Mundarija: kirish I bob matematika darslarida masalaning qisqa shartini modellashtirish asosida tuzishga o’rgatishning nazariy asoslari

MUNDARIJA:
KIRISH …………………………………….……………………………...………2
I BOB Matematika darslarida masalaning qisqa shartini modellashtirish asosida tuzishga o’rgatishning nazariy asoslari.
1.1. Boshlang’ich sinflarda qisqa masalalar haqida tushuncha ………..………….4
1.2. Boshlang’ich sinflarda o’quvchilarni yozma va og’zaki qisqa masalalar tuzishga o’rgatish ………….…..............................................................................................7
II BOB. Matematika darslarida masalaning qisqa shartini modellashtirish asosida tuzishga o’rgatishning amaliy asoslari.
2.1. Boshlang’ich sinflarda masalaning qisqa shartini tuzishda ta’limiy metodlardan samarali foydalanish ........................….............................................................….11
2.2. O’quvchilarga masalaning qisqa shartini modellashtirish asosida tuzishga o’rgatish 2-sinf misolida .........................................................................................15
XULOSA …………….…………………...…………….….………......................21
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI ……….....……….….…..22
ILOVALAR ……………………………………………………..…………….…24
KIRISH
Mavzuning dolzarbligi: Mamlakatimizda ta`lim tizimining modernizatsiya qilinishi, uni tarkibiy jihatdan qayta qurish, ta`lim, fan, texnika va texnologiyaning iqtisodiyot va madaniyatning jahon miqyosidagi zamonaviy yutuqlarini hisobga olgan holda o'qitish jarayoniga innovatsiyalarni tadbiq etish bilan bir qatorda, ta`lim-tarbiya jarayoni ishtirokchilarining imkoniyatlari va ehtiyojlari nuqtai nazaridan ular uchun zarur va etarli shart-sharoitlarni yaratib berishni bugungi kun talab etmoqda.
Hozirgi kunda xalq ta`limi oldida ta`lim tarbiya samaradorligini oshirishning turli uslublarini takomillashtirish kabi ulkan vazifalar qo`yildi. Bu vazifa bevosita boshlang`ich maktabning ham vazifasi.
Farzandlarimizni mustaqil fikrli, zamonaviy bilim va kasb-hunarlarni egallagan, sog’lom hayotiy pozitsiyaga ega chinakam vatanparvar insonlar sifatida tarbiyalash biz uchun hech qachon o’zining dolzarbligini yo’qotmaydigan masala hisoblanadi<sup>1</sup>. Ta`lim samaradorligi oshirishning turli yo`llari mavjud. Masalan: talimning turli uslublaridan unumli foydalanish, mazmunini qayta ko`rib chiqish, davr talabiga mos materialli tanlash, talim jarayonini tashkil etishning turli shakllaridan maqsadga muvofiq holda oqilona foydalana olish va xokazolar. O`quvchi o`quv faoliyatini faollashtirish bevosita o`qituvchi hamda o`quvchi faoliyatlarini to`g`ri tashkil etish va uni boshqarishga bog`liq.
Hozirgi paytda maktablarda boshlang’ich sinflarda matematika o’qitishning asosiy vazifalaridan biri o’quvchilarni har tomonlama etuk insonlar qilib tarbiyalash hisoblanadi. Bunda ularda matematika bo’yicha bilimlar berish bilan birga ularga o’rganilayotgan bilimlarni asosli va puxta bo’lishini ta’minlash, ularni qo’llay olish ko’nikma va malakalarini shakllantirish muhim ahamiyatga ega. Ayniqsa matematika darslarida fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirish hamda ularni kelgusida olingan bilimlarni ongli hayotiy faoliyatda muvaffaqiyatli qo’llashlari uchun zarur ko’nikma va malakalarni shakllantirish boshlanqich matematik ta’limning asosiy vazifalariga aylanishi lozim. Shu nuqtai nazardan o’quv jarayonida matematik masalalar, jumladan hayotiy mazmunli,ularning to’plagan tajribasiga asoslangan masalalarni echish usullariga va ularni qo’llashga o’rgatish o’ziga xos xususiyatlarga ega, ularni ta’lim mazmuni va o’rganilayotgan tushunchalar mohiyatini ochib berishda foydalanish, o’zaro aloqadorlikda va o’quvchilar amaliy faoliyati tajribasi bilan qo’shgan holda o’qitish dolzarb masalalardan hisoblanadi.
Bu usullarni ishlab chiqish va amalda qo’llash o’qitish sifat va samaradorligini oshirishga xizmat qiladi. Boshlang’ich ta’limda matematika o’qitishning asosiy maqsadlaridan biri ham o’quvchilar intellektual tafakkurini shakllantirish asosida o’quvchilar qobiliyat va qiziqishlarini rivojlantirish hisoblanadi. Demak, boshlang’ich sinflarda arifmetik amallar tushunchasini mohiyatini va hisoblash usullarini etkazish uslubiyatini ishlab chiqish o’z ichiga o’quvchilarda umuman boshlang’ich matematika asosiy tushunchalarni shakllantirish va ularni amalda qo’llay olish ko’nikma va malakalarini rivojlantira oladi.