Mundarija kirish Asosiy qisim. 1-bob. Analog-raqam o’zgartirgichlarni ulanish usullari…

Raqam analog o’zgartirgichli mantiqiy qurilmani loyihalash chizmasi.

1.3. Analog-raqamli almashtirgichlar haqida umumiy tushuncha.
Analogli signal deb, analog signal amplitudasining maksimal va minimal oralig‘ida cheksiz qiymatlar sonini qabul qilinishiga aytiladi.
Analog-raqamli o`zgartirgich ARO` bu o`lchash qurilmalaridagi eng muxim elektron kom’onentlardan biri hisoblanadi. ARO` kuchlanish(analog signal)ni kodga aylantiradi. Agar faqat raqamli signallar bilan ishlaganimizda ham analogik tavsifini bilish uchun biz ossillograf tarkibidagi ARO`dan foydalanamiz. ARO`ning bir nechta asosiy turlari mavjud. Har xil turdagi o`lchash qurilmalarida har xil turdagi ARO`lar ishlatiladi. Masalan, raqamli ossillografda diskretlashning yuqori chastotasi ishlatiladi, lekin yuqori talab kerak emas. Raqamli multimetrlarda katta talab qo`yiladi, lekin o`lchash tezligini yo`qotish mumkin.
Analog raqamli qurilma – kiruvchi analog signalni diskret kod(raqamli signal)ga aylantiruvchi qurilma. Teskari o`zgartirishni amalga oshirish RAO`(raqam-analog o`zgartiruvchi) yordamida amalga oshiriladi. Odatda, ARO` – kuchlanishni ikkilik raqamli kodga o`zgartiruvchi elektron qurilma. Ba'zi raqamli chiqishga ega noelektron qurilmalarni ARO`ga kirish mumkin. Masalan, ba'zi burchak-kod o`zgartirgichlar. Oddiy bir razryadli ARO` kom’arator hisoblanadi.
Electronics Workbench dasturida ARO`ni o`rganish sxemasini modellashtiramiz (1-rasm).
Ukir kuchlanish qiymatini mani’ulyatsiya qilib, Ukir ga bog‘liq bo`lgan h kod (ikkilik ekvivalent)ni olinadi. Buning uchun Ukir qiymati o`rnatiladi, negaki kichik raqamli indikatorda ―0‖ raqami yoritiladi (katta raqam indikatori qiymati — ixtiyoriy). Berilgan tayanch kuchlanishlardan foydalangan holda, h kodga mos Ukir lar hisoblab to’iladi.


1-rasm. ARO`ni o`rganish sxemasi.

TDA8703 pinlarining tavsifi

№ ___ Ramz _____ Maqsad
1 ____ D1 OUT _____ Ma'lumotlar chiqishi, bit 1
2 ____ D0 OUT _____ Ma'lumotlar chiqishi, bit 0
3 ____ GNDA ______ Analog qismning umumiy xulosasi
4 ____ C DEC ______ ajratish kondensatori
5 ____ C DEC ______ ajratish kondensatori
6 ____ n.c. _________ Ishlatilmayapti
7 ____ Vcca ________ 5 V zanjirning analog qismini etkazib berish kuchlanishi
8 ____ V IN ________ Analog video kirish
9 ____ REF OUT ____ Yo'naltiruvchi kuchlanish chiqishi
10 ___ n.c. _________ Ishlatilmayapti
11 ___ UF OUT _____ Haddan tashqari signal chiqishi
12 ___ D7 OUT _____ Ma'lumotlar chiqishi, bit 7
13 ___ D6 OUT _____ Ma'lumotlar chiqishi biti 6
14 ___ D5 OUT _____ Ma'lumotlar chiqishi, 5-bit
15 ___ D4 OUT _____ Ma'lumotlar chiqishi, bit 4
16 ___ CLK IN + ____ Sinxronizatsiya signalini kiritish
17 ___ CLK IN- ____ Sinxronizatsiya signalining teskari kiritilishi
18 ___ Vccd ________ 5 V zanjirning raqamli qismini etkazib berish kuchlanishi
19 ___ Vccd ________ 5 V chiqish bosqichlarining besleme kuchlanishi
20 ___ GNDD ______ Elektronning raqamli qismining umumiy pimi
21 ___ TC IN _______ Chiqish qo'shimcha signalini aniqlaydigan kirish
22 ___ CE IN _______ Ma'lumotlar chiqishi kiritishni ta'minlaydi
23 ___ D3 OUT _____ Ma'lumotlar chiqishi, bit 3
24 ___ D2 OUT _____ Ma'lumotlar chiqishi, bit 2
Kvantalashtirish darajasi soni formulada belgilanadi:
Bu erda n - bu bo'shliqlar soni, bu miqdoriliklar darajasi.
B u kvane kattaroq raqamga kirgan signalning misoli:

Bu yerdan signalning qiymatlari olib tashlanishi aniq (ko'proq tanlab olish chastotasi), aniqroq o'lchanadi.

Ushbu rasmda analog signalni raqamli ko'rinishga va etim o'qi (vertikal o'q) raqamiga raqamli 8-bitli shaklda konversiya ko'rsatadi.