Mundarija kirish I bob. Koreys tilini o’qitishda zamonaviy metodlar

I BOB. Kpopning koreys tilini o’rgatishda tutgan o’rni
2.1.Tili o’rganilayotgan mamlakat musiqiy janrlariga nazar
“Koreyalik musiqachilar Rossiyaning Moskva shahrida boʻlib oʻtgan Chaykovskiy nomidagi 14-xalqaro tanlovda vokal, pianino va skripka boʻyicha beshta sovrinni qoʻlga kiritdilar... Bu koreyalik san’atkorlar uchun alohida yil bo‘lib, bitta xalqaro musiqa tanlovida beshta mukofotni qo‘lga kiritdi”.⁸
(Kwon Mee-yoo, The Korea Times, 1 July 2011)
K-popning paydo bo'lishiga sabab bo'lgan yer haqida biror narsani bilmasdan turib, uni tushunib bo'lmaydi. “Koreyalik musiqachilar Rossiyaning Moskva shahrida boʻlib oʻtgan Chaykovskiy nomidagi 14-xalqaro tanlovda vokal, pianino va skripka boʻyicha beshta sovrinni qoʻlga kiritdilar... Bu koreyalik san’atkorlar uchun alohida yil bo‘lib, bitta xalqaro musiqa tanlovida beshta mukofotni qo‘lga kiritdi”-deydi Kwon Mee-yoo, “The Korea Times” ning, 1-Iyul gi nashrida. Zamonaviy Koreya o'zi yaratgan musiqa kabi jo'shqin va hayajonli ekanligi ajablanarli emas. Kpop doimo o'zgarib, oldinga siljigandek, Koreyada o'zgarish yagona doimiy bo’lib, ayniqsa Seulda yorqin ko’rishimiz mumkin. Yaqinda Seul zerikarli beton va xunuk binolarga to'la bo'lgan vaqtlar edi. Hozir esa mutlaqo boshqa. Bugungi Seul ajoyib do'konlar, eng zo'r uslublar va tobora ko'proq aql bovar qilmaydigan zamonaviy arxitektura bilan ko'zni qamashtiradigan ko'rinadi. Dosan bog‘i yoki Xongdaning aylanma ko‘chalarida sayr qilib, K-popning ko‘zni qamashtiruvchi dunyosi bu yerda qanday paydo bo‘lganini tezda tushunasiz. Bugungi kunda, to'rtta asosiy mahalla mavjud ajoyib Seulning: Xongdae, Samcheong, Gangnam va Apgujeong. Seul o'lchamidagi shahar, albatta, qiziqarli va hayratlanarli joylarga to'la, ammo bular muhim. Hongdae — koreyscha Hongik universitetining qisqartmasi boʻlgan “Hongdae” Seuldagi asosiy badiiy hudud boʻlib, universitet talabalari, yosh rassomlar va hind musiqasi uchun eng mashhur tungi hayot hududi joylashgan. Bu, shuningdek, NB kabi yirik xip-xop klublari, shuningdek, mahallaning qoq markazidagi restoranlar va boshqa binolarga ega bo'lgan "katta uchlik" musiqa yorlig'idan biri bo'lgan YG Entertainment kompaniyasining bosh qarorgohi. 2020-yil hammani xayratda qoldirib YG Intertainment “katta uchlik” dan chiqib alohida qudratli companiyaga aylandi.
Anguk-dong va Insa-dong hududlarida ko'plab kichik san'at galereyalari va badiiy do'konlar, shuningdek, qiziqarli choyxonalar, restoranlar, Buddist ibodatxonalari va jonli ko'cha madaniyati mavjud. Samcheong-dong shuningdek, an'anaviy koreys uylari yoki xanoklarga boy hudud bo'lib, ularning aksariyati san'at galereyasi va boshqa kafelarga aylantirilgan. Agar bu etarli bo'lmasa, Koreyaning eng yaxshi aktrisalaridan biri Li Yon Ae organik va kimyoviy moddalarsiz bolalar kiyimlari va boshqa narsalarni sotish uchun Lya Nature nomli kichik butikni ochgan mahalladir. Qudratli Xan daryosining janubida Seul yanada ko'rkamroq bo'ladi. Psyga sharofati bilan, endi hamma Gangnam haqida eshitgan. Qo'shma Shtatlardagi K-pop kontsertida minglab amerikaliklar Black Eyed Peas guruhining amerikalik pop ijrochisi will.i.am koreys tilidagi ohangda qo'shiq aytish va raqsga tushish uchun sahnada 2NE1 koreys guruhiga qo'shilib kuylashdi.⁹
Kpop global hodisa bo'lib, butun dunyo bo'ylab yuqori darajadagi mashhurlikni boshdan kechirmoqda. K-pop o'zining yuqori xoreografiyali chiqishlari va zamonaviy uslublari bilan YouTube kabi video platformalarni ko'rish uchun juda mos keladi. Janubiy Koreya hukumati tomonidan qo'llab-quvvatlangan "Xallyu" koreys to'lqini K-pop global auditoriyaga ega bo'lishi bilan yanada kengaydi. K-pop vatani Janubiy Koreyadan tashqari, Osiyo va Amerika tomoshabinlari YouTube’da K-pop kontenti bo‘yicha eng yaxshi 10 ta reytingda teng taqsimlangan. Shuningdek, K-pop ommabopligida eng yaxshi 5 ta san'atkor: BTS, Black Pink, TWICE, Exo va Momoland yetakchilik qildi.¹⁰
O’zi KPOP nima? Ma'nosi va kelib chiqishi qanday?
