Mustaqil ish Mavzu: Golografiya va uning qo’llanilishi. Bajardi: Saidmirza Baxromov Qabul qildi: P. Movlonov Guruh: 610-21

Malyus qonuni Endi turmalin bilan tajriba o’tkazaylik. Buning uchun tabiiy yorug’lik turmalin plastinkaning optik o’qi O ga perpendikular ravishda yo’naltiriladi uning O optik o’qi undagi tirqish vazifasini o’taydi. Optik o’q deb, turmalinning tebranish so’nmay o’tadigan yo’nalishiga aytiladi). Birinchi turma-linni nur yo’nalishi atrofida aylantirib, undan o’tgan yorug’lik intensivligining o’zgarmaganligini ko’ramiz. Agar nurning yo’liga ikkinchi T2 turmalin plastinkani qo’ysak va uni nur yo’nalishi atrofida aylantirsak, o’tayotgan yorug’lik intensivligining o’zgarishi kuzatiladi.

Ikkinchi turmalindan chiqayotgan nurning intensivligi turmalin plastinkalarning optik o’qlari orasidagi cc burchakka bog’liq bo’lib, tushayotgan yorug’lik intensivligi bilan fransuz fizigi E.Malyus (1775—1812) nomidagi qonun orqali bog’langan: bu yerda — ikkinchi turmalindan chiqayotgan, — ikkinchi turmalinga tushayotgan yorug’lik intensivliklari. Bryuster qonuni.

Rentgen nurlari — elektromagnit to’lqinlar. Rentgen nurlari elektromagnit to’lqinlarmi, degan savol u kashf qilmgan paytlar-dayoq paydo bo’lgan. Lekin bu savolga javob berish uchun rentgen nurlarining to’lqin xususiyatiga ega ekanligini isbotlash qilinadi. Shu maqsadda rentgen nurlarining tor tirqishdan bo’ladi-gan difraksiyasini qayd qilish yo’lidagi barcha urinishlar muvaffa-qiyatsizlikka uchragan. Ammo 1912-yilda nemis fizigi M.Laue difraksion panjara sifatida kristallardan foydalanishni taklif qildi va kristallarda rentgen nurlarining difraksiyasi nazariyasini ishlab chiqdi.

Chunki oralaridagi masofasi bir necha nanometr tartibida bo’lgan va tugunlari yetarli darajada batartib joylashgan kristall juda yaxshi difraksion panjara vazifasini o’tashi mumkin. V.Fridrix va P.Knippinglar tomonidan o’tkazilgan tajribalarda M.Laue nazariyasi to’la tasdiqlanib, rentgen nurlarining difraksiyasi kuzatil-di. Shunday qilib, rentgen nurlarining elektromagnit to’lqin ekanligi isbotlandi. Rentgen nurlari elektromagnit to’lqinlar shkalasida ultrabinafsha va y- nurlar oralig’ida joylashgan bo’lib, to’iqin uzunligi 100 nm dan 10-5 nm gacha bo’lgan elektromagnit to’lqin-lardan iboratdir.