Mundarija L. Kirish Asosiy qisim: LL

OILA HUQUQI TUSHUNCHASI VA AHAMIYATI.
MUNDARIJA
l.Kirish
Asosiy qisim:
ll.2.1.Oila huquqi tushuncha va predmeti
2.2.Oila huquqi asoslari
2.3.Oila huquqi.Uning manbalari va prinsiplari.
2.4.Oila tushunchasi.Oila a’zolarining majburiyatlari
lll.Xulosa
lV.Adabiyodlar
Kirish

Oila yuridik tushuncha sifatida-shunchaki odamlarning o’zaro er-hotin yoki qarindoshlik rishtalari bilan mustahkamlangan guruhi emas, balki qonunda belgilangan huquq va majburiyatlarga ega bo’lgan shaxslar guruhidir. Binobarin,oila a’zolari o’rtasidagi munosabatlar oila huquqi normalari bilan belgilangan bo’lib,ular oilaviy-huquqit munosabatlar deyiladi.

Oilaviy munosabatlarni tartibga soluvchi asosiy qununiy hujjatlar quyidagilar: O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi, Fuqorolik kodeksi, Oila kodeksi va munosabatlarni tartibga soluvchi boshqa normativ hujjatlar. O’zbekiston Respublikasining yangi Oila kodeksi 1998 yil 30 aprelda qa’bul qilingan.
Oila huquqi sohasida halqaro shartnomalar va halqaro huquq ham oila qonunchiligining manbai bo’lib hisoblanadi.Fuqorolarnning O’zbekiston Respublikasining oila qonunchiligida nazarda tutilgan huquqlari, erkinliklari, manfatlari va albatta,majburiyatlari tarkibiga kiradi:
Er-hotin (shaxsiy va mulkiy) huquqlari va majburiyatlari;
Ota-onaning (shaxsiy va mulkiy) huquqlari va majburiyatlari;
Nikoh tuzishga teng huquqlar;
Voyaga yetmagan bolalarning (shaxsiy va mulkiy) huquqlari va majburiyatlari;
Ota- onalar va bolalar er-hotin va sobiq er-hotin,qarindoshlar va boshqa shaxslarning aliment majburiyatlari;
Nikoh tugatilish asoslari (OK 37-m);¹
Er-hotinning umumiy mol-mulkka egalik qilish, foydalanish, va uni tasarruf etish huquqlari;Nikoh shartnomasini tuzishda er-hotinniing huquqlari va majburiyatlari;
Dolzarbligi ; Oila jamiyatimizning asosiy bo’g’ini hisoblanadi oilaning mustahkamligi jamiyatimizning farovonligini taminlovchi asosiy vositadir. Oʼzbekistondagi oila qurishning asosida, eng avvalo, avlod qoldirish (37,1 foiz), sevimli kishisi bilan birga yashash (25,8 foiz) singari maqsadlar yotishi qayd etildi. Shuningdek, har toʼrtinchi respondent (25,6 foiz) oila qurishda diniy qadriyatlardan kelib chiqqan holda asosiy maqsadini belgilaydi.
“Oila – mehr va baxt qoʼrgʼoni. Oila bor ekan, farzand degan bebaho neʼmat bor, insoniy qadr-qimmat va maʼnaviyat bor. Oilaviy baxt bu – eng ulugʼ saodatdir”. ²
Darhaqiqat, globallashuv jarayonlarining jadallashuvi oilaviy qadriyatlarning himoya qilinishini ham kun tartibiga qoʼymoqda. Jamiyatda zamonaviy tendentsiyalar: iqtisodiy integratsiya, axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining taraqqiy etishi va global Internet tarmogʼining keng quloch yoyishi bilan oilaviy munosabatlar madaniyatining pasayishi va anʼanaviy qadriyatlarga nisbatan oila aʼzolarida yangicha munosabatning shakllanishiga taʼsir qilmoqda.
Bu esa, albatta, jamiyatimizda oilaviy qadriyatlarni mustahkamlash borasidagi ishlarni yanada kuchaytirish hamda yoshlar ongida oila muqaddasligi tushunchasini singdirib borishni birlamchi vazifa etib belgilamoqda.
Ming afsuski, jamiyatda oila muqaddasligi va er-xotin oʼrtasidagi iliq va samimiy munosabatlarning zarurati hamda qadriyat ekanligiga shubha tugʼduruvchi baʼzi fikr va mulohazalar hamda chaqiriqlar jaranglamoqdaki, bu borada keskin fikr-mulohazalar bildirish zarurati tugʼilmoqda. Biz tug’ulibmizki tokiy voyaga yetgunimizgacha bo’lgan vaqtda biz oilada olgan tarbiya va ko’nikmalarimiz orqali jamiyatga qo’shilamiz moslashamiz bu esa oila munosabatlarining qayda rajada zarur ekanligini ko’rsatib turibdi , lekin bugingi davirda yangi qurilayotgan oilalarda kuzatilayotgan ajrimlar soni oshib borayotganligi ayni bir haqiqat hisoblanadi . Bunga asosiy sabab qilib yoshlarimizning oila muqqadas maskan ekanligi to’g’risidagi tushunchasining pastligi va bizning milliligimizga umuman to’ri kelmaydigan g’arbona madaniyatlarni yoshlarimiz tomonidan ko’r ko’rona qabul qilinayotganligini aytishimiz mumkun