Mustaqil ishi mavzu: Rasmiy uslubga xos xususiyatlar. Toshkent 2022

Rasmiy uslubning morfologik va sintaktik tomoni

Ushbu uslubning morfologik xususiyatlariga nutqning ayrim qismlarini ularning turlari bilan ishlatishning yuqori chastotasi kiradi, bu esa gaplarning aniqligi va aniqligini oshiradi. Bularga quyidagilar kiradi:

1. 
   Shakldagi mavqei / darajasiga ko'ra odamlarni nomlaydigan otlar erkak(kutubxonachi Kuznetsova, advokat Novikov), harakat asosida (o'quvchi, ayblanuvchi, jabrlanuvchi, farzand asrab oluvchi).
   
2. 
   Zarracha not- og'zaki otlar kontekstida (ta'minlanmaslik, mos kelmaslik).
   
3. 
   Hosil predloglarning keng qo'llanilishi (faqat, tufayli).
   
4. 
   Infinitive iboralar (ish yuritish, tekshirish).
   
5. 
   Hozirgi zamon fe'lining boshqa ma'nodagi shakllari (to'lamaganlik uchun jarima undiriladi).
   
6. 
   Ikki yoki undan ortiq o'zakli qo'shma so'zlar (yuqorida, ish beruvchi).
   

Sodda gaplar bir hil a'zolarning bir necha qator qo'llanilishi bilan tavsiflanadi. Ulardagi otlar asosan nasldir. Murakkab turdagi tuzilmalar uchun shart qo'shimchalarining mavjudligi xarakterlidir.

Xulosa.

Hukumatimiz tomonidan chiqarilgan, qarorlar, qonunlar, ustavlar, xalqaro hujjatlar rasmiy uslubda yoziladi. Ariza, tilxat, ma’lumotnoma, taklifnoma, shartnoma, tarjimai hol, e’lon, adres, tavsifnoma, hisobot kabi hujjatlar ham rasmiy uslubda bo‘ladi. Bunday uslubdagi hujjatlar qisqa, aniq va barcha uchun tushunarli qilib tuzuladi. Rasmiy uslubning ham o‘ziga xos leksik va grammatik xususiyatlari mavjud : so‘zlar o‘z ma’nosida qo‘llaniladi, ko‘pchillikka ma’lum bo‘lgan ayrim qisqartma so‘zlar ishlatiladi, har bir sohaning o‘ziga xos atamalaridan foydalaniladi. Rasmiy uslubda ko‘pincha darak gaplardan ; qaror, buyruq, ko‘rsatma kabilarda esa buyruq gaplardan ham foydalaniladi. Shuningdek, bu uslubda gap bo‘laklari odatdagi tartibda bo‘lishiga rioya qiladi. Rasmiy uslub rasmiy ish qog‘ozlari – hujjatlari yuritish yo‘llarini o‘rgatuvchi nutq uslubidir. Hujjatshunoslik davlatchilik bilan bog‘liq bo‘lib, uning ildizi qadimgi davrlarga borib taqaladi. Har bir davlatning hujjatlari uning davlat tilida yoziladi. Hujjatlarni to‘g‘ri va benuqson yozishish insonning yozma nutq madaniyati va savodxonligining ko‘rsatkichidir. Har qanday hujjat o‘z yozilish shakli va zaruriy qismlariga ega. Umumta’lim maktablarini tugatgan o‘quvchilar ish qog‘ozlarini to‘g‘ri yozish va rasmiylashtirishni bilishlari kerak.
ADABIYOTLAR
1. Aminov M., Madvaliyev A., Mahkamov N., Mahmudov N. Ish yuritish. (amaliy
Qo ̳llanma) – Toshkent: O ̳zbekiston milliy ensiklopediyasi, 2017.-455 b.
2. Mahmudov N., Rafiyev A., Yo ̳ldoshev I. Nutq madaniyati va davlat tilida ish
yuritish (Darslik)-Toshkent: ChO ̳lpon, 2013.
3. Lutfullayeva D. Mustaqillik davri rasmiy-idoraviy ish uslubi taraqqiyoti.
(Monografiya.)-Toshkent, 2020
Qo`shimcha adabiyotlar:
4. Mirziyoyev Sh. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz.-Toshkent: 0‘zbekiston, 2017.
5. Mirziyoyev Sh. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta‘minlash – yurt
taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi. – Toshkent: O ̳zbekiston, 2017.
6. 0‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «0‘zbekiston Respublikasini yanada
rivojlantirish bO ̳yicha Harakatlar strategiyasi tO ̳g ̳risida»gi 2017-yil 7-fevraldagi farmoni.
7. Imamova T., Tuxvatulina L. Ish qog ̳ozlari qanday yoziladi? - Toshkent, 1992
8.Tojiyev Y., Hasanova N., Tojimatov, Yo ̳ldosheva O. O ̳zbek nutqi va uslubiyat
asoslari. - Toshkent, 1994.
Axborot manbalari
9. https://lex.uz//docs
10. https://sahifa.tj/uzbeksko-russkij.aspx-Uzbekskogo-russkiy perevodchik.
11. https://library.ziyonet.uz/-ta‘lim portal