Mundarija: I. O‘quv materiallar 1 Ma’ruza mashg‘uloti materiallari

O‘z-O‘zini nazorat qilish savollari
1. Sportdagi hissiy-emotsional kechinmalarning tavsifi? 
2. Sport faoliyati jarayonlarida namoyon bo‘ladigan hilma hil his tuyg‘ular 
deganda nimani tushunasiz?
3. Sport mashg‘ulotlari jarayonida organizmning hayot faoliyatida yuz beruvchi
katta o‘zgarishlar bilan bog‘liq bo‘lgan emotsional kechinmalarning o‘ziga
hos jihatlarini ochib bering? 
4. Texnik jihatdan o‘ta murakkab, qiyin va havfli jismoniy mashqlarni yuqori
darajadagi mukamalligi bilan bog‘liq emotsional kechinmalarni yoritib
bering? 
21-MAVZU. Sport faoliyatidagi motivlar. 
Reja: 
1. Motiv to‘g’risida umumiy tushuncha. 
2. Sportdagi motivlarning rivojlanish dinamikasi. 
3. Sport bilan shug’ullanishning dastlabki bosqichi. Ixtisoslash -gan va tanlangan sport turlari 
bosqichi, sport mahorati bosqichi. 
Motiv - bu o‘ta murakkab psixologik birikma bo‘lib, u mazmun jihatdan kishi 
tomonidan amalga oshiriladigan hatti-harakatning, faoliyatning asosi bo‘lib 
hisoblanadi (ya’ni ushbu harakatga sabab bo‘lgan asoslarni ifodalaydi). Energetik 
jihatdan esa motiv - tanlangan maqsadga erishish uchun da’vatdir. 
To‘la anglangan motiv quyidagi savollarga javob berishi lozim: nimaga (biror 

---

bir harakatga bo‘lgan ehtiyojni anglash), nima uchun yoki nima maqsadlarni 
ko‘zlab (maqsadni anglash), nimaga kishi o‘zida paydo bo‘lgan ehtiyojni 
(zaruriyatni) ayni shu yo‘l bilan amalga oshirmoqchi yoki amalga oshirdi 
(vaziyatni hisobga olish) . 
Sportda motivlarning rivojlanish dinamikasi. 
Sport faoliyatining motivatsiyasi ham ichki, ham tashqi omillar bilan 
izohlanadi. Bu omillar sportchining hayoti davomida o‘z mazmuni va ahamiyatini 
o‘zgartirib boradi, ular nafaqat shaklan turlicha, balki o‘zlarining dinamik 
hususiyatlariga ko‘ra ham farqlanadilar. Bu omillar uzoq davom etadigan sport 
bilan shug‘ullanish jarayonlarida muayyan qonuniyatlarga ko‘ra biri-ikkinchisi 
bilan o‘rin almashib turadi. Taniqli psixolog - olim A.S.Puni sport faoliyatining 
motivlarini mahsus o‘rganish asosida kishida sport bilan shug‘ullanish ishtiyoqini 
paydo qiluvchi motivlar rivojlanishining quyidagi dinamikasini aniqlagan.