Mustaqil ishi mavzu: Avtomobillarning texnik holati eksplutatsiyasi

MUSTAQIL ISHI

Mavzu: Avtomobillarning texnik holati eksplutatsiyasi

Mavzu: Avtomobillarning texnik holati eksplutatsiyasi

jarayonida o’zgarishi.

Reja:

• Transport vositalarini texnik xolati va ishlash qobilyati , ularni eksplutatsiya jarayonida o’zgarishi.
• Transport vositalari texnik holatini tasnifi.
• Transport vositalarini ishlash qobiliyatini eksplutatsiya jarayonida o’zgarish sabablari.

1. Eksplutatsiya jarayonida tashqi muhitni bir qancha omillari (yuklama, tebranish, namlik, havo oqimi, avtomobilga tushgan chang va iflosliklar harorat va boshqa ta’sirlar) avtomobilga ta’sir ko’rsatadi va uning texnik xolatini yomonlashishiga olib keladi. Bunda detallar yeyiladi va shkastlanadi hamda ular bir qator hususiyatlari ( bikrligi, plastikligi va boshqa ko’rsatkicklari o’zgaradi.

• 1. Eksplutatsiya jarayonida tashqi muhitni bir qancha omillari (yuklama, tebranish, namlik, havo oqimi, avtomobilga tushgan chang va iflosliklar harorat va boshqa ta’sirlar) avtomobilga ta’sir ko’rsatadi va uning texnik xolatini yomonlashishiga olib keladi. Bunda detallar yeyiladi va shkastlanadi hamda ular bir qator hususiyatlari ( bikrligi, plastikligi va boshqa ko’rsatkicklari o’zgaradi.

Avtomobillarni texnik holatini o’zgarishi uning tarmoq va mehanizmlaining ishlash sharoiti, tashqi muhit ta’siri va avtomobillarni saqlashga hamda tasodifiy omillarga bog’liq. Tasodifiy omillarga avtomobil detallarini yashirin nuqsonlari konstruksiyani toliqishi va boshqalar taluqli

• Avtomobillarni texnik holatini o’zgarishi uning tarmoq va mehanizmlaining ishlash sharoiti, tashqi muhit ta’siri va avtomobillarni saqlashga hamda tasodifiy omillarga bog’liq. Tasodifiy omillarga avtomobil detallarini yashirin nuqsonlari konstruksiyani toliqishi va boshqalar taluqli

Eksplutatsiya sharoitida avtomillarni texnik holatini o’zgarishga asosiy sabablardan yeyilish, plastic deformatsiya

• Eksplutatsiya sharoitida avtomillarni texnik holatini o’zgarishga asosiy sabablardan yeyilish, plastic deformatsiya
• Charchashdan shikastlanish korroziya(zanglash) hamda detal materialini fizik kimyoviy o’zgarishidir

Yeyilish bu – detallarni shikastlanishi va uning sirtidan materiallari ajralishi va ularni ishqalanishda qoldiq deformatosayani to’planishi, bular o’zaro tasirdagi detallarni shaklini va ularning o’lachamlari doimiy o’zgarishi bilan nomoyon bo’ldi.

Yeyilish bu – detallarni shikastlanishi va uning sirtidan materiallari ajralishi va ularni ishqalanishda qoldiq deformatosayani to’planishi, bular o’zaro tasirdagi detallarni shaklini va ularning o’lachamlari doimiy o’zgarishi bilan nomoyon bo’ldi.

Ishqalanishni uch turi mavjud : quruq, suyuqlik va aralash muhitda. Uruq ishqalanishda ishqalanayotgan sirtlar doim bir-biri bilan ta’sirlashib turadi. Suyuqlik (Gidrodinamik) ishqalanishda ishqalanayotgan sirtlar orasida moy qatlami hosil qilinadi. Amalda avtomobil mexanizmar ishlash jarayonida bu ikki ishqalanish turi almashinib turadi va aralash ishqaanishni hosil qiladi.

• Ishqalanishni uch turi mavjud : quruq, suyuqlik va aralash muhitda. Uruq ishqalanishda ishqalanayotgan sirtlar doim bir-biri bilan ta’sirlashib turadi. Suyuqlik (Gidrodinamik) ishqalanishda ishqalanayotgan sirtlar orasida moy qatlami hosil qilinadi. Amalda avtomobil mexanizmar ishlash jarayonida bu ikki ishqalanish turi almashinib turadi va aralash ishqaanishni hosil qiladi.

Abraziv , oksidlanishdan, charchashdan , eroziyadan yeyilish hamda qotib qolishdan yeyilish kabi yeyilish turlari mavjud.

• Abraziv , oksidlanishdan, charchashdan , eroziyadan yeyilish hamda qotib qolishdan yeyilish kabi yeyilish turlari mavjud.
• Abrazivli yeyilish bu – ishqlanish sirtidagi qattiq zarrachalarni kesishi yoki tirnalishi natijasidir.

Oksidli yeyilish bu – mexanik yeyilish muhitini agressiv ta’sirida paydo bo’ladi.

• Oksidli yeyilish bu – mexanik yeyilish muhitini agressiv ta’sirida paydo bo’ladi.
• Charchashdan yeyilish ishqalanish va qaytaruvchi yuklama natijasida material sirtidagi qatlami mo’rtlashadi va yemirilishga olib keladi.

Eroziyali yeyilish detal sirtiga juda kata tezlikda harakatlanayotgan ,tarkibida abraziv zarralari hamda electron zaryadi bo’lgan suyuqlik va gazlar oqimi natijasida sodir bo’ladi.

• Eroziyali yeyilish detal sirtiga juda kata tezlikda harakatlanayotgan ,tarkibida abraziv zarralari hamda electron zaryadi bo’lgan suyuqlik va gazlar oqimi natijasida sodir bo’ladi.
• Gazli eroziya yeyilish gaz molekulasini mexanik va isiqlik ta’sirida detal materialllarini shikastlanishida sodir bo’ladi.

Elektr eroziyali yeyilish elektr toki o’tganda zaryadlarlar ta’sirida detallar sirtida eroziyali yeyilish sodir bo’ladi.

• Elektr eroziyali yeyilish elektr toki o’tganda zaryadlarlar ta’sirida detallar sirtida eroziyali yeyilish sodir bo’ladi.
• Qotib qolisdan yeyilish detal materialni chuqur uzib olib bitta sirtda boshqa sirtga kopchirishi natijasida detallarni ishchi sirtida uyiqchalar paydo bolishiga qotib qolishga va shikastlanishiga olib keladi.

Foydalanilgan adabiyotlar.

• Foydalanilgan adabiyotlar.
• 1. Texnicheskaya Eksplutatiya avtomobiley.-Uchebnik
• VUZovgod.redS.Kuznetosva Transport 2004yil.
• 2. Usmanov D.I O’zbekiston Respublikasi avtomobil transporti harakatlanuvchi tarkibida TXK va T to’grisidagi nizom. Toshkent ,1999y.
• 3. sayt ma’lumotlari.