Muqobil energiya manbalari

Amaliy mashg’ulot № 1.

Aktiv va passiv elektron komponentlardan tashkil topgan ketma-ket va parallel zanjirlarni xisoblash.

Isdan maqsad: O‘zgarmas tok elektr zanjirida tok, kuchlanish, quvvat, qarshilik kabi kattaliklarni turli holatlarda hisoblash usullarini o’rganish.

1-masala. Elektr yurituvchi kuch E=18 B va ichki qarshilik r=0,25 Om bo‘lgan elektr energiya manbaa-siga qarshiligi R=5,75 Om bo‘lgan energiya iste’molchisi ulangan. Zanjir sxemasi chizilib, aniqlansin;

1) manbaning tashqi qismlaridagi kuchlanish va uni F.I.K i aniqlansin.

2) kuniga 7 soat ishlab 30 kun davomida iste’molchida ishlatilgan elektr energiyasi narxi hisoblansin, agarda elektr energiyasini baxosi 1 kVt/s uchun 145 so’m bo’lsa.
Yechish: 1.Zanjirni sxemasini tuzamiz. 2.Zanjirdagi tok miqdorini aniqlaymiz.

Om qonunidan Malumki, manbaaning tashqi I

qismlaridagi kuchlanish iste’molchidagi kuchlanishga teng bo’lib manbaa

EYUK sidan manbaani ichki kuchlanishi tushuvidan I_r0 miqdorga kam E U R

bo’ladi, ya’ni 3. U=IR=E-Ir₀=18-3∙0,25=18-0,75=17,25 V.

4.Manbaaning FIK i iste’molchini quvvati (R₂) ni manbaani quvvati r

(R₁)ga nisbatiga teng.

5.Iste'molchi 30 kun davomida ishlagan vaqtini to’amiz. T=30∙7=210 soat

6.Sarflangan elektr energiyasi quyidagicha to’iladi. W=Р₂∙t=I∙n∙t=3∙17,25∙210=10,7675 kBt∙s

7.Sarflangan elektr energiyasi narxi Р= W∙E=10,7675∙135=1453,6125 so’m.