10. ИҚТИСОДИЙ АСОСЛАШ
I.Цех самарали иш вақти ҳисоби.
II. Капитал ҳаражат ҳисоби.
III. Асосий ишлаб чиқариш амортизатсияси.
I.Цех самарали иш вақти ҳисоби
Лойихаланаётган цех унумдорлиги 48814 нм3/соат СО конверсияси бўйича.
Асосий аппарат унумдорлиги қуйдаги формуладан топилади.
М=Пс∙Тсам∙Н, т/йил
Бу ерда М=цех қуввати;
Пс= қурилманинг бир соатлик унумдорлиги;
Т сам---- қурилманинг самарали иш вақти;
М ---- қурилманинг иш вақти.
Қурилманинг самарали иш вақти қуйдагича ёпилади;
Т сам=Ткап-Тт-То кун(соат)
Бу ерда Ткан=йиллик календар вақти
Ткан=365∙24=8760 соат
Узлуксиз ишлайдиган ишлаб чиқариш учун Ткан аппаратлар максимал иш вақтига тенг бўлади. Т кан=Тнам деб оламиз. Тт ва аппаратлар теҳнологик тўхтатишлари бўлиб Тт=0, То=0 деб оламиз. Аппаратлар минимал иш вақти асосий тамирлаш иш вақти ва давомига боғлиқ.
Жиҳозлар тамирлаш давомийлиги
капитал тамир
480∙1=480 соат;
ўрта таъмир
64∙3=192 соат;
теҳнологик тўхтатишлар
48∙1=48 соат
Жами жиҳозлар тўхтатиш вақти
Ттам=480+19248=720 соат ёки30 кун
Жиҳозлар самарали иш вақти
Т сам=Ткап-Ттам=8760-720=8040 соат ёки 335 кун
М=38460 · 24 · 335 = 309218400 нм3/йил
2. Капитал ҳаражат ҳисоби;
Капитал ҳаражат асосий фондлар киради.
10.1- жадвал
Қурилиш биноларининг смета нархи қуйдагича
Т/р
|
Номланиши
|
Ўлчов бирлиги
|
Қиймати млн (сўм)
|
1
|
Қурилиш бинолари
|
13
|
1082156632.00
|
2
|
Иншоотлар
|
21
|
248706991.00
|
|
Жами
|
34
|
1330863623.00
|
Лойиха ҳисобида бу сарфлар 20% олинган. Фондларидан фойдаланиш даражасини рентабиллик орқали аниқланади. Асоссий фондлар қанча тўлиқ фойдаланса рентабиллик шунча юқори ва капитал ҳаражатларни қоплаш муддати шунча оз бўлади.Чунки капитал ҳаражатларни қоплаш муддати рентабилликка тескари катталик бўлиши
( Т = К / Σ П ) капитал маблағни фойда суммасига нисбати билан аниқланади.
Меҳнат унумдорлиги деб вақт бирлиги ичида шаҳсий томондан ишни энергия маҳсулоти миқдори билан аниқланади.
10.2-жадвал
Қурилма - жиҳозлар сметаси
Т/р
|
Номланиши
|
Ўлчов бирлиги
|
Миқдори
|
Нарҳи
|
Сумма млн (сўм)
|
1
|
Дефлегматор жойла
|
дона
|
4
|
70311.00
|
281244.00
|
2
|
Буғ суюқлантириш комплексини ўрнатиш
|
дона
|
1
|
13059665
|
13059665
|
3
|
Буғ еғувчи 109
|
дона
|
1
|
1558771
|
1558771
|
4
|
Тутун суғургич
|
дона
|
2
|
769972
|
1539944
|
5
|
Тутун сўргич редуктор
|
дона
|
1
|
170262369
|
170262369
|
6
|
Суюқ аммиак жойи
|
дона
|
2
|
87029
|
174058
|
7
|
Ичимлик суви узатувчи насос
|
дона
|
2
|
2295492
|
4590984
|
8
|
СО конвертори I- B
|
дона
|
1
|
5893382
|
5893382
|
9
|
Тозаланган АВ исситгич
|
дона
|
1
|
437686
|
437686
|
10
|
Сув иситгич 603
|
дона
|
1
|
12949271
|
12949271
|
11
|
СО конвертори II-В
|
дона
|
1
|
7755802
|
7755802
|
12
|
Диамтер 500мм
|
дона
|
8
|
17997
|
143976
|
13
|
Газ конденсат сув иситгич
|
дона
|
1
|
392985
|
392985
|
14
|
Олтингургут тозалаш қурил.
