Mundarija: Kirish i-bob. Jahon transporti geografiyasi

Kurs ishining maqsadlari. malakatimizda mavjud transport vositalarini ishlab chiqarish korxonalarini va ulardan chiqayotgan chiqindilarni qayta ishlash va utilizatsiya qiladigan davlat unitar korxonalarini o’rganish, ilg’or texnologiyalarning qo’llanilishini kuzatish, va yakunida yanada ilg’or loyihalar ustida ishlash mamlakat energetika sohasiga o’z xissamizni qo’shish.
Kurs ishining vazifasi:
Kurs ishining predmeti : predmeti etib jahon transport geografiyasi vfa O’zbekistondagi transport vositalarini ishlab chiqarish korxonalari, mavjud qonun va loyihalar, qarorlar va farmonlar, amaliyotga tadbiq etilgan loyihalar olindi.
Kurs ishi ob’ekti: Obekti etib etib shaharlar va ishlab chiqarish sanoat korxonalar olindi.
Kurs ishining hajmi: Kurs ishi 31 sahifadan iborat bo’lib kirish, ikki bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlardan tashkil topgan.
I-Bob. Jahon transporti geografiyasi
1.1. Jahon transporti
-sanoat bilan qishloq xo`jalik orasidagi;
-qayta ishlovchi bilan undiruvchi sanoat orasidagi;
-ishlab chiqarish bilan xom-ashyo orasidagi;
-ishlab chiqarish bilan iste`molchi orasidagi;
-jahon mamlakatlari bilan turli regionlar orasidagi mahsulot va xom-ashyo almashinishini;
-jahon mamlakatlarida xalqaro tashqi savdo bilan ichki savdoni ta`minlaydi.
-yangi teritoriyalarni o`zlashtirish,mineral resurslardan to`liq foydalanish (ayniqsa,foydali qazilmalardan,o`rmon,yer) uchun albatta transport yo`llari o`tkaziladi (masalan: Transamazoniya,BAM);
-transport geografik mehnat taqsimotini asosini tashkil etadi.
Transport xalq xo`jaligiga xizmat qilish bilan birga ko`p miqdorda elektr energiya,yoqilg`i,metall,yog`och,qurilish materiallari,sanoat mahsulotlari va malakali mehnat resurslarini talab etadi.
Barcha yo`llar (temir yo`l,avtoyo`l,suv,havo,quvur,elektron), transport korxonalari va transport vositalari birgalikda jahon transport sistemasini tashkil etadi.Jahon transport tizimida 100mln.dan ortiq kishi band.Bu Ukraina aholisiga nisbatan 2 marta,Portugaliya aholisidan 10 marta ko`p.Jahondagi butun transport yo`llarining umumiy uzunligi 32 mln.km dan oshadi.
Har yili jahon transportining barcha turlarida 100 mlrd.t.dan ortiq yuk va 1trln.ga yaqin yo`lovchi tashiladi.Bu yuk va yo`lovchilarni tashishda 200000 lokomativ va millionlab vagonlar,500mln.ga yaqin avtomobillar,80000 kema,10000dan ortiq samolyotlar qatnashadi.
FTI transportning ayrim turlari o`rtasidagi “mehnat taqsimotida” katta o`zgarishlarga olib keldi.Masalan:dengiz transportini neft va neft mahsulotlarini tashishi (ilgari odam tashigan).
FTI-transport yo`llari va turlarini yuk ko`tarish va o`tkazish imkoniyatlarini oshirdi.
-butunlay yangi transport vositalarini yuzaga keltirdi (Internet).
-yuk sig`dirish,tashish imkoniyatlari va harakat tezligini oshirdi.
Bular ayniqsa,temir yo`llarning elektrlashtirilishida,magnit maydon ustida yuruvchi tezyurar poezdlarda (Yaponiyada soatiga 550km tezlikda yuruvchi poezd sinovdan o`tdi) elektromobillar,gaz balonli va dizelli dvigatelli texnikalarga qiziqish oshganligida,atom kemalarda keng fziyuajli aerobuslarda kuchli sezilmoqda.
Har xil transportni rivojlantirishga yuklarni konteynerlarda tashish,transportdagi mehnat unumdorligini 8-10 marta oshirib yubordi.
Dunyodagi yuk va yo`lovchi tashish geografik jihatdan juda notekis taqsimlangan.Iqtisodiy rivojlangan mamlakatlar transporti,texnika darajasining yuqoriligi va transport tarmoqlarining o`zaro yuksak aloqadorligi bilan ajralib turadi.