Mustaqil ishi Reja

denov tadbirkorlik va pedagogika instituti boshlang’ich ta’lim va sport tarbiyaviy ish yo’nalishi 3-kurs 310- guruh talabasi muhammadiyeva dilnozaning hayot faoliyati xavfsizligi fanidan “Favqulodda epidemiologik, Epizootik va Epifitotik vaziyaltar va ularga misollar” mavzusida tayyorlagan

Mustaqil ishi

Reja:

Mavzu:Favqulodda epidemiologik, Epizootik va Epifitotik vaziyaltar va ularga misollar
1. Favqulodda epidemiologik vaziyatlar va ularga misollar
Bu odamlarda uchraydigan o’ta xavfli yuqumli kasalliklar (o’lat, vabo, sarg’ayma isitma va boshq.), zoonos infеktsiyalar (sibir yarasi, qutirish va boshq.), virusli infеktsiyalar (OITS va aniqlanmagan etiologiya kasalliklari) tarqalishi hisoblanadi.

• Kuydirgi – og‘ir intoksikatsiya, yuqori harorat, teri yoki ichki a’zolarning jarohatlanishi bilan kechadigan o‘tkir yuqumli kasallik. Bu kasallikni kuydirgi tayoqchasi Infeksiya manbai kasal uy hayvonlaridir. Mikrob ular organizmidan tashqariga chiqib, turli yo‘l bilan odam organizmiga tushishi mumkin. Kasal hayvon go‘shtidan tayyorlangan ovqat vositasida ham kasallik yuqadi. Hayvonlar terisini oshlashda va mo‘yna orqali ham kuydirgi yuqib qoladi.
• Toun (o’lat) – kuchli umumiy intoksikatsiya, limfa tugunlari, o‘pka va boshqa organlarning spetsifik jarohatlanishi bilan kechadigan o‘tkir yuqumli kasallik. Kasallik og‘ir kechishi, o‘lim hollari ko‘p uchraydi, keng tarqalishga moyilligi tufayli toun o‘ta xavfli infeksiyalar guruhiga kiradi. Bu kasallikni toun tayoqchasi qo‘zg‘atadi.U tuxum shaklini eslatadi. Bo‘yalganda qutblari yaxshi bo‘yaladi. Tashqi muhitda uzoq saqlanadi, past harorat va muzlatishga chidamli.
• Vabo (cholera) — ingichka ichakning zararlanishi, intoksikatsiya, umumiy ahvolning og’irlashuvi va organizmning suvsizlanishi bilan davom etadigan o’tkir infeksion kasallik; o’ta xavfli ichak kasalliklaridan.
• Karonavirus_- grippning og’ir formasi bo’lib bugungi kunda u pandemiyaga aylandi hamda butun dunyoni egallab oldi

Yuqumli kasalliklar paydo bo`lishi va tarqalishi xavfini kuchaytiradigan omillar:
2.Epizootik favqulotda vaziyatlar va muhofaza qilish usullari
3.Epifitotik favqulotda vaziyatlar va muhofaza qilish usullari
Kartoshka fitoftorozi – zararli kasallik. Tuganaklar hosil bo’lish davrida ko’chatlarning bevaqt nobud bo’lishi va ommaviy chirib ketishi tufayli hosil miqdori kamayib ketadi. Gullash davrida cho’q qora-jigarrang yoki kulrangsimon yog’li dog’lar paydo bo’ladi. Zararlangan barglarning orqa tomonida oq rangli karash hosil bo’ladi. Yomg’irli havoda kasallik tez tarqaladi va bir necha kun ichida barcha ko’chatlarni shikastlaydi. Kasallik, odatda, yozning ikkinchi qismida kuzatiladi. Hosildorlik 15-20% va undan ko’proq yo’qotilishi mumkin.
Kratoshka parvonasi – yoyilgan qanotlari kengligi 28-40 mm ga yetadigan kapalak. U o’simlik poyasiga tuxum qo’yishi bilan o’simlik nobud bo’ladi.
Meva bog’larida olma qurti, shira, qalqandorlar uchraydi. Olma qurti urug’ mevali daraxtlarga jiddiy zarar yetkazadi.
Unga qarshi kurashish uchun kuzda va bahorda daraxtlarning qurigan po’stloqlari va shoxlari kesilib, ishlov beriladi. Qator oralarga ishlov berilib, begona o’tlar va o’simlik qoldiqlaridan tozalanadi. Bahor oylarida bog’larda kalmaraz (parsha), un-shudring kabi kasalliklar rivojlanib, zarar keltirishi uchun qulay sharoit yuzaga keladi. Danakli meva bog’larda esa klyasteriosporioz (teshikli dog’lanish) va barg buralishi kasalliklari hosilga jiddiy zarar yetkazadi.
Hayvonlar va o’simliklarning ommaviy kasallanishi hollari boshqa Fvlardan son jihatdan farqlanadi. Keyingi yillarda Respublikamizda ushbu FVlarning yuz berishi ehtimolligi oshib borayotganligi ulardan muhofazalanish tadbirlariga jiddiy e’tibor qaratish lozimligini ko’rsatadi.

Xulosa

Xulosa qilib aytganda epidemiologik epizootik va epifitotik favqulodda vaziyatarni yaxshilab o’rgandik. .Aholi o`rtasida yuqumli kasalliklarning kеlib chiqishi haqida ma’lumotga ega bo’ldik va bu ma’lumtlarni tadbiq qildik.Epizootik va epifitotik favqulodda vaziyatlar va muhofaza qilish usullari haqida tanishdik, ularning turlarini o’rgandik.Yuqumli kasaliklarini oldini olish va himoyalanish usullari tahlil etdik.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI:

1.To’htaеv A.Ekologiya va tabiatni muhofaza qilish asoslari.Toshkеnt: «Mеhnat». 1994. 34 b.2..

2.Ilyosova Z.F. «Нayot faoliyati xavfsizligi asoslari». Toshkеnt:

«Mеhnat». 2001. 98 b.

3. Nurxo’jaеv A.K., Yunusov M.Yu., Xabibullaеv I.X. Favqulodda vaziyatlar va muhofaza tadbirlari. Toshkеnt: «Univеrsitеt». 2001. 67 b.

 

4. Tadjiev М., Ne’matov I. va boshq.Favqulodda vaziyatlarda fuqaro muhofazasi. Т. 2003. 260 b.

 5. Bеlov S.V., Dеvisilov V.A. i dr. Bеzopasnost jiznеdеyatеlnosti. Moskva: «MGU». 2003. 360 s.

6. Farmonov A.Е., Igambеrdiеv A.R. va boshq. Hayot faoliyati xavfsizligi. Toshkеnt: «Univеrsitеt». 2006. 96 b.

 7. Ramazanova R.A., Sadikova H.A. va boshq. Favqulotda vaziyat-lar uchun tibbiy hamshiralar tayyorlash. O’quv qo’llanma. T.: «Yangi asr avlodi». 2006. 515

 

 

 

 

 

 

 

 

E’tiboringiz uchun rahmat!

E’tiboringiz uchun rahmat!