|
дона
|
1
|
4147512
|
4147512
|
15
|
Аралашмаларни тозалаш
|
дона
|
2
|
9943364
|
19886728
|
16
|
Табий газ исситгич
|
дона
|
1
|
1416570
|
1416570
|
17
|
II-B метан конвертор
|
дона
|
1
|
19585341
|
29585341
|
18
|
Иссиқлик алмашиниш
|
дона
|
1
|
5562331
|
5562331
|
19
|
Ҳаво билан совутиш аппарати
|
дона
|
1
|
2203353
|
2203353
|
20
|
Ҳаво билан совутишган ускуналар тўп.бой
|
дона
|
1
|
12146247
|
12146247
|
21
|
Ҳаво билан совутиш аппарати 903V
|
дона
|
1
|
297691
|
2972691
|
22
|
Метанатор
|
дона
|
1
|
12998932
|
12998932
|
23
|
Суюқ аммиак буғлат
|
дона
|
1
|
418003
|
418003
|
24
|
Суюқ аммиак еғгич
|
дона
|
1
|
166210
|
166210
|
25
|
Суюқ аммик гази билан буғлатиш
|
дона
|
1
|
181782
|
181782
|
26
|
Суюқ аммик гази билан буғлатиш газ.пур
|
дона
|
1
|
259705
|
259705
|
27
|
Синтез колоннаси
|
дона
|
1
|
43806846
|
43806846
|
28
|
Абсорбер 301
|
дона
|
1
|
2139399
|
2139399
|
29
|
Регенератор 303.АВ
|
дона
|
2
|
5019218
|
10038436
|
30
|
Мителизатсий
|
дона
|
1
|
8402855
|
8402855
|
31
|
Мителизатсий газни Жой. III B
|
дона
|
1
|
87007896
|
87007896
|
32
|
Деформатсия печи
|
дона
|
1
|
7205568424
|
7205568424
|
33
|
II – босқич Утилизатор газ. 112
|
дона
|
1
|
141588303
|
1411588303
|
34
|
Бошқа ускуналар
|
дона
|
|
3333113092
|
3333837538
|
|
|
|
|
|
11219001139.00
|
Асосий фондлар амортизацияси
Асосий фондларнинг йўқолган қиймати, маҳсулот қиймати тан нархига кириб маҳсулот сотилган пул шаклидаги амартизатсия ажратишга айланади. Улар асосий ишлаб чиқариш фондларини қисман ёки тўлиқ тиклаш учунамартизатсия фондидан фойдаланилади.
Амортизатсия меёри қуйдагича
Н а=F+P+М-А/Т.F *100
Бу ерда F-асосий фондларнинг бошланғинч нархи;
P-капитал сарф;
М-модернизатсияга сарф;
А=асосий фондларнинг бартараф этилган нархи;
Т –асосий фондларнинг хизмат қилиш муддати.
1. Қурилиш биноларидан----5%
2. қурилиш ва жиҳозлардан---15%
10.3- жадвал
Асосий фондлардан амартизация ажратиш
т/р
|
Номланиши
|
Миқдори
|
Қиймати млн (сўм)
|
Амартизатсия суммаси млн (сўм)
|
1
|
Қурилиш бинолари
|
5
|
1130863623.00
|
56543181.15
|
2
|
Қурилма ва жиҳозлар
|
15
|
11219001139.00
|
1682850170.85
|
|
Жами
|
|
12349864762.00
|
1739393352.00
|
10.4-жадвал
Ёрдамчи ишчилар штат рўйхати
т/р
|
Касб номлари
|
Ҳодим сони
|
1
|
Асосий ишчилар
|
99
|
2
|
Ёрдамчи ишчилар
|
111
|
3
|
III ҳизматчилар
|
52
|
4
|
Ҳизматчи
|
1
|
5
|
КНН
|
10
|
|
Жами:
|
273
|
Иш хақининг ҳисоби
Асосий ва ёрдамчи ишчилар иш ҳақи таъриф стафкалари, иш ҳақи вақти фонди асосида ҳисобланади. Узлуксиз ишлайдиган ишчиларнинг кечаси ва кечқурун ишлаган соатлари учун тегишли равишда 40% 50% устама ҳақ ва байрам кунлари ишлаган вақтлари учун 2 баробар ҳақ тўланади.
