Mustaqil ishi mavzu: miologiya reja

Mushaklarning ishi

• Skelet mushaklari nerv impulslari ta’sirida qisqarganida ulaming harakatli nuqtasi, harakatsiz nuqtasiga yaqinlashadi va maium bir ishni bajaradi. Buning natijasida gavdaning maium bir qismi harakatga keladi. Mushaklar bo‘g‘im- larga ta’sir qilib, suyak richaglarining holatini o‘zgartiradi. Bunda mushaklar bo‘g‘imlarga maium bir yo‘nalishda ta’sir qiladi. Agar bir nechta mushaklar bo‘g‘imga bir xil ta’sir qilsa sinergist mushaklar, qarama-qarshi ta’sir qilsa antogonist mushaklar deb ataladi.

Mushaklar bajaradigan ishning kuchi ulaming ko‘ndalang kesimiga bogiiq. Anatomik ko‘ndalang kesim mushak qorinchasini ko‘ndalang kesganda hosil boigan maydon yuzasi boiib, uning qalinligining ko‘rsatkichidir. Fizologik ko‘ndalang kesim barcha mushak tolalarming ko‘ndalang kesimi yuzalarining yig‘indisidan iborat boiib, mushak kuchining ko‘rsatkichidir. Duksimon va tasmasimon mushaklaming anatomik va fiziologik ko'ndalang kesimlari bir xil boiadi. Patli mushaklaming fiziologik ko‘ndalang kesimi duksimon mushaklarga nisbatan katta boigani uchun ulaming kuchi katta boiadi. Mushaklar qisqarganda bo‘g‘imlar vositasida birikkan suyaklar richag vazifasini bajaradi. Biomexanikada ikki tur richag farq qilib, birinchi tur richag ikki yelkali boiib, muvozanat richagi deyiladi. Bunda tayanch nuqtasi kuch qo‘yiladigan va qarshilik nuqtalari o‘rtasida turadi. Bunga misol qilib I umurtqa va ensa suyagi o‘rtasidagi bo‘g‘imni ko‘rsatish mumkin.

• Mushaklar bajaradigan ishning kuchi ulaming ko‘ndalang kesimiga bogiiq. Anatomik ko‘ndalang kesim mushak qorinchasini ko‘ndalang kesganda hosil boigan maydon yuzasi boiib, uning qalinligining ko‘rsatkichidir. Fizologik ko‘ndalang kesim barcha mushak tolalarming ko‘ndalang kesimi yuzalarining yig‘indisidan iborat boiib, mushak kuchining ko‘rsatkichidir. Duksimon va tasmasimon mushaklaming anatomik va fiziologik ko'ndalang kesimlari bir xil boiadi. Patli mushaklaming fiziologik ko‘ndalang kesimi duksimon mushaklarga nisbatan katta boigani uchun ulaming kuchi katta boiadi. Mushaklar qisqarganda bo‘g‘imlar vositasida birikkan suyaklar richag vazifasini bajaradi. Biomexanikada ikki tur richag farq qilib, birinchi tur richag ikki yelkali boiib, muvozanat richagi deyiladi. Bunda tayanch nuqtasi kuch qo‘yiladigan va qarshilik nuqtalari o‘rtasida turadi. Bunga misol qilib I umurtqa va ensa suyagi o‘rtasidagi bo‘g‘imni ko‘rsatish mumkin.
• Ikkinchi tur richag bir yelkali boiib, ikki turd a uchraydi. Birinchi turi kuch richagi deyilib, bunda qarshilik tayanch nuqtasi bilan kuch qo‘yiladigan nuqta o‘rtasida boiadi. Bunga misol qilib oyoq panjasi suyaklari o‘rtasidagi bo‘g‘imni keltirish mumkin. Ikkinchi turi tezlik richagi. Bunda kuch qo‘yiladigan nuqta yelkasi qarshilik yelkasidan qisqa boiadi. Bunga misol qilib tirsak bo‘g‘imini olgaiimizda ozgina yukni ko‘tarish uchun katta kuch sarf qilinib tezlikdan yutiladi.

Adabiyotlar:

• Adabiyotlar:
• A . AHMEDOV, X. RASULOV “ODAM ANATOMIYASI
• BOLALAR ANATOMIYASI ASOSLARI BILAN” Toshkent «IQTISOD-MOLIYA» 2013y
• Bern, R. M., Levy, M. N. va Koeppen, B. M. (2008). Bern va levy fiziologiyasi. Elsevier.
• Diogo, R., Matthews, L. J., & Wood, B. (2012). Mushak anatomiyasini o'rganishning asosiy sababi: miologiya evolyutsion, rivojlanish va tizimli biologiya vositasi sifatida. J Organ Biol, 1 (102), 2.
• Fox, S. I. (2003). Fox inson fiziologiyasi.
• Ganong, W. F. (2006). Tibbiy fiziologiyani ko'rib chiqish.
• Nigro, G., & Politano, L. (2015).Myologiyadan xabardorlikni oshirish: uni tibbiyot fanlari tarkibidagi mustaqil fan sifatida tan olish vaqti keldi. Acta Myologica, 34 (1), 1.
• Putz, R., & Pabst, R. (2006). Odam anatomiyasining Sobotta-atlasi: bosh, bo'yin, yuqori oyoq, ko'krak qafasi, qorin, tos suyagi, pastki oyoq; Ikki jildli to'plam