Mustaqil ishi Topshirdi: guruh o‘quvchisi Qabul qildi: Qo‘shtepa- 2022 Mavzu: Delphi dasturlash tili. Ilova oynasi va uning xossalari Reja

Delphi dasturlash tili haqida tushuncha

Delphini ishga tushirish

Delphi ni ikki usulda ishga tushirish mumkin:

1. 
   Pusk (Start) knopkasi bosiladi, Programmы satri tanlanadi va Borland Delphi 4 satridan Delphi 4 oynasiga kirib ustiga sichqonchani chap tugmasini bosish bilan
   
2. 
   Ishchi stolga o‘rnatilgan yorliqni ustiga sichqoncha ko‘rsatkichini o‘rnatib, chap tugmasini ikki marta bosish bilan (Yorliqni foydaluvchini o‘zi yaratib olishi kerak).
   

Delphi da boshlangich amallar va proeaktlar.

Delphi ni ishga tushirgandan keyin uni ekran ko‘rinishi hosil bo‘lib, u unchalik oddiy emas. Ekranda beshta oyna xosil bo‘ladi:

• 
  bosh oyna-Delphi Project 1;
  
• 
  forma oynasi -Form1,
  
• 
  ob’ekt xossalarini taxrirlash oynasi- Object Inspector;
  
• 
  ob’ektlar ruyxatini ko‘rish oynasi – Object tree Viev;
  
• 
  dastur kodlarini taxrirlash oynasi– Unit1.pas
  

Bosh oyna ekranning yuqori qismida joylashgan bыlib,uning birinchi qatorida sarlavxa, ya’ni proektning nomi joylashgan. Ikkinchi qatorda buyruqlar menyusi gorizontal ko‘rinishda joylashgan. Keyingi qatorning chap tarafida uskunalar paneli va o‘ng tarafida komponentalar palitrasi joylashgan.
Object Inspector oynasi yordamida ob’ektlar hususiyatlarini o‘zgartirish mumkin: formalar, buyruq tugmalari, kiritish maydonlari va hokazolarni. Masalan, Width va Height xossalari forma o‘lchamini, Top va Lift esa formaning ekrandagi xolati, Saption-sarlavxa matnini aniqlaydi. Delphi da dasturlash ikkita o‘zaro ta’sir etuvchi bir biri bilan bog‘liq jarayon asosida tashkil kilinadi:
-dasturni vizual loyixalash jarayoni;
-dastur kodlarini kiritish jarayoni.

Delphi da dasturlash forma oynasini tashkil etishdan boshlanadi.Oddiy dastur ilovasini yaratish ketma-ket File-New-Application buyrug‘ini berish bilan boshlanadi.

Tuzilgan dasturni EXM xotirasida saqlash uchun asosiy menyuning File bandidan foydalaniladi. Dasturni kompilyatsiya qilish uchun asosiy menyuning RUN bandidan foydalaniladi. Agar dasturda xatoliklar bo‘lsa, kompilyatsiya qilish jarayonida bu xatoliklar ko‘rsatib boriladi. Agar xatolik bo‘lmasa, dastur ishga tushadi.

Delphi dasturi oynasining umumiy ko‘rinishi quyidagicha. (1-rasm).