Иш хақининг ҳисоби
10.5-жадвал
т/р
|
Касб номлари
|
|
Таъриф ставкаси (сўм)
|
сони
|
Йиллик иш фонди
|
Суғурта ажратиш
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
1
|
Оператор DPU метан конвертор СО
|
VI
|
1627-77
|
14
|
74282307.3
|
10399523.0
|
2
|
Оператор DPU газ тозалагич
|
VI
|
1627-77
|
14
|
74282307.3
|
10399523.0
|
3
|
Оператор DPU синтез аммиак
|
VI
|
1627-77
|
14
|
74282307.3
|
10399523.0
|
4
|
Оператор DPU компрессор
|
VI
|
1627-77
|
14
|
74282307.3
|
10399523.0
|
5
|
Катёлний оператор
|
V
|
1578-82
|
5
|
25731608.36
|
3602425.17
|
6
|
Аппаратларни тузсизлантириш
|
VI
|
1467-64
|
5
|
23919596.72
|
3348743.54
|
7
|
Ҳом-ашё тайёр
махсулот и/ч
оператори
|
V
|
1578-82
|
5
|
25731608.36
|
3602425.17
|
8
|
Ҳом-ашё тайёр
махсулот ва
|
IV
|
1467-64
|
14
|
66974870.8
|
9376481.91
|
9
|
Насос ўрнатувчи машинист
|
IV
|
1467-64
|
9
|
43055274.0
|
6027738.37
|
10
|
Компрессор ўрнатувчи машинист
|
V
|
1578-82
|
5
|
25731608.36
|
3602425.17
|
|
Жами:
|
|
|
99
|
508273795.9
|
71158331.43
|
10.6-жадвал
Жиҳозларни сақлаш ва эксплуатация қилиш сарфлари.
т/р
|
Сарф моддалари
|
Қиймати млн (сўм)
|
Изоҳ
|
1
|
Жиҳозларни махсус жорий ва эксплуатация сарфи
|
5609500569.50
|
6.35 % амортизация
|
2
|
Жихоз ва қурилмаларни амортизацияси
|
1682850170.85
|
Жадвал-3
|
|
Жами :
|
7292350740.35
|
|
10.7-жадвал
Цех харажатлари ҳисоби
т/р
|
Сарф моддалари
|
Қиймати (млн сўм)
|
Изоҳ
|
1
|
III ҳизматчилари ва КХХ асосий ва қўшимча иш
|
235860549.0
|
9-9г
|
2
|
Ёрдамчи ишчилар
|
325984293
|
12-9г
|
3
|
Суғурта ажратиш
|
94344219.6
|
109г
|
4
|
Суғурта ажратиш
|
45637801.08
|
139г
|
5
|
Қурилиш бинолари махсус таъмирлаш
|
6654318.12
|
0.5% қурилиш
бинолари нарҳи
|
6
|
Қурилиш биноларининг сақлаш ва эксплантатсия қ. сарфи
|
13308636.23
|
1% қурилиш
бинолари нарҳи
|
7
|
Қурилиш биноларинг Б.
амортизатсияси
|
56543181.15
|
Жадвал-3
|
8
|
Меҳнат мухофазаси ва техника ҳавфсизлиги сарфи
|
168553452.6
|
(1-2)0.3
|
9
|
Бошқа сарфлар
|
189377290.14
|
(1-8)0.2
|
|
Жами:
|
1136263740.71
|
|
Калкуляция
Унумдорлиги 48814 нм3/соат бўлган метан конверсияси таннархини аниқлаш учун
10.8-жадвал
т/р
|
Сарф моддалари
|
Ўлчов бирлиги
|
миқдори
|
Нарҳи млн (сўм)
|
Қиймати млн (сўм)
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
1
|
Каустик сода
|
Тн
|
0.000026
|
1241802.25
|
1576050,71
|
2
|
Сулфат кислота
|
Тн
|
0.00007
|
247667.36
|
846274,41
|
3
|
Монометаноламин
|
Кг
|
0.23
|
6501.84
|
72997588,08
|
4
|
Табиий газ
|
М2
|
1424
|
90.0
|
6256002240,0
|
5
|
Тринатрийфосфат
|
Кг
| | | |
6
|
Смола АВ 17-8
|
Кг
| | | |
7
|
Тузсизлантирувчи
|
Кг
|
0.004
|
18475.42
|
3607436,61
|
8
|
КатализаторНИАП-18
|
Кг
|
0.02
|
10829.49
|
10572614,50
|
9
|
Гидрозин-гидрат
|
Кг
|
0.0023
|
40310.73
|
4525774,34
|
10
|
Катализатор С-72Д
|
Кг
|
0.2
|
9922.09
