Mundarija I. Delphi dasturi haqida delphi grafik imkoniyatlari chizish sohasi grafik primitivlarni chizish usullari chiziq Tutashgan chiziq 10 var 10 Ko‘pburchak 11 var 12 Nuqta 12 Grafik dasturni ishga tushirish uchun foydalaniladigan

MUNDARIJA

I. Delphi dasturi haqida 2
1.1 Delphi grafik imkoniyatlari 3
CHizish sohasi 3
Grafik primitivlarni chizish usullari 9
CHiziq 9
Tutashgan chiziq 10
var 10
Ko‘pburchak 11
var 12
Nuqta 12
Grafik dasturni ishga tushirish uchun foydalaniladigan kompanentalar. 21
3.N. A. Otaxanov. DELPHI tilini o‘qitishdagi ayrim muammolar va ularni bartaraf qilish uslubiyoti «FARG‘ONA» nashriyoti 2008 yil 24

K I R I SH
Kompyuter dunyosida ko'plab dasturlash tillari mavjud. Bir xil turdagi ishni bajaradigan dasturlarni Basic, Pascal, Ci kabi tillarda yozish mumkin. Lekin, qaysi dasturlash tili yaxshi? Bu savolga javob berish oddiy emas. Biroq shuni ishonch bilan aytish mumkinki, Pascal tili boshqa tillarga qaraganda dastur tuzishni o'rganish uchun ancha qulay til bo'lib hisoblanadi.
Pascal tili Shvetsariyalik olim N.Virt tomonidan yaratilib, keyinchalik Borland korporatsiyasi tomonidan rivojlantirildi. Bu til rivojlantirilib Turbo Pascal, Borland Pascal va keyinchalik esa Object Pascal nomini oldi. Hozirgi kunda Object Pascal tili asosi bo'lgan Windows muhitida ishlovchi Delphi dasturlash vositasida murakkab professional dasturlari ishlab chiqilmoqda.
Kompyuterda dasturlash oxirgi yillarda juda tez rivojlanib, dastur tuzishga qiziquvchilar soni oshib bormoqda. 10—15 yil oldin o'z dasturlarini Windows muhitida yaratish ko'pgina dasturchilarning orzusi edi. Delphi dasturlash vositasining yaratilishi esa nafaqat professional dasturchilar, balki oddiy dastur tuzuvchilar uchun ham keng yo'l ochib berdi.
Ushbu qo'llanma Pascal tilining asosiy operatorlari va Delphi dasturlash vositasida dasturlar yaratish texnologiyalarini o'z ichiga olgan.
Qo'llanma to'qqizta bo'limdan iborat. Har bir bo'limda nazariy ma'lumotlar va mavzuga doir misollar keltirilgan. Birinchi bo'limda algoritm, dasturlash til elementlari va uning standart funksiyalari keltirilgan. Ikkinchi bo'limda operatorlar, protseduralar va funksiyalar haqida ma'lumotlar berilgan. Uchinchi bo'limda Delphi dasturlash vositasining oyna elementlari, sinf va obyektlar haqida tushunchalari berilgan. To'rtinchi bo'limda Delphi dasturlash vositasi komponen-talarida ishlash texnologiyalari keltirilgan va har bir mavzuga doir misollar keltirilib, ularni bajarish tartibi berilgan.
Beshinchi bo'limda Delphi dasturlash vositasining grafik va multimedia imkoniyatlari yoritilgan. Oltinchi va yettinchi bo'limphi dasturlash vositasining qo'shimcha imkoniyatlari va komponentalari haqida ma'lumotlar berilgan. Sakkiz va to'qqizinchi bo'limlarda MBni yaratish texnologiyalari keltirilgan.
Qo'llanmada asosiy e'tibor dasturlar tuzish usullariga qaratilgan bo'lib, keltirilgan materiallar ketma-ket berilgan, uning yordamida o'quvchi kompyuterda tez mustaqil holda dastur tuzish imkoniga ega bo'ladi va zamonaviy vizual dasturlash texnologiyalari bilan tanishadi.
Qo'llanmada ko'rsatilgan dasturlash texnologiyalari bo'yicha dastur tuzishga harakat qilib ko'ring. Natijada, siz juda oson yo'llar bilan dastur tuzish mumkin ekanligiga ishonch hosil qilasiz. O'ylaymizki, qo'llanma bilan tanishgan kasb-hunar kollejlari va Oliy o'quv yurtlari talabalari, magistrlari va aspirantlari kompyuterda Delphi dasturlash vositasida o'z dasturlarini yaratishga kirishadi.
I. Delphi dasturi haqida
Oxirgi vaqtda dasturlashga qiziqish ortib ketdi. Bu axborot texnologiyalarning hayotimizga kirib kelishi bilan bog‘liq. Agar inson kompyuter bilan ishlasa, unda dasturlashtirishga ehtiyoj va xohish paydo bo‘ladi. Hozirgi kunda personal kompyuter uchun Windows operatsion sistemasi juda mashhur. Dastur tuzishda uni yozishda Windows operatsion sistemasi kompyuterlardan foydalaniladi. Texnikaning rivojlanishi kompyuter dasturlarining tez ishlashiga olib keldi. Bularga Borland Delphi va Windows Vizual Basic va boshqalarni misol keltirish mumkin.