Мундарижа I. Мамлакатни ижтимоий-иқтисодий ривожлантиришнинг 2018 йилги

3. 
Мол-мулк солиғи тўловчи 
(юридик шахс)
9 261 
64 966 
55 705 
4. 
Ер солиғи тўловчи
(юридик шахс)
12 887 
74 707 
61 820 
5. 
Сув ресурсларидан 
фойдаланганлик учун солиқ 
тўловчи 
(юридик шахс)
3 443 
50 898 
47 455 
Йиллик айланмаси 1 млрд. сўмдан ошган корхоналар учун умумбелгиланган 
солиқ тизимига ўтиш тартиби жорий қилинганлиги сабабли, қўшилган қиймат 
солиғи тўловчилари 82 мингтадан, юридик шахслардан олинадиган фойда 
19,5%
28,1%
49,8%
44,8%
16,0%
17,4%
14,7%
9,7%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2018 йил
2019 йил
Бевосита солиқлар
Билвосита солиқлар
Ресурс солиқлар
Бошқа даромадлар

---

 15 
солиғи тўловчилари 48 мингтадан ошган бўлса, солиқ солиш тизимидан қатъи 
назар, барча ресурс тўловларини тўлаш тартиби киритилганлиги натижасида, 
мулк солиғи тўловчилари 64 мингтадан, ер солиғи тўловчилари 74 мингтадан ва 
сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ тўловчилар сони 50 мингтадан 
ошди. 
Бундан ташқари, Давлат бюджети даромадларининг 2019 йилги кутилаётган 
даромадларига қуйидаги бошқа асосий омиллар ҳам таъсир қилди. 
5-расм 
Давлат бюджети даромадларининг 2019 йилги кутилаётган ижросига 
таъсир этувчи омиллар 
 
Юридик шахслардан олинадиган фойда солиғи
бўйича кутилаётган 
тушумлар 16 410,5 млрд. сўм миқдорида бўлади ва белгиланган прогноз 
430,5 млрд. сўмга (2,7 фоиз) ортиғи билан бажарилиши кутилмоқда. Мазкур 
солиқ тури бўйича тушумларнинг муваффақиятли ижросига қуйидаги омиллар 
таъсир қилди: 
- мулк солиғи ставкасининг 5 фоиздан 2 фоизгача, ягона ижтимоий тўлов 
ставкасининг 25 фоиздан 12 фоизгача камайтирилиши ва товар айланмасидан 
3,2 фоиз миқдорида тўланадиган ажратмаларнинг бекор қилиниши ҳисобига 
солиқ тўловчилар молиявий натижаларининг яхшиланиши; 
- Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 26 декабрдаги
ПҚ-4086-сонли қарори билан қатор имтиёзларнинг бекор қилиниши; 
- солиқ қарзининг камайтирилиши. 
Йил якунларига кўра жорий йилда фойда солиғи бўйича янги қўшилган 
солиқ тўловчилар ҳисобига қўшимча тушумлар 2 трлн. сўм миқдорида 
кутилмоқда. Хусусан, Жиззах вилоятида 27 млрд. сўм, Наманган вилоятида 62 

---

16 
млрд. сўм, Самарқанд вилоятида 92 млрд. сўм, Фарғона вилоятида 79 млрд. сўм 
янги тўловчилар ҳисобига тушади. 
Жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи динамикасини қуйидаги 
чизмада кўришимиз мумкин. 
6-расм 
Бу ердан кўришимиз мумкинки, жисмоний шахслардан олинадиган даромад 
солиғи бюджетни шакллантирувчи асосий солиқлардан бирига айланиб 
бормоқда. Унинг бюджет даромадларидаги улуши 2018 йилда 8,1 фоиздан 
11,1 фоизгача ошди. 
Меҳнатга 
ҳақ 
тўлаш 
жамғармасига 
нисбатан 
солиқ 
юкининг 
камайтирилганлиги хўжалик юритувчи субъектларнинг иш ҳақи фондининг 
ижобий таъсирини кўрсатмоқда. Мисол учун, 2018 йилда ўртача ойлик меҳнатга 
ҳақ тўлаш жамғармаси 5,2 трлн. сўм бўлган бўлса, 2019 йилда эса бу кўрсаткич 
8,5 трлн. сўмни ёки 63 фоизга кўпроқ ташкил қилмоқда. 
Минимал иш ҳақи миқдорининг ўсиши 15 фоиз миқдорида бўлган бўлса-да, 
ҳудудлар бўйича меҳнатга ҳақ тўлаш жамғармасининг ўсиши 25-54 фоиз 
атрофида кузатилмоқда.