Mundarija: Kirish i-bob. Yirik shaharlardagi ekologik muammolarni kelib chiqishi

Urbanizatsiya darajasi bo'yicha jahondagi barcha mamlakatlarni uch yirik guruhga bo`lish mumkin:

- Yuqori darajada urbaanizatsiyalashgan mamlakatlar (shahar aholisining ulushi 50 foizdan yuqori). 

- O'rtacha darajada urbanizatsiyalashgan mamlakatlar (shahar aholisining ulushi 25 dan 50 foizgacha).

- Past darajada urbanizatsiyalashgan mamlakatlar (shahar aholisining ulushi 25 foizdan kam). 

Hozirgi vaqtda (2012-yil ma`lumoti) aholisining jami (100%) shahar va shahrchalarda istiqomat qiluvchi mamlakatlar qatoriga Singapur, Monako, Pauru, urbanizatsiya darajasi 90-100% ga teng mamlakatlar qatoriga Argentina, Belgiya, Islandiya, Quvayt, Malta, Qatar, San-Marino, Urugvay, Venesuela kiradi. Shu bilan birga, Yer sharida urbanizatsiya darajasi juda past (25% dan kam) ko`lgan mamlakatlar ham anchagina. Shunday mamlakatlar tarkibini Afg`oniston, Kambodja, Eritriya, Efiopiya, Keniya, Malavi, Nepal, Niger, Papua-Yangi-Gvineya, Shri-Lanka, Svazilend, Uganda tashkil etadi. 

Iqtisodiy rivojlangan mamlakatlarda urbanizatsiya bilan bog`liq atrof-muhitni muhofaza qilish bo`yicha tadbirlar hayotga tatbiq etilmoqda. Rivojlanayotgan mamlakatlarda esa moddiy mablag`larning yetarli yetarli emasligi mazkur muammolarni to`la-to`kis hal etishga imkon bermayapti.

1.3. Megashaharlar.

19-asr bоshida dunyo shahar ahоlisi 29,3 mln kishini tashkil etgan, bu dunyo ahоlisining 3% ni tashkil etardi. 1900 yilga kеlib bu ko‘rsatkich 224,4 mln kishini va 14% ni tashkil etdi. ХХ asr davоmida jarayonning o‘sishi quyidagi raqamlarda aks etadi. 1950 yilda shahar ahоlisi 729 mln kishi, muvоfiq ravishda 28,8%, 1980 yilda 1821 mln kishi va 41% ni, 1990 yilda 2261 mln kishi va 41% ni tashkil etdi. 

Yillar

Shahar aholisi soni. Mln. K