K-pop (koreyscha: jeonghae; RR: keipap), koreys mashhur musiqasining qisqartmasi — Janubiy Koreya madaniyatining bir qismi sifatida Janubiy Koreyada paydo boʻlgan mashhur musiqa.¹¹ Anʼanaviy koreys musiqasi ildizlariga qoʻshimcha ravishda pop, hip-hop, R&B, eksperimental, rok, jazz, gospel, reggi, elektron raqs, folklor, kantri va klassik kabi dunyoning turli uslublari va janrlarini oʻz ichiga oladi.¹² Janrning yanada zamonaviy shakli 1992 yilda Seo Taiji va Boys xip-xop bolalar guruhining tashkil topishi bilan paydo bo'ldi. Ularning musiqaning turli uslublari va janrlari bilan tajribalari va xorijiy musiqiy elementlarning integratsiyasi Janubiy Koreyaning zamonaviy musiqa sahnasini qayta shakllantirish va modernizatsiya qilishga yordam berdi.¹³
Zamonaviy K-pop "idol" madaniyati 1990-yillarda boshlangan, chunki K-pop idol musiqasi o'smirlar va yoshlarning katta fandomlarini to'plagan subkulturaga aylangan.¹⁴ 2003-yildan boshlab, TVXQ va BoA musiqa janrini qoʻshni Yaponiya bozoriga olib chiqqan va K-popni xalqaro miqyosda ommalashtirishda davom etayotgan yangi avlod K-pop idollarini yaratishga kirishdi.¹⁵ Onlayn ijtimoiy tarmoq xizmatlari va Janubiy Koreya teleshoularining paydo bo'lishi bilan Koreya to'lqini deb nomlanuvchi K-pop va Janubiy Koreya o'yin-kulgilarining hozirgi tarqalishi nafaqat Sharqiy Osiyo va Janubi-Sharqiy Osiyoda, balki Pokiston, Bangladesh, Hindiston, Lotin Amerikasi, Shimoliy Afrika, Janubiy Afrika va Sharqiy Afrika, Yaqin Sharq va butun G'arb dunyosi xalqaro auditoriyaga ega.¹⁶
Bir qarashda, ritmlar, raqslar va videolar Amerika pop musiqasining o'zgarishiga o'xshab tanish ko'rinadi. Ammo qanchalik yaqinroq qarasangiz va qanchalik ko'p tinglasangiz, shunchalik ko'p farqlarni sezasiz. K-popda o'ziga xos va o’zgacha narsa bor. Go'yo hamma narsa biroz balandroq, tasvirlar yorqinroq, uslub yorqinroq - bu shunchaki ko'proq. Zamonaviy pop musiqa sanoati bir asr oldin boshlanganidan beri u 1920-yillardagi jazzdan tortib, rok-n-rolldan diskotekaga qadar, bugungi kunda mavjud bo'lgan yuzlab musiqa turlarigacha xalqaro miqyosda bo'ldi. Ko'pincha, bu Qo'shma Shtatlarda paydo bo'lgan va dunyoga sayohat qilgan musiqiy g'oyalarni anglatardi - lekin har doim ham emas. Beatles va Rolling Stonesni Qo'shma Shtatlarga olib kelgan Britaniya istilosi, ehtimol, eng mashhur misoldir. 1950 va 1960-yillarda juda mashhur bo'lgan Braziliyaning samba ta'siri ostida bo'lgan jazzi Bossa nova mening eng sevimli musiqam. Skandinaviya o'zining og'ir metaliga ega. Xo'sh, K-pop qaerdan paydo bo'lgan? Bugungi kunda hayajonli Seul juda yangi bo'lsa-da, koreyslar azaldan juda musiqali xalq bo'lganligini yodda tutish kerak. Yuzlab yillar oldin vatanga qaytgan xitoylik diplomatlar koreyslar qo'shiq aytishni qanchalik yaxshi ko'rishlari haqida fikr bildirdilar. Hatto koreys an'anaviy musiqasi ham Sharqiy Osiyoda o'ziga xos bo'lib, erkin shakldagi, deyarli jazzga o'xshash improvizatsiya va qayta talqin qilishga qaratilgan. G'arb musiqasi Koreyaga o'n to'qqizinchi asrning oxirida kirib, yangi tarozi va asboblarni olib keldi, jazz esa 1920-yillarda juda mashhur edi. K-popning dunyo miqyosida sevilishining sabablaridan biri, ehtimol
