Mundarija Kirish I. Bob. O’zbekistonda suv havzalari va ulardan foydalanish holati

Turаr jоylаrdа хo‘jаlik vа istе’mоl uchun sаrflаnаdigаn suv nоrmаlаri
1-jаdvаl

Turаr jоylаr hоlаti	1 kishi uchun 1 kundа sаrflаnаdigаn suv miqdоri
Vоdоprоvоd vа kаnаlizаtsiyasi bоr, vаnnаsi yo‘q binоlаr Vоdоprоvоd, kаnаlizаtsiya, vаnnа vа suv isit gichlаr bilаn tа’minlаngаn binоlаr. Mаrkаzlаshgаn issiq vа sоvuq suv bilаn tа’ minlаngаn binоlаr	125-160 litr 160-230 litr 230-350 litr

Kаttа shаhаrlаrning ko‘pchiligidа ichimlik vа хo‘jаlik mаqsаdlаri uchun sаrflаnаdigаn sutkаlik suv miqdоri 400-450 litrgа tеng.
Shuni unutmаslik kеrаkki, hоzir Yеr kurrаsidа milliоn yillаr ilgаri bo‘lgаnidеk, 40000 km³ chuchuk suv mаvjud. Bu miqdоr shu vаqtgаchа оrtgаni yo‘q, lеkin аhоli sоni kеskin оrtib bоrmoqda. Shuning uchun hаm аhоlini tоzа ichimlik suvi bilаn tа’minlаsh mаsаlаsi butun dunyo mаmlаkаtlаri оldidа kаttа muаmmо bo‘lib turibdi.
1.2. O‘zbekiston suvdan oqilona va samarali foydalanish borasida juda boy tajribaga ega
Toshkentda 12-13 may kunlari VI Umumjahon suv forumiga tayyorgarlik bo‘yicha mintaqaviy konferensiya bo‘lib o‘tdi. O‘zA muxbirlari anjuman ishtirokchilarining ayrimlari bilan suhbatlashdi.
Jak Barra, “Pantheon-Assas Paris II” universiteti professori, siyosatshunos (Fransiya):
– Ushbu anjuman bugun butun dunyoda dolzarb muammoga aylangan suv tanqisligiga qarshi kurashish masalalarini atroflicha muhokama qilish imkonini berayotgani bilan ham juda ahamiyatlidir. 2012 yilda navbatdagi Umumjahon suv forumiga Fransiyaning Marsel shahri mezbonlik qilishi rejalashtirilayotgani bizga yanada katta mas’uliyat yuklaydi.
Bugun Markaziy Osiyo mintaqasida, jumladan, O‘zbekistonda ham suv bilan bog‘liq muammolar kuzatilmoqda. Boisi o‘tmishda suvdan xo‘jasizlarcha foydalanish oqibatida mintaqada suv bilan bog‘liq turli muammolar yuzaga keldi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning forum ishtirokchilariga qutlov murojaatida Orol dengizining qurishi bilan bog‘liq ekologik va suv isrofgarchiligi oqibatida kelib chiqqan muammolarga alohida e’tibor qaratilgan. O‘zbekiston tomonidan Orolbo‘yi mintaqasidagi ahvolni yaxshilash borasida amalga oshirilayotgan keng qamrovli xayrli ishlar tahsinga loyiq.
Yana shuni alohida ta’kidlashni istardimki, yirik gidroinshootlarning qurilishi nafaqat O‘zbekiston, balki mintaqaning boshqa mamlakatlari uchun ham jiddiy xavf tug‘dirishi mumkin. Xususan, Rog‘un GESini barpo etish loyihasi, uni kuchli va takroriy yer silkinishlari ko‘p sodir bo‘ladigan joyda qurish ko‘zda tutilayotgani juda tashvishlidir. Boisi mazkur hududda seysmik faollik kuchaygudek bo‘lsa, mintaqadagi barcha davlatlar iqtisodiyotiga juda katta zarar yetishi, ayniqsa, minglab odamlar hayoti xavf ostida qolishi aniq. Ushbu tahdidlar hisobga olinadigan bo‘lsa, Rog‘un GESi qurilishi o‘z joniga qasd qilishdan boshqa narsa emas. Shu bois bu masalani xalqaro miqyosda xolis, atroflicha muhokama qilish lozim.