoʻl ishchisi nima eshitadi? Havo harorati .
    
65. 
    Chastotasi boʻlgan va tezlik bilan tarqalayotgan yassi tovush toʻlqiniga qarama-qarshi yoʻnalishda tezlik bilan toʻsiq harakatlanmoqda. Toʻsiqdan qaytgan toʻlqinning _ν chastotasi topilsin.
    

66. 
    Bir-biriga qarama-qarshi yoʻnalishda bir xil tezlik bilan ikki poyezd harakatlanmoqda. Ularning birida berilgan signal ikkinchisiga marta oʻzgarib eshitilish uchun, ularning tezligi qanday boʻlishi kerak? Tovushning tarqalish tezligi .
    
67. 
    Xususiy chastotasi boʻlgan tovush manbai tinch turgan kuzatuvchidan ℓ=250 m masofada togʻri chiziq boʻylab tekis harakatlanmoqda. Manbani tezligi tovush tezligini qismini tashkil etadi. Manba, kuzatuvchiga roʻpara kelganda, u qanday chastotali tovush eshitadi?
    
68. 
    Tinch turgan kuzatuvchi ikki kamertondan kelayotgan tovush tebranishlarini qabul qilmoqda. Kamertonlardan biri kuzatuvchiga yaqinlashyapti. Bunda kuzatuvchi chastotasi ga teng boʻlgan turtkili tebranishlarni eshitadi. Agar kamertonlarni tebranish chastotasi va tovush tarqalish tezligi m/s boʻlsa, har bir kamertonni tezligi aniqlansin.
    
69. 
    Chastotasi boʻlgan tovush manbai va priyemnik (qabul qilgich) bir nuqtada joylashganlar. Vaqtning momentida tovush manbai tezlanish bilan priyomnikdan uzoqlasha boshlaydi. Tovush tezligini deb olib, manba harakati boshlangandan soʻng vaqt oʻtgach, tinch turgan priyemnik qabul qilayotgan tebranishlar chastotasini aniqlang.
    
70. 
    Devorga oʻtkazilgan normalda chastotali tovush tebranishlari manbai va priyemnik joylashgan. Manba bilan priyemnik tinch holatda, ammo devor tezlik bilan manbadan uzoqlashmoqda. Priyemnik qayd qilayotgan turtkili tebranishlarni chastotasi aniqlansin. Tovush tezligi
    
71. 
    Tinch turgan kuzatuvchidan masofada joylashgan togʻri chiziq boʻylab chastotali tovush manbai tekis harakatlanmoqda. Tovush manbaini tezligi tovush tezligini qismini tashkil etadi. Kuzatuvchi qabul qilaytgan chastota boʻlgan momentda manba bilan kuzatuvchi orasidagi masofa aniqlansin.
    
72. 
    Yoʻlda turgan kuzatuvchi, yonidan oʻtib ketayotgan avtomobilni signalini eshitadi. Avtomobil yaqinlashayotganda, qabul qilinayotgan signal chastotasi , uzoqlashayotganda esa, boʻlgan. Avtomobil tezligi va tovush manbai chastotasi qanday boʻlgan? Tovush tezligi .
    
73. 
    Suv osti kemasi, suvga tik ravishda botayotib, suvni tubi tomon davomiligi ga teng boʻlgan radiolokator signallari impulsini tarqatadi. Gidroakustik kemada qabul qilgan suv tubidan qaytgan signallarning davomiligiga teng. Kema qanday tezlik bilan suvga botayotibdi? Tovushni suvdagi tezligi , suvning tubi gorizontal.
    
74. 
    Ikki kater tezlik bilan bir-biriga tomon harakatlanmoqda. Birinchi katerdan chastotali ultrratovush signal tarqatiladi va u ikkinchi katerdan qaytgandan soʻng, yana birinchi katerda qabul qilinadi. Qabul qilingan signalni chastotasi aniqlansin.
    
75. 
    Suv osti kema tezlik bilan harakatlanib
    chastotali ultratovush signal tarqatadi. Signal toʻsiqdan qaytib, yana kemaga keladi. Tarqatilgan va qabul qilingan signallarning chastotasini farqi aniqlansin.
    
76. 
    Tovush tebranishlari tezlik havoda tarqalmoqda. Havo zichligi tebranishlar amplitudasi . Agar odam qulogʻining yuzi boʻlsa, u holda davomida unga oʻrta hisobda energiya taʻsir etadi. Tebranishlar chastotasi aniqlansin.
    
77. 
    Radiopriyemnikning kirish konturi uzunlikdagi toʻlqinga moslangan. Induktivligi boʻlgan gʻaltakdan qabul paytida energiya yigʻiladi. Kondensatordagi maksimal kuchlanish qanday boʻladi?
    
78. 
    Yassi elektromagnit toʻlqin oqi boʻylab vakuumda tarqalmoqda. Toʻlqin tarqalish yoʻnalishida yuzaga togʻri keladigan oʻrtacha energiya oqimi Elektr maydon kuchlanganligini maksimal qiymati aniqlansin.
    
79. 
    Tovush toʻlqinlarining izotrop nuqtaviy manbaini quvvati aniqlansin, agar manbadan masofada energiyaning oʻrtacha hajm zichligi boʻlsa, havo temperaturasini deb qabul qilinsin.
    
