O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM VAZIRLIGIGA QARASHLI
MUHAMMAD AL XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKЕNT AXBOROT TЕXNOLOGIYALARI UNIVЕRSITЕTI
“Eelevideniya fanidan’’
MUSTAQIL ISH
Mavzu: Televizion tasvirning sifatini aniqlovchi asosiy ko’rsatkich
Bajardi: 811-18 guruh
Talabasi:O’roqov Jahongir
Tekshirdi: Axmedova .A
TATU- 2021
Mavzu : Televizion tasvirning sifatini aniqlovchi asosiy ko’rsatkich
REJA
Kirish
Televideniya tarxi
Rangli televideniye
Televizion tasvirning sifatini aniqlovchi asosiy ko’rsatkich
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar
Kirish qismi
Raqamli kameralar, printerlar va displeylarning o'ziga xos m ga egaularning samaradorligini o'lchash usullari. Diboshqacha qurilmalar o'ziga xos xususiyatlarga ega va shuningdek, turli ko'rsatkichlar va myengillashtirish usullari. Haqiqiy ma'nosi o'lchash ma'lumotlari ko'pincha amaliy tajriba mavjud bo'lmaguncha o'rganilmaydi. Ushbu tadqiqotning maqsadi a.ni tavsiflash ediTelevizorni chiqarish funksiyasining ob'ektiv tasvir sifatini o'lchashning dastlabki usuli va ko'rsatkichlarin mobil telefon. TV-out ilovasi tasvirlarni ko'rib chiqish edi. Tasvir sifati ko'pincha ranglarning ko'payishi , shovqin va aniqlik nuqtai nazaridan o'lchanadi va bu xususiyatlar hamushbu tadqiqotda qo'llaniladi. Rangli reproduksiyaatribut bo'yicha rang bo'limi bilan o'rganildih, ranglarning ko'payishi va ranglarning aniqligi ko'rsatkichlar. Shovqin atributi SNR (signa l to shovqin nisbati) va xroma shovqin ko'rsatkichlari bilan o'rganildi . Aniqlikatribut SFR bilan o'rganilgan (spatial chastotali javob) va kontrast modulyatsiya ko'rsatkichlari. O'lchovma'lumotlar di usuli yordamida yig'ilganT ning analog signalini yubordiRamka tutqichi bilan V-chiqib chiqaruvchi qurilmar karta.Rangli televideniye
Hozirgi kunda kundalik hayotimizni oynai jahonsiz tasavvur qilolmaymiz. Texnika taraqqiyot etgan sari televizorlar ham rivojlanib, mukammallashib bormoqda . Ammo ana shu televizorning tarixi haqida nimalar bilasiz?
Maʼlumki, ommaviy axborot vositalari orasida televideniye eng kenjasi boʻlib, mamlakatimizda uning paydo boʻlganiga deyarli yarim asr boʻlay deb qoldi . Tasvirni bir manzildan, boshqa manzilga uzatishga urinish ishlari XIX asr oʻrtalarida olib borilgan . Ingliz mexanigi A.Benua surat xolidagi tasvirni uzatish apparatini 1843-yili ixtiro qilgan. A.Benua qogʻozday ingichka qalay parchasiga tasvir tushirib, maxsus siyoh yordamida yozuvlar bitib, qalay taxtachani tasvir tarqatuvchi apparatga oʻrnatgan. Tasvirni qabul qiladigan apparatga esa elektr toki taʼsirida xiralashadigan maxsus, qogʻoz oʻrnatgan. Tasvirni elektr quvvati yordamida masofaga uzatadigan yana bir texnik uskuna loyihasi 1858 yilda Rossiya rasmiy doiralarida muhokama qilganligi haqida ham maʼlumotlar bor.
1897 yili bir muhim ixtiro qilinadi, nemis fizik olimi K.F. Braun osselograf uchun nur tarqatuvchi elektron trubka yaratdi. Ana shundan soʻnggina Peterburg Texnologiya INstituti professori Boris Lvovich Pozing television tasvirni qabul qilish, uni bir manzildan boshqa manzilga uzatishga muvaffaq boʻladi. 1907 yili B.Rozing tasvirni masofaga uzatishda nur tarqatuvchi electron trubkani qoʻllashnitaklif etadi. 1911 yili 22(9) mayda Rozing yorugʻ fonda bir-biriga parallel ikkita qora chizigʻini nur tarqatuvchi electron trubkada qabulqilishni tajribada sinab koʻrdi. Toshkentning Shayxontohur mavzesidagi Bola masjid koʻchasi, 74-uyda, (hozirgi Navoiy koʻchasidagi 199 uy. Hozirgi Toshkent televideniyesi markazi yonida) Yusufxon aka va Hamza opa Mirzamuhamedovlar uyida, 1925—1928 yillarda tasvirni ham uzatuvchi, ham qabul qiluvchi tomonlari toʻla electron tizimiga asoslangan hozirgi zamon televideniyesi yaratilib, jahonda birinchi boʻlib harakatdagi haqiqiy television tasvir qabul qilindi. Ushbu ixtiro asoschilari oʻsha paytdagi Eski shaharning soʻlim hovlisidagi boloxonali uyning bir xonasida yashovchi Boris Grabovskiy bilan Ivan Belyanskiylar edilar.