|
96867380,25
|
11
|
Катализатор G-3S
|
Кг
|
0.076
|
12857
|
47697721,45
|
12
|
Катализатор ГИАП-8
|
Кг
| | | |
13
|
Катализатор КУ2-8
|
Кг
|
0.037
|
9963.84
|
17995870,77
|
14
|
Ёғ КП-8С
|
Тн
|
0.00005
|
18606761.97
|
45413524,0
|
15
|
Ёғ ТП-22
|
Тн
|
0.00015
|
568975.59
|
4166096,0
|
16
|
Катализатор НКМ-1
|
Кг
|
0.042
|
62131.51
|
127381276,22
|
17
|
Катализатор НТК-4У
|
Кг
| | | |
18
|
Катализатор G-49
|
Кг
|
0.013
|
28826.80
|
18292968,40
|
19
|
Катализатор КСО-С
|
Кг
| | | |
20
|
КатализаторСАВ1С
|
Кг
|
0.045
|
4759.63
|
10455277,84
|
21
|
Инруст . ёғи
|
П.м
|
0.00017
|
820.0
|
6804,62
|
22
|
Сликогем
|
Кг
| | | |
23
|
Активланган кўмир
|
Кг
| | | |
|
Жами:
|
Сўм
| | |
6726021098,25
|
1
|
Эл.энергия
|
Кв/соат
|
192.54
|
110.15
|
186929788,73
|
2
|
Буғ
|
Г
| | | |
3
|
Азот
|
М3
|
60
|
184.61
|
540693152,4
|
4
|
Ҳаво
|
Г
| | | |
5
|
Юмшатилган сув
|
М3
|
4.70
|
273.55
|
62759427,59
|
6
|
Тузсизланган сув
|
М3
|
4.3
|
5555.91
|
1166186620,18
|
|
Жами:
|
Сўм
| | |
1956568989,0
|
|
Асосий ишчиларнинг асосий ва қўшимча иш ҳақи
|
Сўм
| | |
63218.13
|
|
Суғурта ажратиш
|
Сўм
| |
-
|
8850.54
|
|
Жихозларни сақлаш ва эксплуатация қилиш сарфи
|
| | |
907008.80
|
|
Цеҳ сарфлари
|
Сўм
| | |
141326.34
|
|
Жами:
|
Сўм
| | |
1120403,81
|
|
Цеҳ тан-нарҳи
|
Сўм
| | |
8683710491,06
|
маҳсулот бирлиги таннархи
т/н=8683710491,06:48814=177893,85 сўм
реализация нарҳи
Рн=177893,85·1,2=231472,62 сўм
маҳсулот бирлиги фойдаси
П=231472,62-177893,85 =35578,77 сўм
ишлаб чиқариш фойдаси
ΣП=48814·35578,77=1736742078,78 сўм
Рентабеллик
П=ΣП/ Ф+0 *100
П=1736742078,78/153605.07+6726021098,25*100=25,8%
Капитал ҳаражатларни қоплаш муддати
Т = н/ΣП=6726174703,22/1736742078,78 = 3,8 йил
7. Меҳнат унумдорлиги
М ун=48814·8040/99=43607173 нм3/йил·киши
М уқ=8683710491,06·8040/273=255740045523,10 сўм/йил киши
8. Иқтисодий самарадорлик
Иқ сам= (241737,59-213472.62) ∙48814=1379726415.73 сўм
10.9 жадвал
Техник иқтисодий кўрсаткичлар.
т/р
|
Кўрсаткичлар рўйҳати
|
Ўлчов бирлиги
|
Лойиха бўйича
кўрсатгич
|
Ишлаб чиқариш кўрсатгичи
|
1
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14
15.
|
Ишлаб чиқариш қуввати
Асосий ишчилар сони
Ёрдамчи ишчи сони
ИТН хизматчилар сони
Асосий ишчиларнинг
йиллик иш вақти фонди
Йиллик амартизатсия
суммаси
1 кишининг йиллик
ўртача иш хақи
1 ишловчининг йиллик
Маҳсулот тан нарҳи
Рентабеллик
Меҳнат унумдорлиги
Меҳнат унумдорлиги
Капитал ҳаражатларни қоплаш муддати
Ишлаб чиқариш фойдаси
Иқтисодий самарадорлик
|
Нм3/соат
киши
киши
киши
сўм
сўм
сўм
сўм
сўм
фоиз
т/йил*к
сўм/йил*к
йил
сўм
минг.сўм
|
48814
99
111
63
508273795,9
1739408348,0
5134078.75
3919848,50
8683710491,06
25,8
43607173
255740045623,1
3,8
1736742078,78
1379726415,79
|
33748
105
121
72
161318647
424049265
427875
3675455,0
|
Do'stlaringiz bilan baham: |