Mustaqil ish Markaziy Osiyo davlatlariga: Qirgʻiziston bayrogʻi Qirgʻiziston Qozogʻiston bayrogʻi Qozogʻiston Tojikiston bayrogʻi Tojikiston Turkmaniston bayrogʻi Turkmaniston

Tumanlar nomi	Umumiy maydoni ming km^2	Umumiy aholi soni	1 km^2ga to‘g‘ri kel- gan aholi soni
Tumanlar markazlari
1	Buvayda	Maydoni 0,28 ming km2.	Aholisi 173,6 ming kishidan ziyod (2011)	620 kishi./km²	Yangiqo'rg'on
2	Bag'dod	Maydoni 0,33 ming km².	Aholisi 208.7 ming kishi (2018-yil 1-oktabr xolatiga koʻra)	425 kishi./km²	Bag'dod
3…	Uchko'prik	. 0,28 ming km².	164 ming kishi (2004	Aholining oʻrtacha zichligi 1 km²ga 586 kishi	Uchko'prik

4. O‘zbekiston Respublikasi viloyatlariga oid 10 ta test tuzing.

1 O'zbekiston Respublikasi nechta viloyatdan iborat?

A) 12. B)10.D) 14

2 O'zbekiston Respublikasi poytaxti qaysi viloyat tarkibida hisoblanadi.

A) Toshkent B) Farg'ona D) Samarqand

3 Farg'ona viloyati nechta tumandan iborat.

A) 15 B) 17 D) 8

4.Bekobod shahri qaysi viloyat hududida joylashgan.

A) Toshkent B) Sirdaryo D) Navoiy

5 Afg'oniston bilan qaysi viloyat orqali chegaradoshmiz.

A) Surxondaryo B) Buxoro D) Xorazm

6 Guliston shahri qaysi viloyat markazi hisoblanadi.

A), Sirdaryo B) Namangan D) Farg'ona

7.Qo'qon shahri qaysi viloyat tarkibida hisoblanadi.

A) Farg'ona B) Xorazm D) Namangan

8.Amir Temu poytaxti hozirda qaysi viloyat markazi hisoblanadi.

A) Samarqand. B) Qashqadaryo.D)Jizzax

9. Zarafshon shahri qaysi viloyat tarkibida hisoblanadi.

A) Navoiy. B) Andijon. D) Xorazm.

