Mustaqil ish mavzu: Mahsulot sifati ko’rsatkichlari

Mahsulot sifatini ta’minlash usullarining ko`pchiligini sifat darajasini aniqlash ko`rsatkichlari tashkil etadi. O`z navbatida ular ikki guruhga bo`linadi. Axborot olish usuli bo`yicha – o`lchov, ro`yxatga olish, organoleptik va hisoblash usullari mavjud. Axborot olish manbalari bo`yicha: an’anaviy, eksport va sotsiologik usullardan foydalaniladi.

Mahsulot sifatini ta’minlash usullarining ko`pchiligini sifat darajasini aniqlash ko`rsatkichlari tashkil etadi. O`z navbatida ular ikki guruhga bo`linadi. Axborot olish usuli bo`yicha – o`lchov, ro`yxatga olish, organoleptik va hisoblash usullari mavjud. Axborot olish manbalari bo`yicha: an’anaviy, eksport va sotsiologik usullardan foydalaniladi.

O`lchov usuli – texnik o`lchov vositalaridan foydalanish natijasida Aniqlangan sifat ko`rsatkichlarini baholashda ishlatiladi. Masalan, sutning yog`lilik darajasini o`lchovchi, paxta xomashyosining namliligi va iflosliligini o`lchovchi asboblar bularga misol bo`ladi.

Ro`yxatga olish usuli – mahsulotni ishlab chiqarish yoki sinov jarayonlarida olingan axborotlarni muntazam jurnalga qayd etib borish asosida olingan xulosalarga tayanadi. Masalanб paxta yangi urug`ining unib chiqish tuplari soni, tupdagi ko`saklar soni, ekilgandan so`ng unib chiqish muddati kabi bir qator ko`rsatkichlarni sinov-tajriba uchastkalarida muntazam qayd etib borish natijasida uning sifat ko`rsatkiсhlari aniqlanadi.

Organoleptik usulda insonning sezgi organlari: ta’m bilish, ko`rish, eshitish, hid bilish organlari orqali olingan axborotlardan mahsulot sifatini aniqlashda foydalaniladi. Masalan, ular yordamida mevalarning shirinligi darajasi, pishib etilganligi, toza yoki ayniganligini aniqlash mumkin. Organoleptik usulning aniqlik darajasi ko`p jihatdan bu ishni bajaruvchi shaxsning malakasi, qobiliyat va ko`nikmalari hamda maxsus texnikalardan (lupa, mikroskop va h.) foydalanish darajasiga bog`liq. Bu usul ko`pincha oziq-ovqat mahsulotlari sifatini aniqlash jarayonida qo`llaniladi.