Muqobil energiya manbalari

13.3- rasm. Birfazali KAIning sxemasi (a) va uning kuchlanish va tok diagrammasi (b).

V1, V3 va V2, V4 tiristorlarning davriy juft ulanishi va o‘chishi yuklanishdagi kuchlanish Uyukning shakli to‘g‘ri burchakli, ampilitudasi manba kuchlanishiga teng bo‘lishini taqozo qiladi va yuklanishdan o‘tayotgan tokning shakli eksponenta bo‘laklaridan iborat bo‘ladi (3.11- b rasmga qarang). Agar V1 va V3 tiristorlar o‘chirilib, V2 va V4 tiristorlar ulanadigan bo‘lsa, u holda aktiv-induktiv yuklanishdan o‘tayotgan tokning yo‘nalishi ulangan tiristorlarning o‘tkazuvchanligiga nisbatan teskari bo‘ladi va bu tokni yo‘naltirish uchun V1—V4 tiristorlarga qarama-qarshi yo‘nalishda parallel VD1-VD4 diodlarulangandir.

Yuklanishdagi tok va kuchlanishning ishoralari teskari bo‘lgan holda u yoki bu juft diodlar ochiladi. Shunda manbadan kelayotgan tok td ishorasini o‘zgartirib E kuchlanishga qarama-qarshi yo‘nalishda oqadi. Agar manba bir tomonli o‘tkazuvchanlikka ega, ya’ni to‘g‘rilagich bo‘lsa, u holda manbaga parallel kondensator ulanishi kerak, Invertordan tok manbaga qarab yo‘nalganida kondensator zaryadlanadi va tok manbadan yo‘nalganida esa zaryadsizlanadi. Bu kondensatorning sig‘imi, manba kuchlanishi pulsatsiyasi sezilarsiz darajada bo‘lishini ta'minlashi uchun yetarli darajada qiymatga ega bo‘lishi kerak.

13.4-rasm. (Uch fazali KAI chiqish kuchlanishini impuls kengligini o‘zgartirib rostlash jarayonidagi tiristorlarning holatlari, liniya (a) va faza kachlanishlari (b) o‘zgarishlari diagrammalari.
KAI chiqish kuchlanishini impulsli boshqarish usulini tiristorlarning
o‘tkazuvchanlik burchagi λ = 180° bo‘lgan hol uchun ko‘rib chiqamiz.
Tiristorlarning o‘tkazuvchanlik burchagi λ = 180° bo‘lganida bir vaqtda uchta tiristor ishlaydi va bu holda kuchlanishning shakli yuklanishga deyarli bog‘liq bo‘lmaydi.
13.3-a rasmdan ko‘rinib turibdiki, bir paytda uchta tiristorning ochilishini va interval o‘tishi bilan yopilishini ta'minlaydigan impulslar OYoA vositasida amalga oshiriladi. Har bir tiristorning ochilib turish burchagi α ning rostlanishi natijasida chiqishdagi kuchlanish impulsi kengligi o‘zgartiriladi.