Mundarija kirish 4 akt bilan taraqqiyot o'rtasidagi o'zaro aloqa

texnologiyalari. Biznessda AKT loyihalarining samaradorligini baholash. 
XX asr 90-yillarning oxirida “Korxonaning resurslarini rejalashtirish, 
iste’molchining talablarini sinxronlashtirish” Customer Synchronized Resource 
Planning - CSRP) korxonaning mijozlar bilan o’zarota’sirlarini qamrab oluvchi: 
buyurtmani-navbatini rasmiylashtirish, texnik vazifalar, mijozlarni qo’llab 
quvvatlah, resurslarni hajmiga va mijozlar buyurtmalarini tarkibi qarab 
rejalashtirish metodologiyasi ishlab chiqildi. Agar MRP/MRP II/ERP standartlari
yozuvlarni boshqarishga va quvvatlarga, rejalashtirish, mahsulotni ishlab 
chiqarish va sotishga qaratilgan bo’lsa, CSRP standarti to’la hayot sikliga 
mahsulotning siklini kiritilgan – buyurtmachining talablarini sotuvdan keyin 
kafolatlangan va xizmat ko’rsatishni inobatga olgan holda loyihalashtirish.
Bu KIS ning yangi turi ba’zi manbalarda ERP II – tizimlari deb nomlana 
boshlandi, kompaniyaning tashqi muhit bilan o’zarota’sirlariga asoslanadi.
1.
BRM tizimlar 
2.
CRM (mijozlar bilan o’zaro munosabatni boshqarish), SSM – kelib 
tushuvjchilar zanjirini boshqarish. 
SFA (Sales Force Automation) sotuvlar tizimini avtomatlashtirish, 
qo’ng’iroqlarni 
qabul 
qilish 
markazi, 
DT 
yordamida 
marketingni 
avtomatlashtirish.
3.
ERP– paket. (Kompaniya resurslarini boshqarish) 
Odatiy ERP-tizimlari quyidagi asosiy funktsional bloklardan tashqil 
topgan: 

Ishlab chiqish va sotuvni loyixalash
. Maxsulotlarni asosiy turlarini 
ishlab chiqishning loyixasini ishlab chiqish blok ishining natijasi xisoblanadi.

---

 121 

Talabni boshqarish
. Ushbu blok maxsulotga bo’ladigan talabni 
oldindan aytish, mijozga aniq bir vaqtda taqdim eta oladigan buyurtmalarni 
ayrboshlashni aniqlash, distribterlarni talabini tashqilot ichidagi talablarni va 
boshqalarni aniqlash.

Quvvatni yiriklashtirilgan loyixasi. 
Ishlab chiqishning loyixalarini 
aniqlashtirish va ularni bajarilish darajasini aniqlash

Ishlab 
chiqishning 
asosiy 
loyixasi 
Osnovnoy 
plan 
proizvodstva
(maxsulotni ishlab chiqarishining loyixa grafiki). Oxirgi birlikdagi 
maxsulotlarni ishlab chiqish sanasi va miqdorini aniqlash.

Materiallarga talabni loyixalash.
Material resurs turlarini aniqlash 
(tugunlar majmuasi, tayyor agregatlar, xarid qilingan maxsulotlar, ketuvchi 
maxsulotlar, yarimfabrikatlar va boshqalar)va rejani bajarishdagi aniq muddatlar. 

Buyumni spetsifikatsiyalash
. Maxsulotni ishlab chiqish uchun kerakli 
bo’lgan material resurslarni va buyumning so’ngi tashqil etuvchisini aniqlaydi.

Talabga bo’lgan quvvatni aniqlash. 
Ushbu bosvichda boshva 
bosvichlarga nisbatan kengroq yondashiladi, bunda ishlab chivish quvvati 
aniqlanadi.

Marshrutizatsiya / ishchi markazlar.
Ushbu blok yordamida turli 
bosqichlarning ishlab chiqish quvvati aniqlashtiriladi, shu bilan birga buyumni 
ishlab chiquvchiga mos marshrutlar xam aniqlanadi.

Tekshiruv va tuzatish
. Quvvat bo’yicha tsexrejalarini tekshirish va 
to’g’rilash.
 

Sotib olish, sitish va zaxiralarni boshqarish. 

Moliyani boshqarish.
(Asosiy kitobni yuritish, debitor va kreditorlar 
bilan xisob-kitobni olib borish, asosiy vositalarni xisobga olish, moliyaviy 
xarakatlarni boshqarish va boshqalar)

Xarajatlarni boshqarish 
(tayyor maxsulotniing tan narxini xisoblash 
va korxonaning barcha xarajatlarni xisoblash). 

 Proek va dasturlarni boshqarish

Xodimlarni boshqarish. 
ERP-tizimi asos sifatida zamonaviy talablarga mos ravishda MRPII 
standartini qo’llagan xolda quyidagi modullarni o’z ichiga olishi kerak: 

mantiqiy zanjirni boshqarish (Distribution Resource Planning -
DRP); 

(Advanced Planningand Scheduling - APS) ishlab chiqish grafigini 
tashqil etish va rejalashtirishni takomillashtirish; 

mijozlar bilan o’zaroaloqani boshqarish (Customer Relation 
Management – CRM, - ilgari sotuvni avtomatlashtirish deb nomlangan – Sales 
Force Automation - SFA); 

---

 122 

elektron tijorat (ElectronicCommerce - ES); 

buyum ma’lumotlarini boshqarish (Product Data Management -
PDM); 

Business Intelligenceni sozlash OLAP (On-Line Analytical 
Processing) va DSS (Decision Support Systems) texnologiya asosida qarorlarni 
tadbiq qilish; 

tizim 
konfiguratsiyasiga 
jaqob 
beruvchi, 
avtonom 
modul
(StandaloneConfigurationEngine - SCE); 

resurslarni so’ngi rejalashtirish FRP (Finite Resource Planning).