Mundarija Kirish 3 i-bob. Fizikadan om qonuni mavzusi bo’yicha masalalar yechishda ijodiy qobilyatlarni rivojlantirishning ba’zi muammolari va uni hal qilish yo’llari

Mexanikadan ijodiy masalalar.

2.2.1- chizma. 1.1 masalaga tegishli chizma

Tekis o`zgaruvchan harakat.

1. 
   Usta pleshka yordamida boltga rezba kesmoqda. Xuddi shunday rezbani tokarlik stanogida detal radial o`qga nisbatan aylanma harakatga keltirilishini va
   

2.2.2-chizma. 1.2. masalaga tegishli ko’rgazma.
keskich ilgarlanma harakat qilishini hisobga olgan h olda keskich yordamida kesish uchun qanday ish bajariladi.


2.2.3- chizma. 1.3. masalaga tegishli chizma.

2. 
   Ko`priksimon ko`targich shunday tuzilganki og’ir yuklar uchta o`zaro perpendikulyar to`ri chiziqli yo`nalish bo`ylab harakatlanadi hamda tsex devorlariga parallel.(oldinga–orqaga,chapga-o`nggava yuqoriga-pastga). Ammo yukning harakat traektoriyasi kuzatilsa uning barchasi ham to`g’ri chiziqli emas va hammasi ham tsex devorlariga parallel emas. Nima sababdan?
   

2.2.4-chizma. 1.5 masalaga tegishli chizma.

3. 
   Bir kuzatuvchiga takidlashicha moddiy nuqta to`g’ri chiziqli harakatlanadi, ikkinchi kuzatuvchining takidlashicha shu nuqtaning o`zi yassi spiral bo`ylab harakatlanadi. Nima sababdan bu holat mumkin? Bunday holatni mumkin bo`lishini tajribada tushuntiring.
   
4. 
   Aylana bo`ylab harakatni qanday qilib to`g’ri chiziqli harakatga o`zgartirish mumkin? Misollar keltiring.
   
5. 
   Aylanma harakatni chizmada ko`rsatilgan traektolriyalarning biri bilan harakatlanishgsha aylantiruvchi moslamani loyihalashtiring(2.2.4-chizma).
   
6. 
   Dinamika moslamasi aravachaning tezligini teng vaqtlar orasida ekranga chizg’ich yordamida chiziladigan belgilar yordamida aniqlashga imkon beradi. Chizg’ich ekranga perpendikulyar tekislikda aylanishiga qaramasdan nima sababdan shtrixlar egri, aslida shtrixlar vertikal bo`lishi kerakku?(2.2.5-chizma)