Мустақил иш бажарди: гим -факултети схмим- йўналиши 401 гурух талабаси Худойбердиев

Грунтлар хақида қисқача маьлумот 

Тупрокнинг физик-механик хусусиятлари. Турли хил тупрокларни бир-бири 
билан уларнинг хусусиятларини таккослаш максадида санок улчамлари билан 
бахоланади. Уларни биз параметрлар, характеристикалар ѐки хусусиятларнинг 
курсаткичлари дейилади. Механик хусусиятларнинг мухим курсаткичларидан 
Пуассон коэффициенти ва бир укли деформациянинг модули Е. Лекин 
бирламчи усул ва асбобларнинг йук булиши муносабати билан берилган 
курсаткичларга асосан назарий планда кулланилади. Тупрокларнинг 
эксплуатацион хусусиятлари одатда эмпирик характеристикалар туплами 
билан аникланади. Ранулометрик таркиб - турли хил катталикдаги 
булакчаларнинг масса буйича процент таркиби. Катталикларига караб мм, 
тупрокнинг булакчалари: шагалли - 40-20, урта шагалли 20-2, кумли 2-0,05, 
чангли 0,05-0,005 ва тупрокли -0,005 ммдан паст булакчаларга булинади. 

Хажмли масса - хакикий намгарчиликда тупрок массасини унинг хажмига 
булган муносабати. Хажмли масса тупрокларнинг купчилигида 1,5-2,0 т/м
3
ни 
ташкил этади. 

Юмшатишлик - тупрокка ишлов беришнинг хусусиятлари узгармас массада 
узининг хажмини усиши. Юмшатишлик - юмшатиш коэффициенти Кр га тенг 
булган тупрокнинг юмшатилган хажмини зич жойлашган жисмда урин олган 
хажмга муносабати билан характерланади. Кр = 1,08 - 1,75. 

Говаклик - парлар хажмининг муносабати (уларнинг нималар билан 
тулдирилганлигидан катъий назар) хамма курилаѐтган тупрокнинг хажмига 
боглик. 

---

---


Qurilish quduqlari va kanallari suv osti poydevorining chuqurligiga va er osti suvlari 
stantsiyasiga qarab doimiy yoki vaqtincha bo'lishi mumkin. er osti minimal darajada 
ostida asos asoslar kovaklariga va novlari doimiy sug'orish, va er osti suv sathidan 
jamg'armasi - vaqtinchalik, kapillyar yuksalishi tufayli. 

Qurilish uchastkalarini suv bosishi sharoitlari hududning geologik tuzilishiga ta'sir 
ko'rsatmoqda. Suv qatlamlari har qanday joyda zaif suyuqlik yoki gilllar tomonidan 
to'sqinlik qilinsa, atmosfera yog'inlari va er usti suvlari tufayli er osti suvlari 
manbalarini qo'shib qo'yish cheklangan. Biroq, bu sharoitlar yuzaki suvlarning 
shakllanishiga yordam beradi. Natijada, bosim o'tkazadigan va bosim o'tkazadigan 
suvga ega bo'lgan gorizontlar bilan bir vaqtning o'zida qurilish ishlarini sug'orish 
bilan shug'ullanish kerak. Qurilish uchastkalarini suv bosishi sharoitlari hududning 
geologik tuzilishiga ta'sir ko'rsatmoqda. Suv qatlamlari har qanday joyda zaif 
suyuqlik yoki gilllar tomonidan to'sqinlik qilinsa, atmosfera yog'inlari va er usti 
suvlari tufayli er osti suvlari manbalarini qo'shib qo'yish cheklangan. Biroq, bu 
sharoitlar yuzaki suvlarning shakllanishiga yordam beradi. Natijada, bosim 
o'tkazadigan va bosim o'tkazadigan suvga ega bo'lgan gorizontlar bilan bir vaqtning 
o'zida qurilish ishlarini sug'orish bilan shug'ullanish kerak. 

---


Shakl. 29. Chuqurdagi er osti suvlari darajasini pasaytirish 
bo'yicha ko'p bosqichli ishlarning sxemasi 

1 - er osti suvining boshlang'ich darajasi; 2 - sintine 
kollektor; 3 - tayanch nuqtalari; 4 - igna nuqtasi; 5 - 1-
darajali suv yo'qotishidan keyin er osti suvlari darajasi; 
Suvdan chiqarishning 2-bosqichi 6-darajali; 7 - qazib 
olishning pastki qismidagi dizayn belgisi; 8 - suvning 
uchinchi darajasidan keyin er osti suvini tushirish darajasi 

