Mustaqil bajarish uchun misollar:
1-misol. Tuman hududida poliz mahsulotlarini etishtirish to‘g‘risida ma’lumotlar keltirilgan (ming tonna):
1–jadval
|
1985
|
1986
|
1987
|
1988
|
1989
|
1990
|
1991
|
1992
|
1993
|
1994
|
Eski chegara
|
42,0
|
43,0
|
42,5
|
44,5
|
45,0
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
YAngi chegara
|
-
|
-
|
-
|
-
|
56,8
|
60,0
|
63,6
|
61,1
|
64,2
|
65,6
|
Dinamika qator ma’lumotlarini taqqoslama holga keltiring.
2-misol. Dinamika ko‘rsatkichlarining bir-biriga bog‘liqligi asosida 2005-2010 yillarda hududda ishlab chiqarilgan gazlamaning dinamika qatorlari darajasini zanjirli usulda hisoblang.
2–jadval
Yillar
|
Mln m
|
Zanjirli dinamika ko‘rsatkichlari
|
Mutloq qo‘shimcha o‘sish,
mln m
|
O‘sish darajasi, %
|
Qo‘shimcha o‘sish darajasi, %
|
1 % qo‘shimcha o‘sishning mutloq mohiyati, mln m
|
2005
|
95,2
|
|
|
|
|
2006
|
|
4,8
|
|
|
|
2007
|
|
|
104,0
|
|
|
2008
|
|
|
|
5,8
|
|
2009
|
|
|
|
|
|
2010
|
|
7,0
|
|
|
1,15
|
3-misol. 2004-2008 yillarda mahsulot ishlab chiqarish bo‘yicha quyidagi ma’lumotlar keltirilgan:
3–jadval
|
2004
|
2005
|
2006
|
2007
|
2008
|
Mln.so‘m
|
21,2
|
22,4
|
24,9
|
28,6
|
31,6
|
Berilgan ma’lumotlar asosida quyidagilarni hisoblang: 1) qatorning o‘rtacha darajasi; 2) o‘rtacha yillik o‘sish va qo‘shimcha o‘sish darajasi; 3) o‘rtacha yillik mutloq qo‘shimcha o‘sish.
4-misol. Hududdagi savdo tarmoqlarining tovar zahirasi quyidagilarni tashkil qiladi:
4–jadval
Vaqt
|
1/I
|
1/II
|
1/III
|
1/IV
|
1/V
|
1/VI
|
1/VII
|
Zahira, mln.so‘m
|
22,4
|
23,5
|
20,8
|
22,2
|
24,6
|
25,0
|
26,2
|
I va II kvartallar hamda yarim yil uchun o‘rtacha tovar zahirasini aniqlang.
5-misol. SHahar bozorlarida go‘sht mahsulotlarining sotilishi dinamikasini tahlil qiling; mahsulotlarning iste’mol qilinishi bo‘yicha mavsumiylikni aniqlang (ming s).
5–jadval
Oylar
|
2010
|
2011
|
Oylar
|
2010
|
2011
|
YAnvar
|
64,3
|
66,2
|
Iyul
|
49,7
|
54,9
|
Fevral
|
59,4
|
62,5
|
Avgust
|
55,0
|
59,5
|
Mart
|
55,2
|
59,9
|
Senyabr
|
55,9
|
61,9
|
Aprel
|
53,2
|
57,2
|
Oktyabr
|
62,0
|
64,9
|
May
|
49,3
|
55,0
|
Noyabr
|
66,4
|
68,9
|
Iyun
|
46,7
|
52,9
|
Dekabr
|
70,4
|
73,8
|
6-misol. Ikki turdagi mahsulotlarni ishlab chiqarish uchun xom ashyo xarajatlari to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar keltirilgan:
6–jadval
Mahsulotlar
|
Mahsulot ishlab chiqarish, ming dona
|
mahsulot birligi uchun xom ashyo xarajatlari
|
Mahsulot birligi bahosi, ming so‘m
|
Bazis
|
Hisobot
|
Bazis
|
Hisobot
|
Bazis
|
Hisobot
|
A
|
2,0
|
2,1
|
4,0
|
4,2
|
3
|
4
|
B
|
3,1
|
3,5
|
6,0
|
5,6
|
4
|
6
|
Quyidagilarga bog‘liq holda hisobot davrida bazis davriga nisbatan xom ashyo xarajatlarining (mutloq) o‘zgarishini aniqlang: a) ishlab chiqarish hajmining oshishiga; b) xom ashyo xarajatlari ulushining o‘zgarishiga; v) xom ashyo narxining o‘zgarishiga.
7-misol. Agar korxona mahsulotlari bazis davrda 54 mln. so‘mdan 61 mln. so‘mgacha oshsa, hisobot davrida barcha asosiy ishlab chiqarish fondlarining qiymati 6 %ga oshganda va barcha fondlar qiymatida jihozlar ulushi 10 %ga oshirilganda, hisobot davrida quyidagilar hisobiga qo‘shimcha olingan mahsulot (mutloq o‘zgarishi) hajmini aniqlang: a) asosiy ishlab chiqarish fondlari hajmining o‘zgarishi; b) asosiy ishlab chiqarish fondlari tarkibida jihozlar ulushini oshirish; v) yaxshi jihozlardan foydalanish (fond qaytimdorligi).
8-misol. Savdo korxonasining ish haqi fondi to‘g‘risidagi ma’lumotlar keltirilgan:
7–jadval
Yillar
|
Ish haqi fondi, ming so‘m
|
2007
|
3220
|
2008
|
3500
|
2009
|
3680
|
2009
|
3830
|
2010
|
3940
|
Aniqlang:
1) 5 yil uchun ish haqi fondining o‘rtacha yillik o‘sish va qo‘shimcha o‘sish sur’atlari;
2) dinamik qatorning o‘rtacha darajasi va ish haqi fondining yillik o‘rtacha mutloq qo‘shimcha o‘sishi.
3) Vaqt o‘tishi bilan ish haqi fondi ko‘rsatkichlarini o‘zgarishini, trendning chiziqli tenglamasini hosil qiling.
Do'stlaringiz bilan baham: |