Mundarija kirish I bob. Jizzax viloyatning tabiiy geografik xususiyatlari va tabiiy resurslari

“Qum ota” ziyoratgohi
. Zomin tumanida Laylak-uya qishlog’ida joylashgan. 
Bugun bu yerda kunim toptan zoti bobarokotning sog’analaridan uncha uzoq 
bo’lmagan joyda qadim qal’a qoldiqlari - hayratli tepalik bor, bu o’sha Laylakkon 
qal’asidir. Mavlono Lutfulloh sog’anasining yonidagi qumloqda ajoyib bir xislat 
namoyon... Bel og’rig’i, oyoq og’rig’i, bodi, ja’mi tana-vujudida og’rig’i bor 
kimsalar «Qum ota» ga dardiga shifo istab qadam ranjida qiladilar, bu yerdagi 
ilohiy mo’’jiza tufayli dardlariga darmon topadilar, sihatchilikka erishadilar. 
Ziyoratgoh 3,2 gektarni tashkil etadi. 
“Beshbuloq ota” ziyorat manzili
. Zomin tumanida Pishagar qishlog’ining 
ustida arxeologik mpnzillar kurshovida joylashgan mazkur ziyorat manzili 
o’zining shifobaxsh buloq lari bilan mashhur. Bu yerdagi tepalik ostida g’or-
chillaxona bo’lganligi rost gap, hozirda mazkur chillaxona butunlay ko’milib 
ketgan. Ko’hna manzillar, eshonzodalar qabrlari bor.
Yuqoridagi madaniy-tarixiy turistik resurslardan tashqari Forish tumanida 
“Hasan ota”, G’allaorol tumanida “Savruk ota”, Zomin tumanida “G’oyib ota”, 
“Toshkesgan ota”, “Beshbuloq ota”, Baxmal tumanida “Xoja Kundalang”, 

---

55
“Terakli ota”, “Machitli ota”, “Malik Ajdar” (“Morguzar ota”), Jizzax ikkrida 
“Xujagoziyon”, “Boboyakka”, “Xujamozor” va boshqa ko’plab manzillari borki, 
ularni ham o’rganish, ilmiy tadqiq etish orqali viloyatda turizmni rivojlantirish 
imkoniyatlarini kengaytirish mumkin. 
 
3.2. VILOYATNING REKREATSIYA-EKOTURISTIK RESURSLARI 
VA ULARDAN SAMARALI FOYDALANISH
 
Jizzax viloyatining tabiati o’ziga xos landshaftlarga ega bo’lib rekreatsiya 
faoliyati va ekologik turizmni rivojlantirishga katta imkoniyat tug’diradi. Viloyat 
geografik jihatdan Turkiston tog’ tizmasining shimoliy yon bag’ri, tog’ oldi 
tekistliklarini O’zbekiston respublikasining Qozoqiston respublikasi bilan bo’lgan 
chegaralarida joylashgan. Relefi tog’, tog’ oldi adir hududlari va dasht va shimolda 
qumli cho’l maydonlaridan iborat. Yer yuzasi relefi tuzilishi jihatlaridan quyidagi 
ekoturistik rayonlarga bo’linishi mumkin: 
I. Turkiston tog’ yonbag’rlaridagi archazor o’rmonlar ekoturistik rayoni. 
1.1. Zomin milliy parki. 
1.2. Zomin tog’ o’rmon davlat qo’riqxonasi. 
1.3. Zomin tog’lari ekologik landshaftlari. 
1.4. Baxmal tog’lari landshaftlari. 
II. Molguzar tog’ tizmalaridagi siyrak archazor o’rmonlari bog’liq tabiiy 
landshaftlar ekoturistik rayoni. 
III. Nurota tog’larining shimoliy-g’arbiy qismidagi tog’ o’rmonlari, yon 
tokzorlar, tabiat landshaftlari bilan bog’liq ekoturistik rayon. 
3.1. “Nurota” davlat qo’riqxonasi. 
3.2. Forish tog’lari tabiat landshaftlari. 
3.3. Qo’ytosh tog’laridan tosh haykallar va tog’ qoytoshlaridagi qadimiy 
rasmlar. 
IV. Mirzacho’l botig’i va tekisliklar qisman shimoldagi qumli cho’l ekoturistik 
rayoni. 

---

56
V. Suv havzalari ekoturistik rayoni. 
5.1. Sangzor daryosi suv havzasi 
5.2. Zominsuv daryosi suv havzasi 
5.3. Arnasoy ko’li havzasi 
5.4. Aydarko’l havzasi 
5.5. Jizzax suv ombori 
5.6. Arnasoy davlat zakazniki (uchib kelib ketuvchi qushlarni muhofaza 
qiladi) 
Keltirilgan ma’lumotlardan ma’lum bo’ladiki Jizzax viloyati hududlarida 
respublikamizning barcha tabiiy geografik mintaqalaridan o’ziga xos burchaklari 
yoki maydonlari bor. Viloyatdagi tabiat landshaftlar hozirgacha ekoturistik 
maqsadlarda o’rganilmagan, shuning uchun ham yuqorida keltirilgan ekoturistik 
rayonlar shartli bo’linish hisoblanadi. 
Endi biz xalqaro ekoturizm bozoridagi ekoturistik talablarni va ekoturistik 
mahsulotlar, ekoturistik xizmatlarga bo’lgan talablarni e’tiborga olsak viloyatdagi 
ekoturistik resurslar quyidagicha ta’riflanishi mumkin: 
I.Viloyatdagi davlat tabiat qo’riqxonalari va davlat tabiat buyurtmalari 
ekoturistik resurs sifatida. 
1.1. “Zomin” milliy parki. 
1.2. “Zomin” tog’ o’rmon davlat qo’riqxonasi. 
1.3. “Nurota” davlat qo’riqxonasi. 
1.4. “Arnasoy” davlat zakazniki.