Mundarija kirish 2

IV. Davlat byudjeti barqarorligini ta’minlash hamda byudjet samaradorligi va natijadorligini oshirish

1. Davlat byudjeti barqarorligini ta’minlash maqsadida “Fiskal qoidalar”ni ishlab chiqish.

2020 yildan boshlab makroiqtisodiy va Davlat byudjeti barqarorligini ta’minlash maqsadida O‘zbekiston Respublikasi nomidan yoki O‘zbekiston Respublikasi kafolati ostida tashqi qarzni jalb etish bo‘yicha imzolanadigan yangi shartnomalarning chegaralangan hajmlarini belgilash tartibi joriy etildi.
Shuningdek, Xalqaro valyuta jamg‘armasi va boshqa ekspertlar tavsiyalaridan kelib chiqib, O‘zbekiston Respublikasining “2021 yil uchun O‘zbekiston Respublikasining Davlat byudjeti to‘g‘risida”gi Qonuni bilan O‘zbekiston Respublikasi nomidan va O‘zbekiston Respublikasining kafolati ostida jalb qilingan davlat qarzining summasi yalpi ichki mahsulotga nisbatan 60 foizdan oshmasligi belgilandi.
Bundan tashqari, ushbu qonun bilan 2021 yil uchun:
O‘zbekiston Respublikasi nomidan va uning kafolati ostida ichki va tashqi qarzlarni jalb qilish bo‘yicha yillik imzolanadigan yangi bitimlarning cheklangan sof hajmi 5,5 mlrd. AQSh dollari;
O‘zbekiston Respublikasining konsolidatsiyalashgan byudjeti taqchilligining cheklangan miqdori yalpi ichki mahsulotning 5,5 foizi miqdorida belgilandi.
Yuqoridagilar bilan bir qatorda Moliya vazirligi tomonidan Xalqaro valyuta jamg‘armasi ekspertlari bilan birgalikda O‘zbekiston qonunchiligiga “Fiskal qoidalar”ni joriy etish bo‘yicha bir qator ishlar amalga oshirilmoqda. Shu jumladan, joriy yil boshida Xalqaro valyuta jamg‘armasining byudjet barqarorligini ta’minlashga yo‘naltirilgan fiskal qoidalarni ishlab chiqish bo‘yicha texnik ko‘magi jalb qilindi.
Fiskal qoidalar – davlat moliyasi holatini, ya’ni Davlat byudjeti taqchilligi, davlat qarzi, yangi qarzlar, davlat xarajatlari va daromadlarini tavsiflovchi miqdoriy maqsadli mo‘ljallar va fiskal indikatorlar orqali ifodalanadigan soliq-byudjet siyosatining uzoq muddatli cheklovlari.
Fiskal qoidalarni joriy etish orqali quyidagi maqsadlarga erishish mumkin:
makroiqtisodiy barqarorlikni ta’minlash;
Hukumat tomonidan olib borilayotgan fiskal siyosatning samaradorligini oshirish;
fiskal siyosatning uzoq muddatli barqarorligini (balansliligi) ta’minlash.
Jamg‘armaning texnik ko‘magi doirasida ekspertlar qoidalarni joriy etish bo‘yicha o‘z tavsiyalarini berib, 2021 yilda O‘zbekistonda davlat qarziga yuqori chegarasiga qo‘yilgan yalpi ichki mahsulotga nisbatan 60 foizlik cheklovni ijobiy baholadi.
Xalqaro valyuta jamg‘armasi hisobotiga ko‘ra hozirgi kunda fiskal qoidalar dunyoning 96 dan ortiq davlatida qabul qilingan bo‘lib, pandemiya davrida davlat qarzining va byudjet taqchilligining keskin oshishi tufayli Davlat byudjeti barqarorligini ta’minlashda fiskal qoidalarni joriy qilish o‘ta dolzarbligi ko‘ringan.
Shuningdek, jamg‘arma ekspertlari tomonidan O‘zbekiston uchun quyidagi to‘rt toifadagi operatsion qoidalarni joriy etish imkoniyatlari o‘rganib chiqildi:

1.