Mustaqil ish Bajardi:Asamiddinov Bekjon Tekshirdi:Anarboyeva Fotima Mavzu:Raqamlashtirish tushunchalari va ularga yondashuvlar Reja: 1. Raqamlashtirish nima 2. Raqamli iqtisod va elektron hukumat 3. Raqamlashtirish uchun asosiy muammo va kamchilikl
Raqamlashtirish axborotni analog ga aylantirish jarayoni raqamli (ya'ni kompyuter tomonidan o'qiladigan) format, unda ma'lumotlar tashkil etilgan bitlar.Natija – bu ob'ektning vakili, rasm, tovush, hujjat yoki signal (odatda analog signal) diskret nuqtalar to'plamini tavsiflovchi sonlar qatorini yaratish orqali namunalar. Natijada chaqiriladi raqamli vakillik yoki, aniqrog'i, a raqamli tasvir, ob'ekt uchun va raqamli shakl, signal uchun. Zamonaviy amaliyotda raqamlashtirilgan ma'lumotlar quyidagi shaklda ikkilik raqamlarkompyuterni qayta ishlashni va boshqa operatsiyalarni osonlashtiradigan, ammo aniq qilib aytganda raqamlashtirish raqamli formatga analog manba materialini konvertatsiya qilishni anglatadi o‘nli kasr yoki boshqa har qanday narsa sanoq tizimi o'rniga ishlatilishi mumkin.
Raqamlashtirish ma'lumotni qayta ishlash, saqlash va uzatish uchun hal qiluvchi ahamiyatga ega, chunki u "barcha formatdagi barcha turdagi ma'lumotlarni bir xil samaradorlikda olib borishga imkon beradi, shuningdek ularni aralashtirib yuboradi". Analog ma'lumotlar odatda barqarorroq bo'lishiga qaramay, raqamli ma'lumotlar osonlikcha almashinilishi va ularga kirish imkoniyatiga ega bo'lishi mumkin va nazariy jihatdan avlodni yo'qotmasdan abadiy tarqalishi mumkin. kerak bo'lganda yangi, barqaror formatlarga ko'chib o'tdi. Shuning uchun bu dunyodagi ko'plab tashkilotlar uchun ma'lumotni saqlashning qulay usuli
Raqamlashtirish atamasi ko'pincha ob'ekt, matn, tovush, tasvir yoki ovoz kabi turli xil ma'lumot shakllari bitta shaklga aylantirilganda qo'llaniladi. ikkilik kod. Jarayonning asosiy qismi - bu ushlash moslamasi va pleyer qurilmasi o'rtasidagi murosaga kelishuvdir, shunda ko'rsatilgan natija asl manbani iloji boricha sodiqlik bilan aks ettiradi va raqamlashtirishning afzalligi - bu ma'lumotni uzatish tezligi va aniqligi. analog ma'lumot bilan taqqoslaganda degradatsiyasiz.Raqamli ma'lumotlar 0 yoki 1 raqamli ikkita raqamdan biri sifatida mavjud. Ular quyidagicha tanilgan bitlar (qisqarish ikkilik raqamlar) va ma'lumotni tashkil etuvchi 0 va 1 sonlarining ketma-ketliklari deyiladi bayt.Analog signallar doimiy ravishda o'zgaruvchan, ikkalasi ham signalning mumkin bo'lgan qiymatlari sonida da berilgan vaqt, shuningdek signalning nuqtalari sonida yilda ma'lum bir vaqt davri. Biroq, raqamli signallar diskret ikkala jihatdan ham - umuman, cheklangan sonli ketma-ketlik - shuning uchun raqamlashtirish amaliy jihatdan faqat har doim bo'lishi mumkin taxminiy u ko'rsatadigan signal
Raqamli iqtisodiyot” atamasi birinchi bo’lib 1995-yilda Don Tepkott muallifligida chop etilgan “Raqamli iqtisodiyot: tarmoqli intelekt asrida va’da va xavf-xatar” (The Digital Economy: Promise and Peril in the Age of Networked Intelligence) nashrida alohida tushuncha sifatida istiloh etilgan. Ushbu nashrda raqamli iqtisodiyotning asosiy tarkibiy qismlariga fundamental innovatsiyalar (yarimo’tkazgichlar, protsessorlar), asosiy texnologiyalar (kompyuterlar) va bog’lovchi infratuzilmalar (internet va telekommunikatsiya tarmoqlari) ajratib ko’rsatiladi. Raqamli iqtisodiyot ikki xil turli tushunchalarni ifodalash uchun ishlatiladi. Birinchidan, raqamli iqtisodiyot – bu rivojlanishning zamonaviy bosqichi hisoblanib, u ijodiy mehnat va axborot ne’matlarining ustuvor o’rni bilan tavsiflanadi.
