2-rasm. Ozon unumining aralashmadagi 3-rasm. Ozon unumining aralashmadagi azot konsentrasiyasiga bog’liqligi. argon konsentrasiyasiga bog’liqligi.
Lekin sekin razryaddagi vodorod peroksid sintezida argon va suv molekulari katalizatorlik vazifasini bajarsa, azot molekulalari endi ingibitorlik ta’sir ko’rsatadi. Binobarin, reaksiyaga kirishuvchi moddalarning tabiatiga bog’liq holda qo’shimchalarning ta’sir etish xarakteri sezilarli darajada o’zgaradi.
Noorganik sintezda ko’pincha uchqunli razryad qo’llaniladi. U o’zgaruvchan tokning 10000-15000 V kuchlanishida, 100-400 mA tok kuchida va gazning 1,30-1330 Pa bosimida o’tkaziladi, katod sohasida zarbli ionlanish hisobiga vujudga keladigan kuchlanish ta’sirida erkin elektronlar hosil bo’ladi, aynan mana shu elektronlar elektr o’tkazuvchanlikni ta’minlab be-radi. Bu metod bilan atomar kislorod, azot va vodorodni, OH, NH radikallarini va NH3 molekulasini olish mumkin. Bunday faol zarrachalarning olinishi tegishli oksidlar, nitridlar, gidridlar, imidlar va boshqalarning hosil bo’lishi bilan boradigan reaksiyalarga yordamlashadi. Xususan, uchqunli razryadning kislorod saqlagan biron bir aralashmaga ta’siri natijasida bir qator yangi birikmalar: BrO2, BrO3, F2O2 va boshqalar olindi. SiCl4 saqlagan vodorod atmosferasiga uchqunli razryad ta’sir etilganda kremniy, SiHCl5 va boshqalar bilan bir qatorda SiCl2 va SiH2 monomerlari ham hosil bo’lib, ular keyinchilik yuqori molekulyar mahsulotlarga aylanadi. N2 va BBr3 dan yaxshi unum bilan bor gidridlar olinadi. Al(CH3)3 va N2 aralashmasiga razryad berilganda Al2N2(CH3)4 hosil bo’ladi, undan esa (AlH3)x olinadi va hokazo.
ADABIYOTLAR
Eremin E.M. Osnovы ximicheskoy termodinamiki. – M.: Vыsshaya shkola, 1978, 391 s.
Emanuel N.M., Knorre G.D. Kurs ximicheskoy kinetiki. – M.: Vыsshaya shkola, 1984, 463 s.
Pinaev G.F., Pechkovskiy V.V. Osnovы teorii ximiko-texnologicheskix prostessov. Minsk, 1973. 334 s.
Rozovskiy A.Ya. Geterogennыe kataliticheskie reaksii. – M.: Nauka, 1980, 323 s.
Rozovskiy A.Ya.Kinetika topoximicheskix reaksiy. – M.: Nauka, 1974, 243 s.
Bek M. Ximiya ravnovesiy reaksiy kompleksoobrazovaniya. Per. s angl. – M.: Mir, 1973, 360 s.
Bayanov L.P. Termodinamika vzaimodeystviya redkozemelnыx metallov s elementami Periodicheskoy sistemы. – «Uspexi ximii», 1975, t. 49, № 2, s. 236259.
Klyuchnikov N.G. Rukovodstvo po neorganicheskomu sintezu. – M.: Prosveщenie, 1965, 315 s.
Klyuchnikov N.G. Neorganicheskiy sintez. – M.: Prosveщenie, 1988, 240 s.
Luks G. Eksperimentalnыe metodы v neorganicheskoy ximii. Per. s nem. – M.: Mir, 1965, 590 s.
Xalkogenidы. Svoystva, metodы polucheniya i primeneniya. Sb. statey pod red. G.V. Samsonova. Kiev, 1967, 340 s.
Makkey K. Vodorodnыe soedineniya metallov. Per s angl. – M.: Mir, 1968, 244 s.
Korbett D. Galogenidы metallov v nizshix sostoyaniyax okisleniya. – V kn.: Sintezы neorganicheskix soedineniy. T. III. Per. s angl. – M.: Ximiya, 1970, s. 3152.
Edison G., Logan N. Bezvodnыe nitratы metallov. – V kn.: Sintezы neorganicheskix soedineniy. T. I. Per. s angl. – M.: Ximiya, 1966, s. 112-141.
Kazanskiy L.P., Torchenkova E.A., Spistыn V.I. Strukturnыe prinsipы v ximii geteropolisoedineniy. – «Uspexi ximii», 1974, t. 48, № 7, s. 1137-1159.
Pfann V. Zonnaya plavka. Per s angl. – M.: Mir, 1970, 253 s.
Alders L. Jidkostnaya ekstraksiya. Per. s angl. – M.: Mir, 1957, 216 s.
Shefer G. Ximicheskie transportnыe reaksii. Per. s angl. – M.: Mir, 1964, 312 s.
Amflett Ch. Neorganicheskie ionitы. Per. s angl. – M.: Nauka, 1966, 188 s.
Gelferix F. Ionitы. Osnovы ionnogo obmena. Per. s nem. – M.: IL, 1962,
Parr N. D. Zonnaya ochistka i ee texnika. Per. s angl. – M.: Mir, 1962, 311 s.
Yakimov M.A. Osnovы neorganicheskogo sinteza. – L.: Izd-vo Leningradskogo un-ta, 1978, 136 s.
Praktikum po neorganicheskoy ximii./Pod red. V.P.Zlomanova, – M.: Izd-vo MGU, 1994, 220 s.
Rukovodstvo po neorganicheskomu sintezu. V 6-ti tomax. Per. s nem./Pod red. G. Brauera. – M.: Mir, 1985 – 1986.
Aleshin V.A., Dunaeva K.M, Subbotina N.A. Neorganicheskie sintezы. – M.: Izd-vo MGU, 2001, 74 s.
Sintezы neorganicheskix soedineniy. V 3-x tomax/Pod red. U. Djolli. Per. s angl. – M.: Mir. T. 1, 1966; t. 2, 1967; t. 3, 1979.
Do'stlaringiz bilan baham: |