Mundarija kirish 1-bob jismoniy tarbiya va sportni boshqarishning g’oyaviy nazariy asosi

1.2 Xuquqiy bilimlarning jismoniy tarbiya va sportdagi boshqarishning ahamiyati.
Barcha davlat ko’mitalari, qatori sport ko’mitalari xam mavjud.
Qonun chiqaruvchi organlarni xuquqshunoslar tartibga solib turadi. Oliy kengashning bir qancha qonunlari mavjud va to’la aks ettirilgan. Bir nechtasi qayta ko’rilib, to’g’rilanib chiqildi. O’zbekiston davlati o’z zimmasiga bir qancha vakolatlarni olgan. Garantiya yoki vakolatlarni sport maktabda ishlayotganlar va x.klar buni ya’ni qilib olishi kerak bo’ladi va foydalanish kerak.
Mamlakatimiz kishilarini sog’ligini saqlash, Bolalar sportini rivojlantirish to’g’risida Prezidentimiz tomonidan qabul qilingan qaror va farmonlar mavjud. Qonunda ko’rsatilgan xar bir rahbar xodim o’zining ishchilarini sportga jalb qilishga molik bo’lishi kerak.
Har bir soxalarda sog’lomlashtirish guruxlari ham o’ziga xos keng tarqalgan.
Jismoniy tarbiya va sport tashkilotlari uchun asosiy qonun yo’q. Jismoniy tarbiya va sport ishlariga raxbarlik qilishda O’zbekiston konstitutsiyasida sog’liqni saqlash xaqida qonun va shunga o’xshash qonuni asosida ish tutiladi. Sport tashkilotlarini o’z faoliyatlarini boshqarishda maxsus aktlardan to’la foydalaniladi. Bu aktlarni jismoniy tarbiya va sport davlat qo’mitasiva turli komissiyalar tomonidan ishlab chiqiladi va tasdiqlanadi. Bundan xalqaro sport federatsiyasi, xalqaro olimpiya qo’mitasi tomonidan tasdiqlangan o’zgartirishlar va ko’rsatmalarga amal qilishadi. Bular quyidagilardan iborat:
Perespektiv va yillik rejalar.
Sport musobaqalarini o’tkazish uchun nizomlar.
Barcha sport turlari buyicha (aloxida musobaqa qoidalari)
Sport jamiyatlarini nizomi.
Musobaka o’tkazish nizomi.
1. Musobaka maksadi va vazifasi.
2. Musobaka o’tkazadigan tashkilot.
3. Musobaka o’tkazadigan joy va vakt.
4. Musobakada katnashadigan shaxslar (yerkaklar yoki ayollar, yoshi).
5. Musobaka o’tkazish va goliblarni aniklash usullari.
6. Tavsiyanoma (zayavkalar) shakli, kabul vakti va kur’a tashlash joyi.
7. Goliblarni takdirlash.
8. Noroziliklarni ko’rib chikish shartlari.
9. Musobaka katnashchilarini kabul kilib olish.

Voleybol o’yin koidalari.

Xar partiyada 6 ta uyinchi almashishiga ruxsat beriladi. Asosiy uyinchi 1 marta almashtirib, yana uz joyiga kaytib uyinga tushishi mumkin. Uyin 3 yoki 5 partiyadan iborat. Xar partiyada uyin xisobi 25 gacha, agar 25-25 bulib kolsa, eng yukori xisob 27 ochkogacha davom etadi. Xal kiluvchi partiya taymbreyk tarzida bulib, 2 ta ochko farki bilan
yutish kerak.

MAYDON VA JIXOZ O’LChAMI

Maydoning uzunligi 18 metr eni 9 metr
Turning kataklari Erkak ayollar
10x10 sm.
Turning balandligi 243 sm. 224 sm.
Tupning ogirligi 260-270 gr.
Tupning aylana 66-1 sm
uzunligi
Tup diametri 21+ 0,3 sm.
To’r uzunligi 9,5 kengligi 1 m
Antenna balandligi 1,80 sm.
Xakamlar vazifasi (kurash)

2.1 Musobakada xakamlar kurash gilamiga chikkanida, o’rtasiga xakam ko’lni ko’ksiga ko’yishi bilan kolgan ikki xakam ko’lini ko’ksiga ko’yib, barobariga tomoshabinlarga va bosh xakamga karab, egilib salomlashishadi,

Xakamlar bir - birlari bilan gilamga chikkanda va gilamni tark etganda egilib ko’rishishlari shart.
2.2 Xakamlar xarakati bosh xakam va xakamlar xay’ati tomonidan tekshirib boriladi. Agar ular shu musobakaning o’tish: tartibiga yoki milliy kurash konun - koidalariga rioya kilmasalar, xakamlik xujjatida maxrum kilib, ushbu musobakadan umuman chetlatiligi va uning xatti - xarakatlari xakamlar xay’atida ko’rib chikilib, xay’at karori tegishli
tashkilotlarga ma’lum kilinishi shart.