Murakkab moddalarning sinflariga bo’linishi va nomenklaturasi

OKSIDLAR

• OKSIDLAR — elementlarning kislorodli birikmalari. Normal oksid molekulasi tarkibidagi barcha kislorod atomlari faqat oʻsha element atomlariga birikkan boʻladi, lekin oʻzaro birikmaydi. Peroksid, superoksid va ozonidlar (peroksid va peroksid birikmalar) tarkibida kislorod atomlari fakat element atomlariga birikib qolmay, bir-biri b-n ham birikadi (mas, SnO2 — normal oksid, VaO2 — peroksid). Normal Oksidlar elementlarning kislorod bilan bevosita birikishidan, elementlarning gidroksidlari karbonat, nitrat, sulfat va b. kislorodli kislotalar tuzlarining ajralishidan hosil boʻladi.

Normal Oksidlar — asosli, kislotali va amfoter (oraliq) O. deb, 3 guruhga boʻlinadi. Mendeleyev davriy sistema-sida davr ichida chapdan oʻngga utgan sari O. ning xossalari asoslilikdan amfo-terlilikka, soʻngra kislotalikka aylanadi. Mas, III davr elementlari ok-sidlaridan Na2O, MgO asosli O; A12O3 — amfoter oksid; SiO2, P2O5, SO3 va S12O7 — kislotali Oksidlar dir. Elementning oksidlanish darajasi ortgan sari ok-sidlarning asoslik xossalari kucheizlana boradi: MpO — asos xossasiga, Mg>02 — amfoter xossaga, Mp2O7 — kislota xossasiga ega.