Mustaqil ishi fakultet : Kompyuter injiniring Kafedra: Tabiiy fanlar Gurux: 616 21 Bajardi: Shukurov Numonjon Qabul qildi: S. Tulakova

Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti Farg`ona filiali Kompyuter injenering fakulteti 616-21 guruh talabasi Shukurov Numonjon


MUSTAQIL ISHI

Fakultet : Kompyuter injiniring

Kafedra: Tabiiy fanlar
Gurux: 616 - 21
Bajardi: Shukurov Numonjon
Qabul qildi: S.Tulakova

11-MASHG’ULOT L A B O R A T O R I YA I S H I
GAZ SOLISHTIRMA ISSIQLIK SIG’IMLARINING NISBATI C_P/C_V NI
KLEMAN-DEZORM METODI BILAN ANIQLASH
1.Nima uchun issiqlik sig’imi isitish usuli bilan isitish sharoitiga bog’liq ?
Issiqlik keltirish jarayonning tavsifiga qarab jismning temperaturasini 1S ga ko‘tarish uchun shu jismga keltirish zarur bo‘lgan issiqlik miqdori turlicha bo‘ladi. Shuning uchun ham biz issiqlik sig‘imi to‘g‘risida gapirar ekanmiz, ayni moddaga issiqlik qanday jarayon vositasida keltirish haqida aytib o‘tishimiz lozim.Boshqacha qilib aytganda, nisbatdagi q kattalik faqat temperaturalar intervaliga emas, balki issiqlik keltirish jarayonining turiga ham bog‘liq. Amalda izobarik (p=const) va izoxorik (v=const) jarayonlarning issiqlik sig‘imlaridan eng ko‘p foydalaniladi. Bu issiqlik sig‘imlari izobarik va izoxorik issiqlik sig‘imlari deb atalib, tegishlicha c_p va c_v orqali belgilanadi.
2. Nima uchun bosim o’zgarmas bo’lgandagi solishtirma issiqlik sig’imi (s_r) dan hajm o’zgarmas bo’lgandagi solishtirma issiqlik sig’imi (s_V) katta bo’ladi ?
Issiqlik sig‘imi jism haroratining o‘zgarishi qanday sharoitda yuz berayotganiga bog‘liq bo‘ladi. Agar jism o‘lchamlari o‘zgarmayotgan bo‘lsa, barcha issiqlik ichki energiyaning o‘zgarishiga sarflanadi. Bunda o‘zgarmas hajmdagi issiqlik sig‘imi C_v haqida gap boradi. o‘zgarmas tashqi bosimda issiqlik kengayishi tufayli tashqi kuchlarga qarshi ham mexanik ish bajariladi hamda u yoki bu haroratgacha qizdirish uchun ko‘proq issiqlik kerar bo‘ladi. Shuning uchun ham o‘zgarmas bosimdagi issiqlik sig‘imi C_p hammavaqt C_v dan katta bo‘ladi. Ideal gazlar uchun C_p-C_v=R, bunda R - gaz doimiysi bo‘lib, u 8,32 J/(mol·K) ga teng.