1928 yilning 4 avgust kuni teletasvirni uzatuvchi apparat koʻchaga oʻrnatildi. «Xiva» kinoteatri oldiga oʻrnatilgan telemajmuaning tasvirni qabul qiluvchi qismida oʻtib ketayotgan tramvay koʻrindi. Bu dunyoda birinchi bor koʻchada toʻgʻridan-toʻgʻri olib koʻrsatilayotgan telereportaj — toshkentlik ixtirochilarning katta gʻalabasi edi. Televizor haqida maʼlumot beradigan boʻlsak, u telestudiyalardan uzatiladigan teleeshittirishlarning signallarini qabul qilish, kuchaytirish hamda tasvir va tovushga aylantirish uchun moʻljallangan radioelektron qurilma. Televizorning rangli va oq-qora, statsiognar va koʻchma xillari bor. Televizion markazdan tarqatilgan electr signallarini toʻlqinlarni qabul qiluvchi antenna tutib, kabel orqalitelevizorga uzatiladi. Bunda tebranishlar kuchayadi, tasvir va tovush signallariga ajraladi, soʻngra kineskop va radiokarnayga oʻtadi. Generatorlar vositasida kineskop ekranida television rastr hosil qilinadi. Oq-qora televizorda tasvir tasvir signallari qora va yorugʻ elementlar koʻrinishida namoyon boʻladi. Qabul qilinadigan dasturlar soniga qarab, televizor bir, uch, besh, oʻn ikki, oʻttiz bir va hokazo kanallari boʻladi. Televizorda qabul qilish uchun metrli toʻlqinlardiapazonida ishlaydigan televizion kanallardan foydalaniladi. Detsimetrli diapazondagi dasturlarni qabul qilish uchun televizorlarga alohida moslama — konverton qoʻyiladi. U detsimetrli signalni qabul qilib, chastotasini birinchi, ikkinchi yoki boshqa television kanal chastotasiga moslab beradi. Televizorlarning tuzilishi standartlashtirilgan. Uning soddalashtirilgan sxemasi kanalning almashlb ulash bloki, tasvir va ovoz kanallari, sinxronlash kanallari, yoyuvchi blok va elektr quvvatlari bilan taʼminlovchi blokdan iborat. Telestudiyalar bir necha dasturni bir vaqtda uzatadi. Ulardan keragini koʻrish uchun televizorda sozlash blokidan foydalaniladi. Bu sozlash bloki yuqori chastotali kuchaytirgich bilan tutashtirilgan boʻladi. Tasvir va tovush signallari bir-biridan farq qiladigan chastotalarda uzatilganligi uchunbu signallar kuchaytirilganidan soʻng yuqori chastotali tebranishlar ajraladi va boshqa-boshqa mustaqil kanallar boʻyicha ketadi. Tovush signallari tebranishlari tovush blokiga tushadi. Tasvir blokida detector yuqori chastotali tebranishlardan tasvir signallarini ajratib oladi. Rangli televizorlarning tuzilishi ancha murakkab, ular oq-qora televizorlardan ranglar kanali bloki va rangli kineskopi bilan farq qiladi. Rangli televideniye tizimi uch kanalli boʻladi. Monoxrom tashkil etuvchilar — qizil, koʻk va zangori ranglar rang qorgichchida aralashadi, soʻngra uzatgich modilyatoriga oʻtadi. Tebranishlar qabul qilgichda qaytadan uch chastota kanaliga boʻlinib, rangli kineskopga oʻtadi. Sifat koʻrsatkichlari, ekranning oʻlchami va foydalanishga qulayligi boʻyicha televizor toʻrt sinfga boʻlinadi: I—III sinfdagisi — statsionar televizorlar, IV sinfdagisi — portativ, yaʼni koʻchma televizorlar, odatda, televizorlar bosma montajdan keng foydalanilgan alohida konstruktiv bloklardan tuziladi. Televizorlarda asosan, yarim oʻtkazgichli asboblar, integral platalar, tranzistorlar qoʻllaniladi. Ekrani tekis va elektrlyuminiforda ishlaydigan, juda katta va mitti ekranli televizorlar yaratilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |