Mustaqil ishi Tekshirdi: Atadjanova Nozima Topshirdi: Xaytboyev Jo’rabek Mavzu: Kompyuterda ma’lumotlarni uzatilishi, qurilmalarning o‘zaro ma’lumot almashinish standartlari va protokollari Kompyuterda ma’lumotlarni uzatilishi

Seriya va parallel uzatish o'rtasidagi taqqoslash

Ma'lumotlarni uzatish usullari:

• Ma'lumotlarni uzatishning uchta usuli mavjud:

1. Simpleks (oddiy) – bir tomonlama uzatish.


2. Yarim dupleks – ikki tomonlama uzatish, lekin hat xil vaqtda, bir xil liniyalar bo’yicha uzatish.


3. Dupleks – bir vaqtning o’zida ikki tomonlama uzatish. Har bir yo’nalish o’z liniyalarini talab qiladi.

Simpleks ma'lumotlarni uzatish:

• Ushbu rejimda ma'lumotlar faqat bitta yo'nalishda, ya'ni jo'natuvchidan qabul qiluvchiga uzatiladi.

Misol:

• Ma'lumotlarni kompyuterdan printerga o'tkazish.

Ikki tomonlama ma'lumotlarni uzatish:

• Ushbu rejimda ma'lumotlar bir vaqtning o'zida ikkala yo'nalishda ham uzatiladi.

Misol:

• Keng polosali telefon aloqasi.

Yarim dupleks ma'lumotlarni uzatish:

• Ushbu rejimda ma'lumotlar ikkala yo'nalishda ham uzatiladi, lekin bir vaqtning o'zida emas, ya'ni bir vaqtning o'zida emas.

Misol:

• Telefon suhbati.

Ma'lumotlarni uzatishda xatolarni aniqlash va tuzatish:

• ma'lumotlarni uzatishda, ma'lumotlarni uzatishda shovqin va boshqa buzilishlar kiritiladi; ularni aniqlash uchun ishlatiladigan usullar xatolarni aniqlash deb nomlanadi.
• Xatolarni aniqlash maʼlumotlarni kanallar boʻylab ishonchli yetkazib berishga yordam beradi.
• Bu, shuningdek, aniqlanmagan xato ehtimolini, ya'ni noto'g'ri kadrlarni uzatishni kamaytirishga yordam beradi.
• Odatda ma'lumotlar bilan kanal orqali yuboriladigan xatoliklarni aniqlash kodini ishlab chiqarish uchun ma'lumotlarni uzatishdan oldin qandaydir algoritm qo'llaniladi.
• Qabul qiluvchi bir xil algoritmni qo'llaydi va qabul qilingan ma'lumotlardan xato kodini yaratadi, so'ngra uni jo'natuvchining oxirida yaratilgan xato kodi bilan taqqoslaydi.
• Agar ikkala kod ham bir xil bo'lsa, bu qabul qilingan ma'lumotlar xatosiz ekanligini bildiradi.
• Aks holda, olingan ma'lumotlar noto'g'ri deb hisoblanadi va qabul qiluvchi shunga muvofiq harakat qiladi.