Muqaddima

 
XUSUSIY FIZIOLOGIYA 
 
ICHKI MUHIT SUYUQLIKLARI FIZIOLOGIYASI 
 
     Yuqori  darajada  rivojlangan  hayvonlarning  hujayralari  ular  protoplazmasida  va 
atrofidagi  suyuqlikda  harorat,  bosim,  vodorod  ionlari  miqdori,  oziq  moddalar,  kislorod 
va boshqa moddalar miqdori nisbatan doimiy bo`lgandagina faollik ko‘rsatishi mumkin. 
Bu  sharoitni  yuzaga  chiqishi  qon,  to‘qima  suyuqligi,  limfa  va  boshqa  biologik  
suyuqliklarning  doimiyligini  ta‘minlovchi  murakkab  gomeostatik  mexanizmlarga 
bog‘liq. 
     Gomeostaz tushunchasi shakllanishida, gomeostatik mexanizmlarni tekshirishda Klod 
Bernar, Uolter Kennon, L.S.Shtern va boshqalarning xizmati katta. 
     Ichki  muhitning  doimiyligini  saqlab  turishda  juda  ko‘p  a‘zo  va  jarayonlar  ishtirok 
etadi. Ulardan birinchi galda, teri, shilliq pardalar, buyraklar, o‘pka, jigar, taloqni aytib 
o‘tish mumkin. 
     Asosiy ichki muhit suyuqliklari bo`lmish qon, to‘qima suyuqligi, limfa, endolimfa va 
perilimfa  hamda  boshqa  biologik  suyuqliklar  (orqa  miya,  bo‘gin,  plevra  suyuqligi) 
tarkibida  sezilarli  tafovut  bor.  Organizmning  ichki  to‘siqlari  ana  shu  tafovutni  saqlab 
turadi. Bularga gistogematik, gematoensefalik va gematokoxlear to‘siqlar kiradi. 
     Ichki  muhit  suyuqliklari  ichida  eng  muhimi  qon  hisoblanadi.  Boshqa  suyuqliklar 
qondan  hosil  bo`ladi,  qon  va  boshqa  suyuqliklar  o‘rtasida  doimiy  ravishda  almashinuv 
sodir bo`lib turadi.