Mustaqil ishi Topshirdi: guruh o‘quvchisi Qabul qildi: Qo‘shtepa- 2022 Mavzu: Delphi dasturlash tili. Ilova oynasi va uning xossalari Reja

Menyu satrining ko‘rinishi

Delphi asosiy menyu bandlari vazifalari Microsoft offise standart dasturlarining menyu bandlari vazifalaridan deyarli farqlanmaydi va ulardan foydalanish tartibi ham xuddi shunday saqlanadi.
Asboblar paneli va komponentalar ro‘yxati
Asboblar paneli va komponentalar ro‘yxati

Ob’ektlar daraxti

Ob’ektlar inspektori

Dastur formasi

Ob’ektlar inspektoridan foydalanish

Windows uchun tuzilgan programmaning ichki tuzilishi konsol programmalarning ichki tuzilishidan farqlanadi. Dastur bajarilishida kalit so‘zlar bo‘lgan begin va end orasiga olingan operatorlarni windows boshqacha shaklda boshqaradi, yani ularni hodisa deb qaraydi. Har bir hodisaning o‘ziga mos xossalari mavjud. Dasturlashda bu xossalardan keragini tanlab ishlatiladi. Tanlash ob’ektlar inspektorida bajariladi. Ob’ektlar inspektori ikki qismdan iborat Properties yani xodisalar va Events xossalar. Delphi ning xarakterli tomoni shundan iboratki, agar biz biror kompanentadan foydalansak, ob’ektlar inspektori unga mos xodisalarni ajratib ko‘rsatib turadi. Masalan biz biror yangi forma xosil qilgan bo‘lsak, ob’ektlar inspektorida captionda Form1 yozuvi turadi. Agar biz xoxlasak Form1ning o‘rniga yangi o‘zimizning programmaga mos nomni berishimiz mumkin. Har bir kompanentga obektlar inspektorida unga tegishli xodisa va shu xodisaga mos xossalar bo‘ladi.
Delphi dasturlash tilining yana bir xarakterli tomoni shundan iboratki, agar biz dasturda biror tugmaga qandaydir vazifani yuklamoqchi bo‘lsak, shu tugmaning ustida sichqonchani ikki marta chertilsa, shu tugmaga mos keluvchi protseduraning ichiga avtomatik ravishda kiritib qo‘yadi. Bundan tashqari dastur tuzish jarayonida formadan
Delphi dasturlash tilida komponentalar
Label belgisi. Bu belgi tushuntirishlar, nomlar, mavzular va boshqa matnli ma’lumotlarni ekranga joylashtirish uchun ishlatiladi. Belgi uchun Saption asosiy xossalardan biri bo‘lib, unda ekranga chiqariladigan matn joylashadi. Matnni ekranga joylash uchun Delphi ning Standart palitrasidan «A» piktogrammasi belgilanib forma ustiga kelinadi va sichqoncha tugmasini bosgan holda matnga joylashtirilishi lozim bo‘lgan joy ajratiladi. Natijada label1 matn maydoni xosil qilinadi va Caption xossasiga kirilib matn teriladi. Matnga ishlov berish uchun (masalan, kattalashtirish yoki kichiklashtirish; kursiv yoki qalin qilish va boshqalar) kerakli xossa tanlanib ular o‘zgartiriladi. Kiritilgan matnni kattalashtirish yoki kichiklashtirish uchun oldin matn maydoni ajratilib, keyin Font xossasiga kirilidi va muloqot darchasidan shrift, uning o‘lchami va rangi tanlanib ok tugmasi bosiladi.
Label komponentasi nafaqat ma’lumotlarni ekranga joylashtirish uchun xizmat qiladi, balki dastur natijalarini chiqarishda xam ishlatish mumkin. Buning uchun dasturda
Label 5.caption:=’dastur natijasi’; buyrug‘i berilishi kerak.
Misol: Label 5.caption:=’echim=’+s; bu yerda s:string o‘zgaruvchisi.