Musiqa nazariyasi

Rondo shaklining qо‘llanishi.
Rondo alohida (cholg‘u, vokal) asar shakli sifatida ham, turkumli asarning 
(sonata, simfoniya) qismi sifatida ham, opera yoki balet sahnasi shakli sifatida 
ham, nihoyat, yirik shakl bо‘limi sifatida ham uchraydi. 
Kо‘pincha simfoniyalar finalida rondo shaklidan ommaviy xalq bayrami 
manzarasini yaratish vositasi sifatida foydalaniladi (Glazunov. Simfoniya № 6, II 
q.). 
Rondo shakli turkumli asarlarda – ohista qismlarida keng qо‘llanadi (Motsart. 
Sonata № 14, IIq., Betxoven. Sonata № 8, IIq.), kamroq skersoda qо‘llanadi. 
Rondo shakli ayniqsa finallar uchun xos (Betxoven. Sonatalar № 19 va 24, 
M.Tojiyevning “Navo” simfoniyasi, 4 q.). 
Final turkumning, odatda, harakat va rivojlanish yetakchilik qiladigan emas, 
balki yakunlash, erishilganini ta’kidlash ustuvorlik qiladigan qismi sanaladi. 
Aynan shunday ta’kidlashning qarori imkonini aynan rondo shakli beradi.
Rondo shakli о‘zbek kompozitorlari ijodida ham keng rivojlangan. U alohida 
fortepiano pyesalarida ham (G.Qodirov «Rondo»), vokal asarlarda ham 
(G.Mushelning Zulfiya she’riga “О‘rik gullaganda” romansi) uchraydi. Rondo 
shakliga о‘zbek kompozitorlari kamer-cholg‘u asarlarida ham murojaat qilgan. F. 
Yanov-Yanovskiyning goboy va kamer orkestr uchun ikki qismli konserti finalida 
о‘zgaradigan “xona” tuzilmasi va о‘zgarmas “bozgо‘y” tuzilmasi almashinishiga 
asoslangan “maqom” rondolilik keltirilgan. Bu kabi dramaturgik yechim Yevropa 
an’analari va о‘zbek musiqa shakllari talablariga mos keladi. Rondallik tamoyili
F. Yanov-Yanovskiyning orkestr uchun besh qismli konserti 1-qismida ham shakl 
hosil qilishning engmuhim omiliga aylangan.
Asosiy tushunchalar: 
Rondo – 
refren deb yuritiladigan asosiy mavzu bilan epizodlar deb 
yuritiladigan boshqa mavzularning almashinishiga qurilgan shakl.
Rondoning 
asosiy sharti refrenning kamida uch marta о‘tkazilishi sanaladi.