Muommolar Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik Statistika Oʻzbekistonda bozor munosabatlari

Iqtisodiy sharoitlarning Biznesga taʼsiri
Inomjon Xabibullayev
Iqtisod 80-21
Muommolar
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik
Statistika
Oʻzbekistonda bozor munosabatlari
Reja:
Mamlakatimiz o‘z taraqqiyotining yangi davriga qadam qo‘ygan hozirgi
kunda O‘zbekiston Respublikasini 2017-2021 yillarda rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasi asosida barcha sohalarda keng
ko‘lamli o‘zgarishlar amalga oshirilmoqda.
Enter Title
2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor
yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasida xususiy mulkchilik va tadbirkorlik
sub’ektlarining huquqlari hamda qonuniy manfaatlarini ishonchli muhofaza qilish
kafolatlarini kuchaytirish, o‘z biznesini yo‘lga qo‘yish istagini bildirgan aholi
vakillariga har tomonlama ko‘mak berish bo‘yicha dolzarb vazifalar belgilangan.
Mamlakatimizda xususiy mulk ikki ko‘rinishda – yakka (individual) xususiy mulk va korporativ, ya’ni mulk egalarining sherikchiligi asosida rivojlanmoqda. Xususiy mulk sohibi mulkka nisbatan o‘z huquqlarini xususiy tarzda amalga oshiradi.
Xususiy mulk daxlsiz va davlat himoyasidadir. Davlat xususiy mulkning but saqlanishini ta’minlash va uning ko‘paytirilishi uchun barcha zarur sharoitlarni yaratadi.
O‘zbekistonda xususiy mulkning vujudga kelishining muhim manbai fuqarolarning davlat mulkini xususiylashtirishda ishtirok etishidir.
01
02
03
04
Hujjatlashtirish tezligini oshirish
Aloqalarni yaxshilash
Bozor sharoitlariga tezda reaksiya bildirish
Mahsulot yoki Xizmatning isteʼmolchilarga targʻib qilish
Oʻzbekistonda iqtisodiy sharoitlarda
Koʻproq yuzaga keladigan muommolar
Iqtisodiyotda nodavlat sektorining shakllanishida mulkni davlat tasarrufidan
chiqarish va xususiylashtirish jarayonlarining ta’siri ahamiyatli bo‘ldi. Bu boradagi
islohotlarning maqsadga yo‘naltirilganligi, har tomonlama asoslanganligi va izchilligini ta’minlash maqsadida hukumat darajasida mulkni davlat tasarrufidan
chiqarish va xususiylashtirish dasturi ishlab chiqilib, iqtisodiyotning barcha tarmoq
va sohalarida bosqichma-bosqich amalga oshirildi.
1994
2021
2016
Respublikamizda 1994-2016 yillar
mobaynida 32736 ta davlat korxonalari va ob’ektlari xususiylashtirildi. Birgina
2000-2016 yillar mobaynida esa 10194 ta davlat tasarrufidagi korxona va ob’ektlar
xususiylashtirilib, ular asosida 600dan ortiq aksionerlik jamiyatlari, 1200dan ortiq
mas’uliyati cheklangan jamiyatlar, 5000dan ortiq xususiy korxonalar tashkil etildi.
Bu davrda xususiylashtirishdan tushgan pul mablag‘lari hajmi 1138,0 mlrd. so‘mdan
oshib ketdi
Statistika
S
W
T
O
Mahsulotga ketadigan xarajatlarni kamaytirish bilan bir qatorda uni sifatini yaxshilash
Rivojlanish
Erkin raqobat muhitini yaratish
Raqobat
Investitsiyani koʻproq jalb qilish
Investitsiya
Monopollashuvdan qochish va kichik biznesni qoʻllab-quvvatlash
Monopoliya
Qilinishi zarur boʻlgan ishlar
Taqqoslama
Agar 1990 yilda YaIMning 38,1 foizi nodavlat sektorida ishlab chiqarilgan bo‘lsa,
bu ko‘rsatkich 1998 yilda 67,7, 2005 yilda 77,8, 2016 yilda esa 81,3 foizni tashkil
etdi.
2017 yil ma’lumotlariga ko‘ra, barqaror iqtisodiy o‘sish sur’atlari mamlakat yalpi
ichki mahsuloti 5,5 foizni tashkil etdi, eksport hajmi qariyb 15 foiz ko‘paydi, tashqi savdo aylanmasining ijobiy saldosi 854 million AQSh dollariga yetdi, 336 mingdan
ziyod yangi ish o‘rinlari yaratildi.
Kichik biznes iqtisodiyotdagi oʻrni
2005-2017 yillar kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning jadal rivojlanishida tub burilish yasadi. Bugungi kunda ushbu soha nafaqat iqtisodiyotning o‘sish sur’atlarini jadallashtirishda, balki mamlakatimiz uchun nihoyatda muhim bo‘lgan bandlik va aholi daromadlarini oshirish masalalarini hal etishda ham yetakchi o‘rinni egallamoqda.
Xizmat koʻrsatish
Tadbirkorlik
Kichik faoliyat turlari
Tadbirkorlik, o‘rta va kichik biznesga keng yo‘l berilgani natijacida
mamlakatimizda 1996 yildan boshlab iqtisodiy o‘sish ta’minlanib, uning sur’atlari
2001-2003 yillarda o‘rtacha 4 foizdan, 2004-2006 yillarda 7 foizdan, 2007 yildan
buyon o‘rtacha 8 foizdan yuqori bo‘lib kelmoqda.
Eʼtiboringiz uchun tashakkur