---


Shakl. 30. Suvni kamaytirishning turli usullari 

a - suv quyish tizimining yordami bilan suvning kamayishi va namlikni 
pompalash; b - namlikning vodoprovod va elektrokosmos orqali evakuatsiyasini 
birlashtiradigan estrodiol usul; 1 - Yer yuzasi; 2 - drenaj zonalari; 3 - sintine 
kollektori; 4 - nuqta nuqtasi; 5 - qazilma ishlarining konturi; 6 - igna filtri bilan 
nasos yordamida er osti suvlari darajasi; 7 - generatorning salbiy qutbiga 
ulangan burchaklar; 8 - generatorning musbat qutbiga ulangan chiziqlar; 9, 10 - 
elektrokmosning qo'llanilishidan oldin va keyin er osti suvlari darajasiga to'g'ri 
keladi. Suv tanqisligi chuqurligini oshirish uchun ikkala igna filtrlari va suvni 
assimilyatsiya qilish bir vaqtning o'zida ishlatiladi va namlik filtrlash yo'nalishi 
elektrokosmos yordamida er ostidagi mayda tomchilardan poydevorning teskari 
tomonida o'zgaradi. 

---


Quduqlardan 1,4 ... 1,9 barobar suvni yo'qotishning elektrozmik usuli 
suvning kamayishi chuqurligini oshirib, mablag 'va vaqt sarfini 1,5 ... 2 
barobar qisqartiradi. Bundan tashqari, bu usul yamoqlarning barqarorligini 
oshirish va namlikning filtrlash yo'nalishini o'zgartirib, qazish jarayonini 
yuzadan o'chirish imkonini beradi. Bosimali er osti suvlari mavjud 
bo'lganda, elektrokozm suvning yo'qolishining yagona samarali usuli 
hisoblanadi. 

---

---


Qurilish vaqtida amortizatsiya usullari 

Suvdan tozalash qutqarish uchun keladi. Uning maqsadi qurilish uchun qulay shart-
sharoitlar yaratish uchun vaqtincha ma'lum bir tosh uchastkasini olib tashlashdir. 
Suvdan sug'orish tabiiy suv darajasini kamaytirish yoki ularni chuqurga to'ldirmaslik 
uchun ularni chetga olishdir. Shuni esda tutingki, drenajdanoq tuproq cho'kishga 
moyil bo'ladi va nasl o'zining tuzilishi va xususiyatlarini o'zgartiradi. Shuning uchun 
tabiiy muvozanat buzilmasdan, suv sathini texnologik jihatdan to'g'ri tushirish kerak. 
Qozuvni suvga kirishdan muhofaza qilish ochiq va yopiq usullar bo'lishi mumkin. 
Ochiq usul, suvning faqat pastki qismida to'planishi mumkinligi sababli, yamoqlarni 
qoziq devor bilan himoya qilishni o'z ichiga oladi. Pastki qismda esa maxsus suv 
havzalari o'rnatiladi. Ushbu usul moyil va vertikal yamaqlar uchun o'xshash. 

Yopiq usulning mohiyati qabul qiluvchi quduqlardan suvni quyish. Bu suvning 
umumiy darajasini pasaytiradi. Suvni vakuum va tortishish bilan olib tashlash 
mumkin. Shuningdek, suvning harakatlanishi elektromagnit maydon va bosim bilan 
ham ta'sir ko'rsatishi mumkin. Yuzaki va er osti suvlari ba'zan juda qiyin sharoitlarni 
yaratib, erni juda suv o'tkazadigan holga keltiradi. Bunday hollarda, poydevor pitleri 
to'liq ajratiladi, masalan, konkretlash. Shunga qaramasdan, bu sanoat quduqlari 
uchun ko'proq to'g'ri ekanligini ta'kidlash kerak. Suvli va eriydigan tuproqlarda 
binoni qurish xavflidir. Bunday joylar individual qurilish uchun mos emas. 

---


Qurilish maydonini o'rganishga ehtiyotkorlik bilan murojaat 
qilsangiz, muammoning oldini olish mumkin. Manzil, chuqurlik va 
er osti va er usti suvi darajasini aniqlash so'ng, ular qurilish ishlari 
bilan aralashish qancha bashorat qilish mumkin bo'ladi. darajasi 
aslida oshdi bo'lsa - quritadigan quduqlari ochib saytdan bir oz suv 
berib, oldindan, albatta, bo'ladi. Avtomatik darajadagi loggerlar 
(Logger'lar) sizning barchangizni qurish darajasini nazorat 
qilishingizga yordam beradi. 

