Muratov Muhammadboburning "emt va kompleks boshqarish"

Asinxron dvigatelli nasoslarda energiya tejamkorligi.

Ma’lumki nasos qurilmalari elektr yuritmalarining asinxron motorlari butun ish rejimi davomida valida nominal yuklanish bilan ishlamaydi. Ularning real yuklanganlik darajasi yuklanishning nominal qiymatiga nisbatan 0,3 - 1,0 oraliqda o’zgaradi. Yuklanish momentining nominal qiymatidan kam bo’lishi, motorning tarmoqdan iste’mol qilayotgan reaktiv quvvatining oshishiga olib keladi va natijada motorning quvvat koeffisienti pasayadi. Asinxron motor reaktiv quvvati Q ni motor validagi yuklanish momenti bilan o’zaro bog’lab, minimal qiymatiga keltirib avtomatik boshqarish asinxron elektr yuritmalarda energiya tejamkorlikka erishishning asosiy yo’nalishlaridan biridir.

Asinxron motor ishlayotgan vaqtida stator chulg’ami kuchlanishining chastotasi f = 50 Gs = const ekanligini va yuklanish momenti yoki quvvati nominal qiymatidan kichik ekanligini hisobga oladigan bo’lsak, u holda motor magnit tizimining to’yinmagan rejimida ishlayotgan bo’ladi va motor magnitlanish tavsifining to’g’ri chiziqli qismida ishlaydi. Shunda stator chulg’amiga berilayotgan kuchlanish U1 bilan magnit oqimi o„rtasidagi o’zaro bog’lanishni chiziqli deb qarash mumkin bo„ladi va ularning nisbiy qiymatlarini o’zaro teng deb olinadi:

Asinxron motor ishlayotgan vaqtida stator chulg’ami kuchlanishining chastotasi f = 50 Gs = const ekanligini va yuklanish momenti yoki quvvati nominal qiymatidan kichik ekanligini hisobga oladigan bo’lsak, u holda motor magnit tizimining to’yinmagan rejimida ishlayotgan bo’ladi va motor magnitlanish tavsifining to’g’ri chiziqli qismida ishlaydi. Shunda stator chulg’amiga berilayotgan kuchlanish U1 bilan magnit oqimi o„rtasidagi o’zaro bog’lanishni chiziqli deb qarash mumkin bo„ladi va ularning nisbiy qiymatlarini o’zaro teng deb olinadi:

bu yerda, – magnit oqimining nisbiy qiymati, – stator chulg’amiga berilayotgan kuchlanishning nisbiy qiymati. Yuqorida tenglamani hisobga olgan holda yuklanishning real qiymatiga qarab, motor iste’mol qilayotgan reaktiv quvvatni magnit oqimini o’zgartirib amalga oshirish bilvosita,