Mundarija I bob. Sanoat korxonalarida tavakkalchilikni 6 asoslari 6

5-jadval
“Mexmash” OAJ sanoati korxonasi tomonidan korxonani moliyalashtirish maqsadida chiqarilgan aktsiyalar to’g’risida ma’lumot

Ko’rsatkich	1 emissiya	2 emissiya	3 emissiya	4 emissiya
Aksiyalar soni, dona	136 353	136 353	500 000	4 250 000
Nominal qiymati	200 so’m	200 so’m	200 so’m	200 so’m
Nominal qiymati bo’yicha chiqaruv xajmi, so’m	27270600	27270600	100000000	850000000
Aksiya shakli		Egasi yozilgan oddiy aksiya

Aksiyalar xillari bo’yicha egasi yozilgan va egasi yozilmagan aksiyalarga, toifalari bo’yicha esa oddiy va imtiyozli aksiyalarga bo’linadi.
Egasi yozilgan aksiyada aksiya egasining nomi qayd etilgan bo’ladi. Aksiyaning egasi o’zgargan taqirda aksiyaga uning yangi egasi nomi yozilishi lozim. Shu bilan birga “Aksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlar huquqlarini himoya qilish to’g’risida” qonunning 24-moddasi egasi yozilgan aksiyaning egasi o’zgarganda aksiyadorlar reestrida tegishli o’zgarish qilinishini talab etadi, chunki egasi yozilgan aksiyalarning egalari (jismoniy va yuridik shaxslar) aksiyadorlar reestrida qayd etilgan bo’lishi lozim, shu holdagina aksiyaga egalik tan olinadi.
Namangan «Mexmash» ochiq turdagi aksiyadorlik jamiyati O’zbekiston Respublikasi hududida va xorijiy davlatlarda filiallar tashkil etishi hamda vakolatxonalar ochishi mumkin. Filial va vakolatxonalar boshqaruvi jamiyat tomonidan tayinlangan shaxslar tomonidan amalga oshiriladi va ular jamiyat bergan ishonchnoma asosida ish ko’radi.
Korxonadagi 1-ishlab chiqarishdagi faoliyat, mavjud dastgoxlarning xolati, xom ashyolarni sotib olish darajasi va korxona mahsulotlari narxlarining raqobatbardoshliligi ko’rsatkichlari nisbatan zaif tomonlar ekanligi aniqlandi. Korxonada amalga oshiriladigan tadbirlar va ilmiy izlanishlar mana shu tomonlarga yo’naltirilishi lozim. 1-ishlab chiqarishdagi xolat dastgohlarning jismoniy eskirgani natijasida kelib chiqqan bo’lib, uning natijasida mahsulot tannarxi ortib ketgan va narxni raqobatbardoshliligi tushib ketgan. Demak, korxona rahbariyati va iqtisodchilari oldida turgan eng dolzarb masala – mavjud dastgoxlarni yangi, yuqori unumli va kam sarf-harajat talab etadiganlarini topish hamda ularni jadal tarzda ishlab chiqarishda qo’llashdir. Korxonaning eng muhim qator ko’rsatkichlari, shu jumladan, mahsulot sifati, ishlab chiqarishning xolati, ishlab chiqarish quvvatlaridan foydalanish, mahsulot sotish kanallari, bozor izlanishlari, korxonaning texnik imkoniyatlari, yangi mahsulot innovatsiyasi, boshqaruv faoliyati, moliyaviy resurslardan foydalanish singari ko’rsatkichlar va ular asosidagi yo’nalishlarda o’rta darajada faoliyat yuritilmoqda. Bu sohalarda ham izlanishlar olib borish hamda ahvolni yaxshilashga doir tadbirlar tuzish va ularni tezda joriy qilish ishlarini olib borish lozim.
Ushbu xolatlarning sabablarini aniqlash maqsadida korxonadagi moliyaviy natijalarni tahlil qilamiz va uning o’tgan davrdagi dinamikasini o’rganamiz.