Suvni burg'ilashning dastlabki holatini aniqlash uchun talab qilinadi. 
Biroq, quduqlar mavjud bo'lsa, ular orqali harakat qilishingiz 
mumkin. Suv qatlamining doimo to'g'ri emasligini unutmang. 
Xavfsiz va aniq joylashuvini aniqlash yaxshiroqdir. Bu ma'lumot 
nafaqat poydevor, balki suv ta'minoti, qabrlarga qazishni va boshqa 
ishlarni bajarishda ham foydali. 

Hududga ruxsat berilsa, siz faqat vaqfni ko'chirishingiz mumkin. Suv 
toshgan joylar tez-tez uchraydi va ular aniqlanishi mumkin. 
Ko'pincha keraksiz sarf-xarajatlarni bartaraf etish uchun loyihani 
biroz qayta ishlab chiqish kerak. 

---


Qurilish ishlari olib borilayotgan ko'pgina uchastkalar, erni yaxshilash yoki 
er osti suvlari yuqori darajada bo'lgan joylarda joylashgan. Namlik bilan 
doimo aloqa qiladigan tuproq eroziyalanadi, bu qazish va qazishmalarning 
yo'q bo'lib ketishiga, asoslarga va ko'milgan tuzilmalarga zarar etkazilishiga 
olib keladi. Er osti suvining professional suv tannarxi uchastkaning o'ziga 
xos xususiyatlarini hisobga olgan holda amalga oshiriladi, qurilish ishlarini 
minimal xarajatlar bilan yakunlash, texnologik jarayonning barcha 
bosqichlarining samaradorligi va xavfsizligini oshirish imkonini beradi.

---


Qurilish maydonlaridagi ochiq er osti suvlarini namlash turli o'lchamdagi 
qurilish va ta'mirlash ob'ektlarining tezkor, samarali va arzon namliklarni 
eng tez va tez ishlatiladigan usuli hisoblanadi. Quduqlar, quduqlar va turli 
xil quvvatlarga ega bo'lgan chuqur nasoslardan foydalanish suv sathini 4-20 
metr tezlik bilan qisqartirish imkonini beradi. Qurilish maydonchasidan suv 
chiqarish quyidagicha bosqichlarni o'z ichiga oladi:

Ob'ektning perimetri bo'yicha zarur chuqurlikdagi quduqlar burg'ulash 
ishlari olib boriladi. Suvni igna filtrlari bilan suyuqlashtirish amalga 
oshirilsa, quvur va ustunli gilamning gidravlik texnologiyasidan foydalanish 
mumkin;

O'rnatilgan quvurlar yoki xom-ashyolar, uning oxirida katta zarralar 
(yog'och, chiplar, tog ') zarralarini saqlash uchun filtri elementi mavjud; 

Filtrlar yordamida drenajlashda vosita nasoslari quvurlarga ulanadi va er 
osti suvlari kollektorlarga, drenaj tizimlariga yoki quduqlarga pompalanadi. 
Agar yorug'lik yoki ejektor igna-filtrlash qurilmalari ishlatilsa, unda barcha 
quvurlar va kuchli vakuum pompasi tizimdan nasos suviga ulangan umumiy 
kollektsiya o'rnatiladi. 

---


QURILIShNI TA'MINLASh: IJTIMOIY TEXNOLOGIYALAR 

suv ostida va botqoqlangan sohalardagi loyihalarni amalga oshirish nuqson 
bilan va qatlamlar bir yaqin o'tishi bilan joylarda tanish nol tsikli, 
ishlayotgan xususiy ishlab chiquvchilar va kompaniyalari vakillari ishtirok 
etdi. meliorativ holatini yaxshilash va drenaj an'anaviy usullari - har doim 
qurilish organizatsiy.Raboty suvdan oqlash uchun o'z sifati loyqa 
samaradorligi talablariga javob mumkin qimmat, vaqt va juda vaqtida 
cho'zib (hafta yoki oy) ish 

Ekspeditorlik ishlarini bir nechta texnologik va asbob-uskunalar bilan 
tanishtirish mumkin: mayda donali tuproqlarda bilan operativ drenaj 
joylarda ta'minlash Light WellPoint o'rnatish laminant - kuniga suv ortiq 1 
metr emas mayda qum va iflosliklarni qismli qoyalarning va gil tuproq, 
qumli tuproq va boshqa filtrlash koeffitsient bilan. , Platformalar pit hajmi 
susuzlaştırma ko'lamli ehtiyojlariga qarab C kuniga 4-7 metrga qadar 
amalga oshirilishi mumkin; 

---


Ignabargli filtr bilan suvdan tashlash - har qanday miqyosda va maqsadlarda 
suv to'yinganligini kamaytirish uchun eng mashhur texnologiyalardan 
biridir. Kuchli va ixcham asbob-uskunalar faol ishlatiladi: igna-filtrlash 
zavodlarining samaradorligi va ishonchliligi 

---