Davlatimiz rahbarining ta’kidlashicha, yurtimiz xalqaro axborot kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish indeksi bo’yicha 2019-yilda 8 pog’onaga ko’tarilgan bo’lsa-da, hali juda ham orqada. Aksariyat vazirlik va idoralar, korxonalar raqamli texnologiyalardan mutlaqo yiroq, desak, bu ham haqiqat. Albatta, raqamli iqtisodiyotni shakllantirish kerakli infratuzilma, ko’p mablag’ va mehnat resurslarini talab etishini juda yaxshi bilamiz. Biroq, qanchalik qiyin bo’lmasin, bu ishga bugun kirishmasak, qachon kirishamiz?! Ertaga juda kech bo’ladi. Shu bois, raqamli iqtisodiyotga faol o’tish – kelgusi 5 yildagi eng ustuvor vazifalarimizdan biri bo’ladi
Raqamli texnologiyalar nafaqat mahsulot va xizmatlar sifatini oshiradi, ortiqcha xarajatlarni kamaytiradi. Shu bilan birga, meni juda qattiq tashvishga soladigan va bezovta qiladigan eng og’ir illat – korrupsiya balosini yo’qotishda ham ular samarali vositadir. Buni barchamiz teran anglab olishimiz darkor. Davlat va jamiyat boshqaruvi, ijtimoiy sohada ham raqamli texnologiyalarni keng joriy etib, natijadorlikni oshirish, bir so’z bilan aytganda, odamlar turmushini keskin yaxshilash mumkin”. O’z o’rnida qayd etib etish lozimki, mamlakatimiz hayotida raqamli iqtisodiyotning ayrim elementlari allaqachon muvaffaqiyat bilan faoliyat ko’rsatmoqda. Jumladan, hujjatlar va kommunikatsiyalarning ommaviy ravishda raqamli vositalarga o’tkazilishini hisobga olib, elektron imzoga ruxsat berish, davlat bilan muloqot qilish ham elektron platformalarga o’tkazilmoqda.
Raqamlashtirish uchun asosiy muammo va kamchiliklar Raqamli iqtisodiyotning o’sishi uchun mamlakatning barcha imkoniyatlarini ochib berishga to’sqinlik qilayotgan O’zbekistonning telekommunikatsiya bozorida muammolar mavjud. Bozorni cheklovchi asosiy omil investitsiyalarni kuchaytiradigan va narxlarni ko’taradigan raqobatbardosh raqobatdir. MDITC UzTelecom orqali ishlaydigan mamlakatning xalqaro shlyuzi ustidan monopoliyaga ega. Natijada IP tranziti narxi dunyodagi eng qimmat bo’lib qolmoqda va aholi jon boshiga nisbatan mamlakatning o’tkazish qobiliyati juda past. UzTelecom shuningdek, mamlakatda uzoq masofalarga xizmat ko’rsatuvchi eng keng tarmoqqa ega, garchi 2018-yil iyun holatiga ko’ra mamlakat uchun qariyb 24,500 ta ichki tolali kilometr xizmat ko’rsatadigan bo’lsa, bu mamlakat uchun bu ko’rsatkich past
Raqamlilashtirish katta va misli ko’rilmagan imkoniyatlarni taqdim etadi. Shu bilan birga, bunday transformatsion texnologiyalarning rivojlanishida jiddiy noaniqliklar saqlanib qolmoqda. Hukumatlar jamiyat uchun yuzaga kelishi mumkin bo’lgan oqibatlar va ushbu paydo bo’layotgan texnologiyalar ularning boshqaruv faoliyatida yuzaga keladigan tanqidiy muammolarni chuqurroq tushunishga intilishlari kerak. Qiyinchiliklarni to’rtta katta toifaga bo’lish mumkin: i) oldinga qo’yilgan muammo; ii) "maqsadga muvofiq" normativ-huquqiy hujjatlarni loyihalash; iii) tartibga solishni amalga oshirish muammolari; iv) institutsional va transchegaraviy muammolar. Muammoni yechish. Raqamli innovatsiyalar mohiyatidan tashqari, texnologik o’zgarishlarning tez sur’ati zamonaviy tartibga solishni tubdan talab qiladi. Raqamli texnologiyalar ularni boshqaradigan yoki ijtimoiy tuzilmalarga qaraganda tezroq rivojlanishga moyildir. Texnologik sur’atlar va tartibga solish o’rtasidagi uzilishlar doimo tashvish uyg’otsa-da, raqamli texnologiyalar yangi "yurish" asoslarini sindirib tashlamoqda
Etiboringiz uchun raxmat.
Do'stlaringiz bilan baham: |