Mustaqil ish Mavzu: Fuqarolik jamiyati ijtimoiy tuzilmasida mulkdorlar sinfining o’rni

XX asrning 90-yillarida fuqarolik jamiyati jozibador formulaning soʼnggi natijasiga aylandi. Ulkan demokratlashtirishning dunyoviy tamoyillari uning oldida yangi ufqlarni ochdi. АQSh va Gʼarbiy Yevropada uning jamiyatni yangilashning harakatlantiruvchi kuchi sifatidagi oʼrniga nisbatan qiziqishlar kuchaydi, shuningdek, davlat va hukumattaʼsirlari kamayib borayotgan rivojlanayotgan mamlakatlar ichida ham u keng tarqala boshladi.

Hozirgi davrga kelib fuqarolik jamiyati institutlarining rivojlanib borishi bilan davlat boshqaruvini nomarakazlashtirish (detsentralizatsiyalash) uchun ijtimoiy, iqtisodiy va psixologik shart-sharoitlar yaratiladi. Bu jarayon davlat boshqaruvini erkinlashtirish (liberallashtiish) va maʼmuriy islohotlarning eng asosiy sharti hamdir.

Fuqarolik jamiyati shakllanib borgani sari mansabdorlar faoliyatini milliy manfaatlar, jamiyat baroqarorligi va xalq farovonligi asosida kechishi uchun shart-sharoitlar shakllanib boradi. Chunki, jamiyatning manfaatlari bilan shaxsning manfaatlari uygʼunlashgan fuqarolik jamiyati sharoitida fuqarolarning huquqlar ham manfaatlar asosida insoniy birliklarga uyushish va shu asosda hokimiyat organlarini nazorat qilish, ularda ishtirok etish mayllari shakllanib va oʼsib bordi.

Gʼarb namunasidagi fuqarolik jamiyatining strukturasi quyidagilardan iborat: –jamiyatning asosiy birligi – siyosiy qaramlikdan holi boʼlgan, oʼz huquqlaridan foydalanishga qobil boʼlgan shaxs; –turli tuman manfaatlarni ifodalash va amalga oshirish zaruriyati asosida shakllanadigan jamoat tashkilotlari va harakatlar; –nodavlat ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar va institutlar (xususiy mulk, mehnat, tadbirkorlik va hokazo); –davlatdan mustaqil boʼlgan ishlab chiqaruvchilar (xususiy firmalar va boshqalar); –jamoat birlashmalari va tashkilotlari; –saylovchilar uyushmalari, turli klublar va toʼgaraklar; –munitsipal, yaʼni oʼzini oʼzi boshqarish organlari; –taʼlim va tarbiyaning nodavlatsohasi; –nodavlat ommaviy axborot vositalari; –siyosiy partiyalar, qonun chiqaruvchi va vakillik organlari atrofidagi davlat bilan fuqarolik jamiyatini (bogʼlovchi boʼgʼin» sifatidagi) turli lobbi tashkilotlari; –tadbirkorlar, fermerlar tashkilotlari, kasaba, isteʼmolchilar uyushmalari, ilmiy va madaniy tashkilotlar, sport jamiyatlari va boshqalar. –oila; –diniy tashkilotlar va boshqalar.