10 Amudaryo bo'yida joylashgan viloyat markazi.

A) Termiz. B) Farg'ona. D) Toshkent

5. Samarqand viloyati iqtisodiyot tarmoqlariga tavsif bering.Sanoati koʻp tarmokli. Oziqovqat, yengil, mashinasozlik, kimyo sanoati rivojlangan. Qurilish materiallari i. ch. ham salmoqli oʻrin tutadi. Oziqovqat sanoati viloyat yalpi sanoat mahsulotining 31,8%, yengil sanoat mahsuloti 22,6%, aralashem i. ch. 18,9%, mashinasozlik va metallsozlik 8,4% ni tashkil kiladi.
Viloyatda liftsozlik, kinoapparatura i. ch., choy qadoklash, sovitkich, avtomobilsozlik, tamaki fermentatsiya korxonalari bor. Keyingi yillarda ipgazlama i. ch. rivojlanmoqda. MustaKillik yillarida viloyat iqtisodiyoti oʻz yoʻnalishini tubdan oʻzgartirdi. Mavjud barcha korxonalar davlat tasarrufidan chiqarilib mulkchilikning oʻzgacha shakliga kirib bormoqda. Aksariyat yirik va oʻrta korxonalar negizida aksiyadorlik jamiyatlari tashkil etildi.
Viloyatda mulkchilikning barcha turiga oid 80 ta asosiy sanoat korxonasi bor, ularda 41,6 ming ishchi va muhandistexnik xodim ishlaydi. Mustaqillik yillarida viloyat sanoat mahsulot i. ch. hajmi (solishtirma narhda) 1,5 marotaba koʻpayadi. Viloyatda 2002-y. da 2,1 mln. m2 shoyi gazlama, 113 ming m ipgazlama, 14—15 mingtoʻsimlik yogʻi, 72 ming t paxta tolasi, 12 — 13 ming t tamaki mahsulotlari ishlab chiqarildi. Asosiy sanoat korxonala ri Samarqand sh. da joylashgan. Bunga ʻ ogʻir sanoat korxonalaridan: traktorlar uchun gilzaporshenlar ishlab chiqaradigan «Alpomish» mashinasozlik z-di, «Samarqand tajribamexanika» z-di (burgʻilash mashinalari), «Kinap» z-di (kinoapparatura, avtomobillar uchun elektr asbobuskunalari), liftsozlik, uyroʻzgʻor sovitkichlari, marmar, gʻisht, asfaltbeton z-dlari kiradi. Samarqandning Xishrov yoʻldosh shaharchasidagi superfosfat z-dida fosfat va ammofos oʻgʻitlar hamda sulfat kislotasi ishlab chiqariladi. Samarqanddagi yengil sanoat korxonalaridan: pillakashlik, shoyi toʻqish, trikotaj, tikuvchilik, mebel, poyabzal f-kalari va chinni z-di mavjud; oziqovkat sanoati korxonalaridan: un-tegirmon, aralashem, makaron, choy qadoqlash, sutmoy, konserva, vino, konyak, spirtaraq va alkogolsiz ichimliklar hamda qandolatchilik korxonalari faoliyat koʻrsatadi. Kattaqoʻrgʻon sh. da paxtachilik mashinasozligi (paxta tozalash korxonalari uchun asbobuskunalar ishlab chiqariladi) z-dlari, Jomboy sh. da viloyatdagi eng yirik don mahsulotlari k-ti, «Samjinteks» ip gazlama qoʻshma korxonasi, Bulungʻurda vino va gʻisht z-dlari ishlab turibdi. 1991—2003-y. lardavomida Samarqand viloyatida jahon andazasi darajasidagi mahsulotlar ishlab chiqaruvchi 135 qoʻshma korxona tashkil etildi. Bu korxonalarda 7,8 mingdan ortiq ishchi va xizmatchi ishlaydi. Birgina 2003-y. da 19 ta koʻshma korxona ishga tushirildi. Qoʻshma korxonalardan eng yiriklari: Oʻzbekiston — Turkiya hamkorligida qurilgan «SamKochAvto», Amerika—Angliya bilan hamkorlikda ishlayotgan «UZBAT» aksiyadorlik jamiyati korxonalari (tamaki mahsulotlari ishlab chiqariladi), «Samplastik», Jomboydagi «Samjinteks», Oʻzbekiston— Germaniya «Muliyon» (pivo ishlab chiqariladi), «Samarqand parranda», Chelak sh. dagi Oʻzbekistan — Rossiya «Baltimor» (tomat pastasi va ketchup kaylasi ishlab chiqariladi), Oʻzbekistan—Chexiya «Praga» (mineral suv qadoqlash) korxonalaridir.
«SamKochAvto» qoʻshma korxonasida yiliga 400 dan ortiq zamonaviy avtobuslar va yuk avtomashinalari ishlab chiqariladi. Yaqin kelajakda bu koʻrsatkich yanada koʻpayadi. Viloyatda 2822 ta kichik korxona faoliyat koʻrsatmoqda (2003).
Sv. qadimdan oʻzining xunarmandchiligi bilan mashxur. Bu yerda shoyi va gilam, soʻzana toʻqish, zargarlik, kulolchilik, yogʻoch, ganch, tosh oʻymakorligi va b. xalq amaliy sanʼati turlari taraqqiy etib kelmoqda. Samarqand nonlari, ayniqsa, Samarqand qogʻozi butun dunyoga mashhur.
7-a. ning boshlaridan — 19ning 1-yarmigacha Samarqandda ishlab chiqarilgan qogʻoz, A. Vamberining yozishicha, Turkistondagina emas, balki qoʻshni mamlakatlarda ham mashhur boʻlgan. 15-a. da Samarqandda Obirahmat suvining juvozlarida tayyorlangan turli nav qogʻozlar bilan savdo qiluvchi maxsus doʻkonlar boʻlgan. O. G. Bolshakov asarlarida Samarqand qadimdan qogʻoz i. ch. ga ixtisoslashgan va uni taraqqiy etganligini yozadi. Samarqand qogʻozi nomi b-n mashhur boʻlgan qogʻoz shaharda emas, balki uning atrofida joylashgan xunarmandchilik ustaxonalarida ishlangan. Boburning yozishicha, «Qogʻoz tegirmonlarining barchasi Konigildan kelur. Andoqkim Koni gil Siyohiob daryosi yaqosinda joylashgan. Dunyoda eng yaxshi qogʻoz Samarqanddan keltiriladur». Qogʻoz shahar bozorlarida sotilgan, hatto uzoq yurtlardan kelgan savdogarlar ham uni sotib olishgan.
Samarqand qogʻozi qogʻoz vatani boʻlgan Xitoyda ham mashhur boʻlgan. Qurʼon, Hadis, Xamsa, Shohnoma kabi asarlar oliy nav qogʻozda bitilgan. Samarqandda tayyorlangan qogʻozning eng sarasi — qogʻozi sultoniy deb yuritilgan. Qogʻozgar ustalar (qogʻoz tayyorlovchi bosh usta — qogʻozgar, ohorlovchi usta — muhrkash deb atalgan) muayyan tashkilotga birlashgan holda ishlashgan. Mas, shunday tashkilotlardan biriga Xoja Ahror boshchilik qilgan. Samarqand bozorlarida «qogʻoz bozori» deb yuritiladigan rastalar boʻlgan. Hunarmandlar oʻz bilimlarini sir saklashgan. Ular sodda ishlangan asbob uskunalari va bilimlarini avloddan avlodga qoldirib kelganlar. Hoz. kunda Samarqand hunarmandlari qad. Samarqand qogʻozi shuhratini yangidan tiklash maqsadida ilmiy izlanishlar va tajriba ishlarini oʻtkazmoqdalar