Geometriya
Mavzu: Ko‘pyoqlar va ularning sodda kesimlarini yasash
10-sinf
3.16. uchburchak berilgan. to‘g‘ri chiziqqa parallel tekislik bu uchburchakning tomonini nuqtada, tomonni nuqtada kesib o‘tadi. kesmaning uzunligini toping. Bunda
c) cm,
⋅
⋅
⋅
⋅
⋅
cm
Mustaqil bajarilgan topshiriqni tekshirish
to‘g‘ri chiziq berilgan tekislikka parallel va shu tekislikda yotganligi uchun,
Demak, (2-alomat).
U holda, ,
Javob:
cm
Mustaqil bajarilgan topshiriqni tekshirish
3.20.Asosi kvadrat bo‘lgan to‘g‘ri burchakli parallelepipedning yon sirti ga teng. Asosining diagonali bo‘lsa, yon yog‘ining diagonalini toping.
Mustaqil bajarilgan topshiriqni tekshirish
1)
,
2)
;
3)
Javob:
Prizmani tasvirlash
1. Oldin ko‘pburchak shaklidagi asoslardan biri chiziladi.
Ko‘pyoqlarni tasvirlash
Prizmani tasvirlash
2. Ko‘pburchakning har bir uchidan o‘zaro parallel va teng kesmalar, ya’ni prizmaning yasovchilari chiziladi.
Ko‘pyoqlarni tasvirlash
Prizmani tasvirlash
3. Kesmalarning oxirlari mos ravishda tutashtirib chiqiladi.
Ko‘pyoqlarni tasvirlash
Piramidani tasvirlash
1. Ko‘pburchak shaklidagi asos chiziladi.
Ko‘pyoqlarni tasvirlash
Piramidani tasvirlash
2. Piramidaning uchi belgilanadi.
Ko‘pyoqlarni tasvirlash
Piramidani tasvirlash
3. Piramidaning uchi bilan piramida asosining har bir uchi tutashtirib chiqiladi.
Ko‘pyoqning kesimi
Aytaylik, ko‘pyoqni biror tekislik kesib o‘tgan bo‘lsin.
Ko‘pyoqning kesimi deb, ko‘pyoqning kesuvchi tekislikka tegishli nuqtalaridan iborat geometrik shaklga aytiladi.
Masala yechish
1. to‘rtburchakli prizmaning va qirralarini, mos ravishda, va nuqtalarda kesib o‘tuvchi tekislik bilan kesganda hosil bo‘lgan kesimni yasaymiz.
Masala yechish
2. uchburchakli piramidaning va qirralarini, mos ravishda, va nuqtalarda kesib o‘tuvchi tekislik bilan kesganda hosil bo‘ladigan kesimni yasaymiz.
Masala yechish
1) va bo‘lgani uchun va nuqtalarni tutashtirsak bo‘ladi.
2) va bo‘lgani uchun va nuqtalarni tutashtiramiz.
3)
4) , shuning uchun va nuqtalarni tutashtiramiz.
to‘rtburchak kesuvchi tekislikning piramida bilan kesimidan iborat bo‘ladi.
Masala yechish
3. to‘rtburchakli piramidaning qirrasining nuqtasi va piramidaning asosi tekisligida yotuvchi to‘g‘ri chiziqdan o‘tuvchi tekislik bilan kesganda hosil bo‘ladigan kesimni yasaymiz.
Masala yechish
1) va to‘g‘ri chiziqlar kesishadigan nuqtani topamiz.
∘
Masala yechish
2)
∘
Masala yechish
3)
∘
Masala yechish
4)
∘
Masala yechish
5) bo‘lgani uchun va nuqtalarni tutashtiramiz.
∘
Demak, to‘rtburchak izlanayotgan kesimdan iborat.
Darslikning 139-betidagi
3.21-masalani yechish.
Do'stlaringiz bilan baham: |