80. 
    Zichligi boʻlgan poʻlat sterjen boʻylab
    tezlik bilan elastik toʻlqin tarqalmoqda. Toʻlqin uzunligi Umov vektorining oʻrtacha qiymati . Tebranishlar amplitudasi aniqlansin.
    
81. 
    Tovush toʻlqinlarining izotrop nuqtaviy manbaini quvvati Toʻlqinlar manbaidan masofada energiyaning oʻrtacha hajmiy zichligi qanday boʻladi? Havo temperaturasi ga teng deb olinsin.
    
82. 
    Agar tebranishlar ampltudasi dan ortiq boʻlsa, chastotasi boʻlgan tovush tebranishlar odamda ogʻriq uygʻotadi. Agar havo zichligi boʻlganda tebranishlarning tarqalash tezligi ga teng boʻlsa, odam qulogʻiga yetib kelib yuzaga togʻri keladigan oʻrtacha energiya oqimi aniqlansin.
    
83. 
    Quruq havo bilan toʻldirilgan diametri va uzunligi boʻlgan silindrik trubadagi tovush maydonining energiyasi Tovush intensivligi aniqlansin. Tovush tezligi =332 m/s.
    
84. 
    Yassi elektromagnit toʻlqin vakuumda x oʻqi boʻylab tarqalmoqda. Toʻlqin tarqalish yoʻnalishida ga togʻri keluvchi oʻrtacha energiya oqimi . Elektr maydon kuchlanganligi maksimal qiymati aniqlansin.
    
85. 
    Tovush toʻlqin energiyasining oʻrtacha hajmiy zichligi
    Tovushning intensivligi aniqlansin, agar u normal sharoitda quruq havoda tarqalayotgan boʻlsa.
    
86. 
    Chastotasi boʻlgan tovush tebranishlari odam qulogʻi bilan qabul qilinadi, agar qulogʻining yuzasiga tushayotgan energiyani oʻrtacha oqimi dan kichik boʻlmasa. Bunday toʻlqinda havo zarrachalarining tebranish amplitudasi aniqlansin, agar havo zichligi boʻlganda, tebranishlar tarqalish tezligi boʻlsa.
    
87. 
    Tovush intensivligi tovush toʻlqini energiyasining oʻrtacha hajmiy zichligi aniqlansin, agarda tovush normal sharoitda quruq havoda tarqalayotgan boʻlsa.
    
88. 
    Yassi elektromagnit toʻlqin vakuumda x oʻqi boʻylab tarqalmoqda. Elektr maydoni kuchlanganligining maksimal qiymati . Umov-Poyting vektor kattaligining oʻrtacha qiymati aniqlansin.
    
89. 
    Yassi elektromagnit toʻlqin vakuumda tarqalmoqda. Tebranishlar chastotasi Toʻlqin tarqalish tezligiyoʻnalishiga tik boʻlgan yuzadan davomida oʻtaytgan oʻrtacha energiyani aniqlang, agar elektr maydoni kuchlanganligining maksimal qiymati boʻlsa. Boshlangʻich shartlari ixtiyoriy tanlab olib, sonli koeffitsiyentlari bilan toʻlqin tenglamasi yozilsin.
    
90. 
    Yassi elektromagnit toʻlqin vakuumda tarqalmoqda. Tebranishlar chastotasi Magnit maydoni kuchlanganligining maksimal qiymati . Poyting vektori kattaligining oʻrtacha qiymati aniqlansin. Boshlangʻich shartlarini ixtiyoriy tanlab olib, sonli koeffitsiyentlar bilan toʻlqin tenglamasi yozilsin.
    
91. 
    Havoda tarqalayotgan yassi tovush toʻlqinning tenglamasi quyidagi koʻrinishga ega: Manba tebranishlari boshlangandan soʻng oʻtgach, toʻlqin tarqalish yoʻnalishida, manbadan masofada joylashgan nuqtada Umov vektorining qiymati va toʻlqin intensivligi aniqlansin. Havo zichligi . Bir davr ichida kosinus kvadratining oʻrtacha qiymati ga teng.
    
92. 
    Vakuumda tarqalayotgan yassi sinusoidal elektromagnit toʻlqin, toʻlqin tarqalishyoʻnalishiga tik boʻlgan yuza orqali . davomida qanday energiya olib oʻtadi? Elektr maydoni kuchlanganligining amplitudasi. Toʻlqin davri .
    

93. 
    Yassi toʻlqin zichligi  boʻlgan muhitda tarqalmoqda. Toʻlqin tenglamasi koʻrinishga ega. Toʻlqin intensivligi nimaga teng?
    
94. 
    Toʻlqin maydonining biror nuqtasida sinusoidal toʻlqinning maksimumi oʻtgandansoʻng vaqt oʻtgach energiya zichligi maksimumni qismiga teng. Chastota nimaga teng?
    
95. 
    Chastotasi boʻlgan tovush tebranishlari zichligi
    ga teng havoda tezlik bilan tarqalmoqda. Vaqtning momentida tebranishlar manbaidan masofada joylashgan nuqtada Umov-Poyting vektorining oniy qiymati . Tebranishlar amplitudasi aniqlansin. (Tebranishlar kosinuslar qonuni boʻyicha yuz beradi).