Mustaqil ishi mavzu: mehmonxonalar faoliyatida daromadlar tahlili

Umumiy daromad. O’rtacha daromad. Me’yoriy daromad. Imkoniy narxni belgilovchi holatlar 

Foydaning ikki ko‘rinishi bor: 

-normal foyda, u harajatlar tarkibida bo‘lgan va tadbirkorlik faoliyati uchun berilgan haqdan iborat;

-iqtisodiy foyda bo‘lib, u harajatlarga kirmaydi.

U normal foydadan ortiqcha bo‘lib, mazmuni sof foydadir. Agar firmaning umumiy daromadidan harajatlar chegirib tashlansa, qolgan qismi iqtisodiy (sof) foydani tashkil etadi.

Foydani maksimallashtirish — uning ham normasini, ham massasini oshirishdir. Ammo firma uchun foyda muhimroq, chunki u firma faoliyatining samaradorligini ta’minlaydi. Foyda normasi jamiki foydaning uni topish uchun qilingan umumiy harajatlarga bo‘lgan va foizlarda ifodalangan nisbatidir.

Firma daromadi deganda, uning pul tushumlarini anglash kerak. Daromad foydadan ko‘p bo‘ladi. Firma daromadi uchga bo‘linadi:

Foyda firma faoliyatining moliyaviy natijasi hisoblanadi. Firma normal (me’yoriy) foyda olishga intiladi. Me’yoriy foyda me’yoriy daromad bilan eng yuqori chiqimlar o‘rtasidagi tafovutdir. Ma’lumki, firma doimo foyda olishga va uning miqdorini oshiriyu borishga harakat qiladi. Foydani harajatlarni ko‘paytirmasdan oshirish mumkin emas. Bunday o‘zgarish daromadning kamayish qonunida ifodalanadi. Foydaning harajatlarga bo‘lgan nisbati firma samarasini belgilaydi. Bu ko‘rsatkich rentabellik deb ataladi. Firma rentabelligi olingan foydani qilingan sarflar bilan taqqoslash orqali aniqlanadi.

U foizda ifodalanadi: