Мундарижа нодирбек Сайфуллаев

Annotation: 
This article examines the evolution of the formation and development of the art of 
scenography of puppet theaters in Uzbekistan, the factors of their development during the period of 
Independence on the example of the National Puppet Theater of Uzbekistan. 
Keywords:
 Big Ivan, light projection, effects prefixalar, scenography, V.Akudin, S.Sedukhin, 
constructivism, speaker, mask, pantomime, construction.
Замонавий қўғирчоқ театр санъати 
Ватанимиз келажаклари бўлган ёш авлоднинг 
дунёқарашини шакллантиришда, маънавий 
баркамол бўлиб тарбияланишида етакчи 
ўринни эгаллайди. Бугунги кунда ушбу 
санъат соҳасига катта эътибор қаратилиб, 
соха ривожи учун бир қанча қарорлар қабул 
қилинмоқда. Юртимиз мустақиллигининг 
бош ғояси келажак авлодни бутун куч 
қудратимиз билан маънан етук, халқпарвар 
бўлиб улғайиши ва билим олишига 
қаратилган. Қўғирчоқ театри режиссураси, 
драматургияси, актёрлик маҳорати ва 
айниқса сценографияси ўзига хос ечим билан 
аҳамиятлидир. Сабаби замонавий қўғирчоқ 
театри режиссура ва сценографиясининг 
ривожланиш тенденциялари айнан давр 
талабидан келиб чиққан ҳолда уч давр 
мисолида, биринчидан танқидий қараш, 
иккинчидан миллий рухдаги диний ва 
афсонавий мавзулар мисолида ва учинчи 
босқич замонавий мавзудаги асарларни 
таҳлил қилиш асосида кўриб чиқилади.
1939 йилнинг 19 октябрида Ўзбекистон 
Ҳокимияти Қарорига мувофиқ “Шаҳар, 
туман, қишлоқлар болалари эҳтиёжларини 
ҳисобга олиб, уларга хизмат қилиши учун 
Республикада қўғирчоқ театри тузиш”
қарори қабул қилинди. Шу йилнинг 
25-декабрида кичкинагина бинода “Катта 
Иван” (С.Образцов, С. Перображенский) 
спектакли премьераси бўлиб ўтди. Спектакль 
ижодкорлари И.Лиозин, Н.Рахимов ва 
М.Ефимовлар эди. Бу даврда янги тушунча, 
томошани бир неча профессионал ижрочилар 
ҳамжиҳатлиги яъни, режиссёр, актёр ва энг 
асосий бу жанрнинг ажралмас қисмига 
айланган декорация рассоми биргаликда 
олиб борадиган бўлди. Энди асарлар 
катта саҳналарга кўчиб томошавийликни