so'nggi yillarda xalqning musiqadan zavqlanish uslubi juda o'zgargan. Ilgari odamlar televizor yoki radioda CD sotib olgan yoki musiqa tinglagan bo'lsa, bugungi kunda YouTube ning rivojlanishi tufayli odamlar o'zlari xohlagan musiqani qidirmoqdalar.¹⁷ Albatta, K-popdan oldin mashhur musiqa bor edi. Cho Yong-pil 1980-yillarning eng yirik san'atkorlaridan biri edi, garchi u 1990-yillarning boshlarida 2013-yilda "Bounce" qo'shig'i bilan ajoyib va umuman kutilmagan qaytishni amalga oshirishdan oldin so'nib ketgan bo'lsa-da, Psy-ni chartlarning yuqori qismidan tushirgan. Kim Kvang Suk demokratiya harakati bilan chambarchas bog'liq bo'lgan muhim va nufuzli xalq qo'shiqchisi edi. Sinave, ehtimol, 1980-yillarning oxiri va 1990-yillarning boshlarida eng katta og'ir metallar guruhi bo'lgan. Kim Gun-mo 1990-yillarning ko'p qismida juda katta edi, garchi uning ko'proq jazzli, voyaga etgan pop qo'shiqlari hech qachon K-pop qolipiga mos kelmagan. Shin Seung-Xun 1990-yillarning boshlarida, balladalar chartlarni boshqargan paytda, eng katta ballada qo'shiqchisi edi. Ammo bu harakatlarning hech biri K-pop emas edi, hech bo'lmaganda biz taniy oladigan K-pop emas edi.¹⁸
SM osonlikcha eng yirik kompaniya bo'lib, ko'proq ko'pikli, yoshroq popga e'tibor qaratadi. Taxminan yigirma yil davomida doimiy ravishda K-popdagi eng yirik guruhlarni ishlab chiqargan holda, aytish mumkinki, SM soha yetakchisi va muxlislar nimani xohlashini eng yaxshi biladi.
(1-rasm “SM Entertainment” binosi)
JYP Entertainment ko'proq R&B nomiga va uning asoschisi JY Park (Park Jin-young) tomonidan kuchli ta'sirlangan. Park o'z kompaniyasining guruhlari va ijodiy kuchi uchun asosiy qo'shiq muallifidir. Uning etakchilik, kamtarlik va mas'uliyat shiorlari JYP shtab-kvartirasi devorlariga osilgan. U ko'p yillar davomida katta yakkaxon ijrochi bo'lgan va Koreyaning ko'plab eng yaxshi yulduzlari bilan ishlagan holda uzoq muvaffaqiyat tarixiga ega. JYP so'nggi o'n yillikdagi eng yirik K-pop yulduzlaridan biri bo'lgan Rainning uyi bo'lgan va uning Wonder Girls guruhi Billboard chartlariga tushgan birinchi K-pop guruhi edi.
(2-rasm “JYP Entertainment” binosi)
YG Entertainment Seo Taiji va Boys ajralishidan keyin Yang Xyun-Suk tomonidan asos solingan. YG boshidanoq xip-xopni namoyish etdi va K-popning odatdagi nafisligidan ko'ra ma'qul munosabatda bo'ldi. Ammo YG Big Bang va 2NE1 kumir guruhlari bilan oltin medalni qo'lga kiritganidan beri, u jo'shqinlik va havoni yanada yuqori cho'qqilarga olib chiqdi. YG shuningdek, Psy ismli kichik yakkaxon rassomning uyidir; ehtimol siz u haqida eshitgansiz. Hozirgi kunda Dunyo tilga oladigan hamda chartlar, internet tarmoqlarida oldingi qatorda turadigan “modellardan tashkil topgan”- BLACKPINK ham YG Intertainment dan hisoblanadi.
(3-rasm “YG Entertainment” binosi)

Va oxirgi eng katta Intertainmentlardan biri bo’lmish, dunyo yoqimtoylarining uyi- BigHit (hozirgi HYBE). Big Hit Music 2005 yilda Bang Si Xyuk tomonidan tashkil etilgan Janubiy Koreyaning ko'ngilochar kompaniyasidir. 2021-yil mart oyida uning bosh kompaniyasi Hybe Corporation, avval Big Hit Entertainment Co. Ltd. tomonidan Big Hit Music nomini o‘zgartirdi. Big Hit Music 1-iyulda Hybe-dan bo‘lingan. O‘sha kundan boshlab kompaniya solist Li Xyunni boshqaradi. va bolalar guruhlari BTS va Tomorrow X Together.¹⁹ Dunyo tan olgan guruhning uyi hozirgi kunda har tomonlama “katta uchlik” companiyalaridan oldinda (reyting, oylik to’lov, daromad, aksiya va boshqalarda) Bundan tashqari kichik companiyachalar ham mavjud bo’lib, ular shu katta 4lik companiyalariga yosh iqtidorlarni topib, yetkazish bilan shug’ullanishadi.
(4-rasm “HYBE Entertainment” binosi)