2.1 Musobaqa o`tkazish shartlari
Musobaqalarda jamoani muvaffaqiyatli ishtirok etish uchun murabbiy (murabbiylar) avvalambor o'z o'yinchilarining barcha turdagi imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda va bo'lajak raqib jamoalar imkoniyatlariga asoslangan holda strategik va taktik rejalar ishlab chiqadi. Ushbu rejalar mazmuni jamoa a'zolari (albatta o'yinchilarning o'yin ixtisosligi - «amplua»ni e'tiborga olgan holda) bilan muhokama - tahlil qilinadi.
Jamoani boshqarish musobaqadan awal, musobaqa jarayonida va musobaqadan keyingi vaqtlarda amalga oshiriladi.
Boshqarish jarayoni uch yo'nalishda olib boriladi: strategik, tezkor va joriy.
Strategik boshqarish - o'z jamoasi, taktik modelini aniqlash, o'zgartirishlar kiritish, raqib jamoa o'yin modelini o'yinchilarga tanishtirish va ushbu modelga qarshi taktik variantlarni qo'llash kabi jarayonlarni o'z ichiga oladi. Bunda, albatta, musobaqa o'tkazish joyi xususiyatlari (maydondan tashqari bo'shliq zonala kengligi, harorat atmosfera bosimi, havo namligi va h.k.) e'tiborga olinadi.
Bundan tashqari, rasmiy o'yinlarni musobaqa Nizomida ko'rsatilgan uchrashuv sikllari o'rganiladi. Masalan, 3-1-2-1 - ya'ni, uch o'yin kuni va bir kun dam olish yoki 4-1-3-1 - ya'ni, 4 kun o'yin - 1 kun dam - 3 kun o'yin - 1 kun dam (boshqacha sikllar ham bo'lishi mumkin) sikllariga asoslangan holda «mashg'ulot» va «dam olish» tartibini qo'llash talab qilinadi.
Dam olish kunlari, albatta, «profilaktik» mashg'ulotlar o'tkaziladi, ish qobiliyatini tiklash vositalaridan unumli foydalanish choralari qo'llaniladi.
Tezkor boshqarish - rasmiy o'yindan oldin raqib jamoasi o'yin modeli (so'nggi vaqtdagi o'yin natijalari) o'yinchilarga eslatiladi, qarshi qo'llaniladigan taktik modellar (usullar, taktik kombinatsiyalar xotirada mukammallashtiriladi). O'yindan oldin muhim ko'rsatmalar, maslahatlar va tavsiyalar beriladi. O'yinoldi «razminkasi» mazmuni, mohiyati va yo'nalishi belgilanadi, qo'llaniladi hamda boshqariladi.
O'yinda asosiy zaxira tarkiblarini ishtirok etishi awaldan tuzilgan taktik reja asosida amalga oshiriladi. Raqib o'yinchilarning kuchli va zaif tomonlari hisobga olinadi hamda ushbu omillardan samarali foydalanish choralari ko'riladi.
O'yin davomida, tanaffuslar va ba'zi to'xtalishlar vaqtida o'yinchilarga muhim ko'rsatmalar berib boriladi. Ko'rsatmalar so'z yoki imo-ishoralar bilan berilishi mumkin.
Tezkor boshqarish samaradorligini ta'minlashda uzatuvchi o'yinchi, yetakchi (lider), jamoa sardori va murabbiy o'rtasidagi uzviy aloqa muhim ahamiyat kasb etadi.
Joriy boshqarish nafaqat o'yin davomida, balki butun musobaqa siklida «erta-yu kech» vaqtlarda amalga oshiriladi. Bunda jamoaning kun tartibi, ovqatlanishi, ertalabki zaryadka, kechki uyqu, madaniy-maishiy tadbirlar boshqarish va nazorat doirasiga kiritiladi.
Musobaqada jamoani boshqarish jarayoni quyidagi andoza bo'yicha ifodalanishi mumkin:
Jamoani boshqarish va boshqaruv natijalari (shu jumladan, o'yinlar natijalari) muntazam tahlil qilinadi va o'yinchilar ishtirokida barcha kamchiliklar o'rganiladi hamda ularni bartarafetish choralari ko'riladi.
Musobaqada jamoani boshqarish turlari va tartibi 23-andozada aks ettirilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |