Muqaddima

EKSTRAKARDIAL BOSHQARUV MEXANIZMLARI 
 
     Tabiiy sharoitda yurak ishining boshqarilishida MNT dan sayyor va simpatik nervlar 
orqali  keladigan  impulslar  yetakchi  rol  o'ynaydi.  Bu  impulslar  yurak  urishi  chastotasi 
(xronotrop  ta'sir),  kuchi  (inotrop  ta'sir),  o'tkazuvchanligi  (dromotrop  ta'sir)  va 
qo'zg'aluvchanligini (batmotrop ta'sir) o'zgartirishi mumkin. 
     Sayyor  (parasimpatik)  nerv  yurakka  atsetilxolin  yordamida,  simpatik  nerv  esa 
noradrenalin yordamida ta'sir ko'rsatadi. 
     O'ng  sayyor  nerv  tolalari  asosan  o'ng  bo'lmachana  va  sino-atrial  tugunni  nervlaydi. 
Atrio-ventrikulyar tugunga chap sayyor nerv tolalari kelib to'xtaydi. Shuning uchun o'ng 
sayyor  nerv  asosan  yurakning  urish  tezligiga,  chap  sayyor  nerv  esa  ko'proq 
qo'zg'alishning  atrio-ventrikulyar  tugundan  o'tishiga  ta'sir  qiladi.  Qorinchalarning 
parasimpatik  innervatsiyasi  sust.  Sayyor  nervlarning  qorinchalarga  ta'siri  to'g'risida 
yagona fikr yo'q.