Muqobil energiya manbalari

51-rasm: Sinxron mashinani konstruktsiyasi.

Yaqqol ko`rinmaydigan–noayon qutbli sinxron mashinalar asosan rotorning aylanishlar

tezligi ko`p bo`lgan 1500 ayl/min, 3000 ayl/min tezliklarda qo`llaniladi. Bunday mashina rotori konstruktsiyasining qutblari bo`rtib chiqmagan qutb sifatida bo`lib, uyg’otish chulg’amlari joylashtiriladigan pazlar silindrsimon shaklda yasaladi. Yaqqol ko` rinmaydigan qutbli sinxron mashinalarni birlamchi dvigateli sifatida bug’ turbinasi qo`llailadi. Shuning uchun bu generatorlar–turbogeneratorlar deb ataladi. Sinxron dvigatellar quvvati bir–necha 10 000 kVA gacha yaqqol ko`rinmaydigan qutbli qilib ishlab chiqariladi. Yaqqol ko`rinadigan qutbli sinxron mashinalarni tayyorlash texnologiyasi hamda konstruksiyasining mexanik mustaxkamligini ularni aylanishlar tezligi 1000 ayl/min dan kam bo`lgan hollarda qo`llash tavsiya etiladi.
Sinxron mashinalar ko`pincha generatorlar sifatida ishlatiladi: O`zgaruvchan tok generatorlarini hammasi deyarli istonosiz sinxron mashinalardir: Sinxron elektrodvigatellar asinxron elektrodvigatellarga qaraganda nisbatan kam ishlatiladi. Ular odatda birday quvvatli va bir hil ish rejimidagi asinxron elektr dvigatellariga qaraganda tejamliroq bo`lgan hollardagina ishlatiladi. Katta quvvatli sinxron elektrodvigatellari havo haydovchi nasoslar da, fazalarni siljitish kompensatorlari sifatida va kichik quvvatlilari esa avtomatik boshqarish tizimlarini qismlarini harakatga keltirishda qo`llaniladi.